اولین اقدام برای حل بحران آب، محدود کردن سطوح آبیاری است

دکتر سعید نیریزی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس، گفت: مشکل آب در کشور ما مساله ای چندوجهی است و بنابراین یک راه حل واحد هم ندارد. اما به طور کلی می توان گفت که این مشکل ناشی از توسعه فراتر از ظرفیت هاست. چون تغییرات اقلیمی با وجود اینکه کمی تشدید شده است اما به صورت تاریخی در مملکت ما وجود داشته است. دوره های خشک متوالی زیادی را تجربه کرده ایم اما در دهه هفتاد که دهه پرآبی بوده بدون توجه به ظرفیت های درازمدت و با نگاهی مقطعی، پروژه هایی را اجرا نمودیم.

رییس کمیسیون بین المللی آبیاری و زهکشی افزود: در حال حاضر حدود 9 میلیون هکتار زراعت آبی و باغات در کشور وجود دارد در صورتی که توان مملکت ما در شرایط نرمال 7 میلیون هکتار است. یعنی اگر همه چیز به شرایط طبیعی بازگردد باز نمی توانیم بیش از 7 میلیون هکتار آبیاری کنیم. در حقیقت می توان گفت که با توسعه ناپایدار خود را در برابر سال های کم بارش آسیب پذیر کرده ایم. پس می توان گفت که خشکسالی های اخیر ساخته دست خود ماست.

وی تصریح کرد: در حال حاضر 90 درصد آب استحصال شده کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود. هرچند که باید میزان مصرف آب را کاهش دهیم اما مشکل اصلی ما تبخیر و تعرق است. تلفات آب در کشور آنچنان که فکر می کنیم بالا نیست چون این آب که به مزارع داده می شود، عموما به آب سطحی یا زیرزمینی ملحق می شود و کس دیگری از آن استفاده می کند. البته در سال هایی که بارندگی زیاد است بخشی از آب های سطحی از کشور خارج می گردد که قسمتی از آن حق طبیعت است.

نیریزی با بیان اینکه ما می بایست 40 تا 50 درصد آب تجدیدپذیر را استفاده می کردیم تا تحت تاثیر نوسانات درازمدت قرار نمی گرفتیم، گفت: این توهم که راندمان آبیاری ما پایین است، صحت ندارد. بخش عمده ای از این آب مورد استفاده قرار می گیرد هرچند که چیز زیادی از آن حاصل نمی شود. در واقع ما آب را تلف نمی کنیم بلکه آن را ضایع می کنیم. میزان تولید کشاورزی ما به ازای واحد آب حتی از کشوری مثل پاکستان هم کمتر است. بنابراین بهره وری ما پایین است و می بایست روی آن کار کنیم.

در حال حاضر حدود 9 میلیون هکتار زراعت آبی و باغات در کشور وجود دارد در صورتی که توان مملکت ما در شرایط نرمال 7 میلیون هکتار است

رییس کمیسیون بین المللی آبیاری و زهکشی خاطرنشان کرد: اگر در یک پلان کلی نگاه کنیم، آب در پروسه تولید بیش از 30 درصد نقش ندارد. پس باید روی سایر نهاده ها که 70 درصد نقش دارند کار کنیم. آب شرط لازم تولید است اما شرط کافی نیست. بی آب نمی توان تولید کرد اما با آب هم همه کار ممکن نیست. بنابراین مشکل مملکت ما یک مشکل پیچیده است اما اولین کاری که برای حل آن باید کرد، محدود کردن سطوح آبیاری است.

وی در ادامه اظهار کرد: در محدوده دریاچه ارومیه 150 هزار هکتار کشت آبی با الگوی کشت کم مصرف داشتیم. در طی 10-15 سال این را به 600 هزار هکتار با الگوی کشت پرمصرف تبدیل کردیم. پس طبیعی است که نظم تمام منطقه به هم می خورد. همین کار را در زاینده رود کردیم. این موضوع کشور را آسیب پذیر کرده است.

نیریزی در پایان تاکید کرد: باید از طریق افزایش بهره وری در مدیریت کشاورزی و نهاده ها، مصرف آب را کاهش دهیم. کشاورزان ما از نظر دانش آب و خاک بسیار ضعیفند. ما یک کار تحقیقاتی در این زمینه در 4 استان کشور انجام دادیم و مشاهده کردیم که بهترین کشاورزان ما از 100 نمره بیش از 30 نمی گیرند. یعنی همه آنها رد می شوند. پس آگاهی کم است، برنامه ریزی غلط است و توسعه بیش از حد است. اینها باید همه با هم حل بشود. البته جای هیچ نگرانی وجود ندارد. ما کشوری پرقدرت و پرتوان هستیم و باید هرچه زودتر در مسیر درست قرار بگیریم. تحقیقات نشان می دهد که در یک پلان 10 ساله امکان بازگرداندن شرایط به حالت اولیه وجود دارد البته چنانچه همت و اراده و جرات آن وجود داشته باشد.  

No tags for this post.