صرع نشانه‌ای از اختلال در عملکرد مغز است که از زمان پیش از تولد تا مراقبت‌های پس از آن قابل کنترل است از زمان به وجود آمدن انسان بر روی کره زمین صرع وجود داشته است که این اختلال در طول تاریخ باستان، قدیمی‌ترین پرونده‌های پزشکی نشان می‌دهد که ابتلا به صرع از ابتدای ثبت تاریخ وجود داشته است. صرع یک بیماری نیست بلکه فقط نشانه‌ای است که می‌گوید قسمتی از مغز کار خود را همیشه به خوبی انجام نمی‌دهد.
این بیماری یک درصد جمعیت در دنیا که حدود 65 میلیون نفر است را درگیر خود کرده که این بیماری در مردان رایج‌تر از زنان است که البته تفاوت کلی ناچیز است سه درصد جمعیت را در محدوده سنی 75 سالگی درگیر کرده است چرا که معمولا در کشورهای در حال توسعه بیشتر در افراد مسن ظهور پیدا می‌کند.
بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت در کشورهای در حال توسعه هر ساله صرع در حدود بین 70-40 نفر در 100 هزار نفر را دچار کرده است به این منظور که فرد در 5 سال گذشته حداقل یک بار دچار حمله شده است.
صرع چیز عجیبی نیست!
دکتر بهنام الدین جامعی متخصص مغز و اعصاب در خصوص بیماری صرع گفت: این اختلال به علت تخلیه غیر عادی الکتریکی است که به دو دسته جزئی و کلی بنا به علائم آن دسته بندی می‌شود که در این دسته‌بندی‌های مختلف با افزایش سن احتمال ثابت شدنش وجود دارد که این اختلال در سنین پائین‌تر نیاز به مراقبت‌های بیشتری دارد.
زوایای پنهانی که صرع به دنبال دارد
وی در ادامه در خصوص علل به وجود آمدن این اختلال گفت: این اختلال دلیل مشخصی ندارد ولی ضربه‌های محکم به سر میتواند علتی در پیش آمدن این اختلال شود. همچنین حدود 32 درصد از موارد صرع مربوط به بیماری های عروق مغزی می‌باشند که اکسیژن کمی به سلول‌های مغزی می‌رساند.
وی در ادامه گفت: برخی افراد مبتلا به صرع دارای سطح بالایی از اختلال در سیم‌کشی مغز و عدم تعادل عصبی هستند که باعث افزایش فعالیت عصبی و کاهش فعالیت نورون‌ها در مغز و در نهایت سبب بروز حمله می‌شود.اختلال در تغذیه اعتیاد به الکل و محرک‌هایی که باعث اختلال در غشای سلولی اطراف نورون‌ها شود هم میتواند باعث این اختلال شود.
همچنین کمبود خواب، استرس، تغییرات هورمونی، نگاه‌کردن به رقص نور و یا صفحه کامپیوتر در مدت زمان طولانی میتواند نقش زیادی داشته باشد.
لازم است فرد از هر چیزی که بطور کلی گیرنده‌های عصبی را مختل می‌کند. دوری کند که کشیدن سیگار بدلیل نیکوتین موجود در آن از دیگر موارد است.
روشهای مختلف تشخیص را بشناسید
وی در خصوص نحوه تشخیص این اختلال بیان کرد: این اختلال میتواند از طریق تست‌های آزمایشگاهی، نوار مغزی و تصویر برداری تعیین گردد که با توجه به تعیین میزان مشکل با نظر پزشک تحت درمان قرار می‌گیرد.
واکنش درست در مقابل حمله صرع
وی در خصوص مواجه شدن با حمله یک بیمار صرعی تصریح کرد: در وهله اول لازم است بیمار را بچرخانید و راه‌های تنفسی وی را باز بگذارید . سپس وسایل خطرناک و شکننده را از بیمار دور کنید از دیگر اقدامات لازم این است که در صورت امکان مراقب خوردن ضربه‌های محکم به سر بیمار باشید که معمولا قبل از حمله خود بیمار متوجه می‌شود چنانچه به سر بیمار احتیاج به خواب دارد ولی باید توجه شود که میزان مدت زمان خواب او طولانی نشود که در صورت مشاهده این مورد لازم است فوریت‌های پزشکی را در جریان قرار دهید و بعد از به هوش آمدن بیمار تغذیه مناسب برایش در نظر بگیرید.
علایم پس از حمله را بشناسید
وی در خصوص حالت‌های پس از حمله به نشانه‌هایی از خستگی، سردرد، صحبت‌کردن به سختی و در بعضی موارد به کوفتگی بدن اشاره کرد. معده پس از حمله افراد به خاطر نمی‌آورد که در این مدت زمان چه اتفاقی رخ داده است وقتی این حمله روی می‌دهد معمولا بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و درموارد نادر بین یک یا دور ادامه می‌یابد. از دست دادن کنترل روده و مثانه هم در حین حمله نیز رایج است.
صرع فقط قابل کنترل است
دکتر محمد علی قاسمی متخصص مغز و اعصاب در خصوص مراحل مختلف درمان از ابتدایی ترین مرحله تا حادترین مرحله به صورت زیر عنوان کرد: بطورکلی درمان قطعی وجود ندارد ولی مصرف داروهای کنترل کننده یکی از روشهای اصلی به شمار می‌رود که میتواند میزان بروز اختلال را کنترل کند که معمولا برای تشنج‌های نهفته و الپروئیک اسید و در تشنج‌های عمومی معمولا لامبژتیترین تجویز می‌شود که مقدار مصرف آن با توجه به نظر پزشک تعیین می‌گردد.
چنانچه مصرف دارو موثر واقع نشد توصیه می‌شود درمان دیگری آغاز شود بطور کلی مشکلات دیگر سلامت، سن و سبک زندگی فرد از دیگر عوامل موثر و مهم میتواند مکمل مصرف دارو باشد خطرات صرع درمان نشده بسیار خطرناک‌تر از روشهای درمانی به شمار می‌رود چرا که بازگشت صرع در حدود یک سوم افراد مشاهده شده می‌شود که اغلب در طول شش ماه اول اتفاق می‌افتد.
زنان باردار نگران نباشند!
وی تاکید کرد: در ارتباط بعضی روشهای درمانی به هنگام مصرف میتواند علائمی مانند تغییر در رفتار، خواب‌آلودگی و یا ناهماهنگی در راه‌رفتن را به دنبال داشته باشد که اکثر این اثرات سوء به میزان دارو بستگی دارد و معمولا شدید نیست.
وی در ادامه تاکید کرد: در ارتباط بعضی از روشهای درمانی در زنان باردار یا بیماری‌های مادر زادی افراد بدلیل اثرات سوء درمان خود را ادامه نمی‌دهند که این خود میتواند درصد بازگشت این اختلال را بیشتر کند که این اتفاق میتواند تاثیرات منفی بیشتری بر عملکرد مغز داشته باشد که در مواردی خاص خطرناک است.
وی توصیه کرد: لازم است حتی افراد با توجه به نظر پزشک نسبت به میزان مصرف دارو اقدام نمایند و توصیه‌های دکتر را جدی بگیرند.
دکتر قاسمی در مورد دیگر روشهای درمان به رژیم کتون‌زا اشاره کرد که این رژیم میتواند تعداد حمله‌ها در کودکان را در حدود 30 تا 40 درصد کاهش داد و در مراحل حادتر به جراحی اشاره کرد که پس از جراحی معمولا مصرف دارو به تدریج متوقف می‌گردد.
تجویز پزشک را جدی بگیرید
وی خاطر نشان کرد: لازم است حتما افراد با توجه به نظر پزشک خود میزان لازم از دارو را دریافت کنند و سرخود مقدار را تغییر ندهند چرا که میتواند تاثیرات جبران ناپذیری در عملکرد مغز را به دنبال داشته باشد.
وی بار دیگر تاکید کرد که خطرات صرع درمان نشده بسیار خطرناک تر از خطرات روشهای درمانی است. بطور کلی مراقبت‌ها و رعایت نکات موثر در خصوص این اختلال بسیار موثر تر نسبت به مصرف دارو می‌باشد که فرد در این رابطه نقش پررنگی دارد.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان