با افزایش روز افزون جمعیت بشر، نظام های كشاورزی در سرتاسر جهان با چالش تولید غذای بیشتر رو به رو هستند. فشرده كردن فعالیت های كشاورزی یكی از نیازهای اساسی برای تولید بیشتر مواد غذایی در واحد سطح است. تراكم كشت گرچه به افزایش تولید در واحد سطح منجر شده است، اما راندمان (بازده) كاربرد انرژی را كاهش می دهد.
به همین منظور نیز دانشمندان ایرانی دست به یک پژوهش ویژه در این زمینه زده اند. هدف از این بررسی مقایسه كشتزارهای تولید گندم دیم (كم نهاده) و آبی (پر نهاده) كرمانشاه از نظر كارایی انرژی، نسبت سود به هزینه و كاربرد انرژی بود. به منظور اجرای این بررسی، اطلاعات از 60 كشتزار گندم دیم و 60 كشتزار گندم آبی در سال 1391 گرد آوری شد.
نتایج این بررسی نشان داد كه كل انرژی ورودی در كشتزارهای كم نهاده و پر نهاده به ترتیب 8 /14520 و 8 /41921 مگا ژول در هكتار بود، یعنی در كشتزارهای آبی نسبت به دیم حدود 3 برابر كاربرد انرژی بیشتر است. كارآیی تبدیل انرژی ورودی به خروجی در نظام های كشت دیم و آبی به ترتیب 88 /1 و 56/ 1 بود.
در بین نهاده های ورودی در كشتزارها، كودهای شیمیایی به ویژه كود نیتروژن بیشترین سهم (6/ 35 درصد در دیم و 7/ 37 درصد در آبی) را داشت و پس از آن سوخت دیزل (9/ 25 درصد در دیم و 4/ 13 درصد در آبی) قرار داشت. تحلیل های اقتصادی نشان داد نسبت سود به هزینه در كشت گندم دیم برابر با 87/ 1 و در آبی برابر با 85/ 1 بود. نتایج این بررسی نشان داد كشت دیم می تواند تاثیر مثبتی بر مولفه های انرژی در اقلیم های خشك و نیمه خشك ایران داشته باشد.
منبع: محمدرضا اصغری پور، فریبرز صالحی، 1394، كاربرد انرژی در تولید گندم: مقایسه تحلیلی نظام تولید گندم دیم و آبی در شهرستان كرمانشاه. مجله كشاورزی بوم شناختی، سال پنجم، شماره 1.
No tags for this post.