به واقع، مراقبت امروزه یکی از مهم ترین کارکردهای پهپادها درحوزه غیرنظامی است که می توان در این زمینه به مراقبت از خطوط انتقال نفت وگاز، جنگل ها ، شناسایی آلودگی های سطح دریا، پایش محیط زیست و نجات شناورهای سرگردان در دریا و اقیانوس ها اشاره کرد.
اکنون از پهپادهای تجاری در دنیا در زمینه های امداد و نجات، کنکاش مناطق صعب العبور، کاربردهای عمرانی، کشاورزی، ارسال بسته ها، انجام گشت های امنیتی هوایی یا آبیاری و کاشت استفاده می شود و در ایران نیز از جمله در زمینه حفاظت از محیط زیست، جنگل ها، خطوط لوله گاز کاربرد دارد.
دکتر منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص استفاده از پهپادهای تجاری در ایران به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در حال حاضر پهپادها به صورت وسیع در دنیا استفاده می شوند، از پهپادها به دلیل کوچک بودن، مصرف سوخت کم و نیز کم بودن هزینه مورد نیاز برای ساخت و در عین کارایی بسیار بالا در موارد گوناگون، استقبال شده است.
وی با اشاره به این که در ایران در بخش نظامی فعالیت های خوبی در این حوزه انجام شده است، بیان کرد: ایران در حوزه طراحی تولید پهپادهای تجاری نیز وارد شده است به طوری که اکنون بر اساس مراودات با سازمان های مختلف و نیازهای تعریف شده این سازمان ها برای استفاده از پهپادها، تغییراتی روی پهپادهای ساخت داخل اعمال شده است و بر اساس نوع نیاز طراحی و ساخته می شوند.
منطقی اظهارکرد: تیر ماه امسال تفاهم نامه همکاری بین دکتر ستاری معاون علمی وفناوری ریاست جمهوری، دکتر ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست و ستاد هوایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به منظور استفاده از این پهپادها برای رصد آتش سوزی، رصد منابع مختلف آبی و حفاظت از محیط زیست امضا شد که با امضای آن، ارایه خدمات به چهار استان فارس، ایلام، مرکزی و گلستان آغاز شد و اکنون به این چهار استان خدمات در این زمینه ارایه می شود.
منطقی با اشاره به اینکه سعی داریم این امر را در بقیه نقاط کشور نیز پیاده سازی کنیم، افزود: در حال حاضر علاوه بر استفاده از پهپادها از سوی محیط زیست ، سازمان جنگلداری برای رصد مراتع، وزارت نیرو برای رصد خطوط فشار قوی و شرکت نفت نیز برای رصد نشت گاز با امضاء تفاهم نامه ای از این فناوری استفاده می کنند.
وی یادآور شد: اکنون در ستاد هوایی و هوانوردی به دنبال این هستیم که پهپادهایی را بسازیم و در اختیار سازمان محیط زیست قرار دهیم که خود سازمان بتواند آن را عملیاتی کند و نیز بتواند کار جمع آوری اطلاعات به دست آمده از طریق پهپاد را نیز خود انجام دهد، در حالی که هم اکنون این دو امر توسط متخصصان ستاد هوایی انجام می شود.
منطقی با اشاره به این که برای هر کاری نیاز به پهپاد با ویژگی های خاص است، گفت: تا سال 2020 میلادی، 75 درصد از کل پهپادهایی که در جهان ساخته می شود، در حوزه تجاری استفاده خواهد شد، پهپادهای تجاری باید دارای قابلیت حمل بار زیاد و نیز حسگرهای مختلف باشند.
وی یادآور شد: امسال با حضور در نمایشگاه هوا فضای روسیه (مکس 2015 ) که در شهریور ماه برگزار شد، در زمینه استفاده از پهپادهای تجاری با شرکت های روسیه مذاکراتی انجام شد، علاوه بر آن در این نمایشگاه شرکت هایی از دیگر کشورها حضورداشتند که در این زمینه کار کرده بودند و ما خوشبختانه توانستیم مذاکرات و تفاهم هایی با آنها داشته باشیم تا در این زمینه به صورت مشترک فعالیت هایی انجام شود.
دبیر ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی معاونت علمی ریاست جمهوری تاکید کرد: بخش خصوصی در این زمینه خودکفا است و اکنون فناوری ساخت پهباد در کشور بومی سازی شده است.
پایش محیط زیست با استفاده از پهپاد
مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا در خصوص استفاده از فناوری پهپادها در حفاظت از مناطق محیط زیست کشور گفت: امسال اولین سالی است که محیط زیست درصدد به کارگیری صنعت هوایی شامل بالگرد، هواپیما، بالن برای حفاظت از مناطق چهارگانه و مناطق حیات وحش کشور برآمده است.
وی در خصوص استفاده از بالگردها و هواپیما برای حفاظت از محیط زیست بیان کرد: تفاهم نامه ای بین سازمان مدیریت بحران و وزارت دفاع و سازمان محیط زیست منعقد شد که براساس آن در برخی از مناطق برای اطفاء حریق از بالگرد استفاده شده است.
تیموری اظهارکرد: اما در کنار همکاری با صنعت هوایی و صنایع هوایی کشور، سازمان محیط زیست تفاهم نامه سه جانبه ای با سازمان صنایع هوایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مبنی بر اینکه از پهپاد برای حفاظت از محیط زیست استفاده کند، منعقد کرده است، در راستای انعقاد این تفاهم نامه مقرر شد به مدت 6 ماه با کمک ستاد توسعه صنایع دانش بنیان هوایی وهوانوردی معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری به صورت پایلوت در چهار استان گلستان، فارس، مرکزی و ایلام از پهپاد استفاده شود.
مدیرکل حفاظت ومدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: پهپاد در حوزه محیط زیست به دلیل دوربین هایی که روی آن نصب می شود، می تواند پایش مناطق محیط زیست را انجام دهد، همچنین سرشماری حیات وحش را در برخی از مناطق چهارگانه محیط زیست، پایش در حوزه آتش سوزی محیط زیست، پایش در حوزه ردیابی متخلفین صید و شکار و نیز پایش در زمینه آلودگی هوا را می توان با استفاده از پهپادها انجام داد.
تیموری افزود: پهپادها تصاویر دریافتی خود را از طریق تجهیزاتی که روی آن نصب شده، مستقیم و به صورت آنلاین به مناطق چهارگانه محیط زیست ارسال می کنند و این تصاویر قابل رویت است، خوشبختانه در استان های البرز و مرکزی نیز با توجه به این که در تفاهم نامه منعقد شده این استان ها ذکر نشده بود، اما با کمک سازمان هوایی و معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری، پایش این مناطق برای جلوگیری از تخلفات شکار، شناسایی مقر آتش سوزی ها، انجام سرشماری و کشف آلودگی محیطی و هوایی انجام شد.
وی با اشاره به نگاه مثبتی که به استفاده از پهپادها به عنوان یک صنعت جدید در حوزه حفاظت از محیط زیست وجود دارد، افزود: در حال حاضر کمتر از دو ماه از مدت زمان شش ماهه تفاهم نامه منعقده باقی مانده است و باید گزارش های استان های فوق از اجرای این طرح ارسال شود تا نتایج اجرای این طرح در استان ها بررسی شود و در صورت نتایج مثبت بتوانیم از این صنعت در حفاظت از محیط زیست مناطق چهارگانه کشور استفاده کنیم.
تیموری تاکید کرد: در حوزه محیط زیست باید به سمت روش های جدید و کارهای جدید برویم، پهپادها یکی از این روش های موجود برای حفظ تنوع زیستی و حیات وحش است.
طراحی و ساخت انواع مختلف پهپاد مورد نیاز در سازمان محیط زیست از سوی متخصصان داخلی
به گزارش ایرنا، وی یادآورشد: اکثر کشورها از روش ها و فناوری های جدید برای پایش و حفاظت مناطق خود استفاده می کنند، پهپادها یکی از این روش ها است،از پهپاد ها برای تصویربرداری استفاده می کنند البته این پرنده ها شکل های مختلف دارند و بر اساس نیاز و نوع بهره برداری ها، انواع مختلفی از آنها طراحی و ساخته می شود و اکنون صنایع هوایی ما نیز قادر است که پهپادها را براساس نیاز دستگاه ها طراحی،تولید و راه اندازی کند.