درگذشت لويي ماسينيون خاورشناس معروف فرانسوي

لويى ماسينْيون، خاورشناس و مستشرق برجسته فرانسوي در 25 ژوئيه 1883م در پاريس به دنيا آمد. وي در دوران دبيرستان به شرق و شرق‏ شناسي علاقه ‏مند شد و پس از آن، علاوه بر اخذ دكتراي ادبيات، زبان عربي را نيز فرا گرفت. آشنايى ماسينيون با خاورشناسان زمان، باعث پيدايش علاقه به ادبيات و فرهنگ اسلامي و ايراني در او شد و اين تمايل با سفرهاي وي به كشورهاي عثماني و ايران، به عشقي وافر تبديل گرديد. ماسينيون گرچه به عنوان استاد دانشگاه، رياست مجامع مطالعاتي و انجمن‏هاي مختلف علمي را نيز برعهده داشت، اما دامنه تلاش‏ها و گستردگي عقايد او، جوانب گوناگوني را در برمي ‏گرفت. در اين ميان، تماشاي مزار خاندان مظلوم امام علي(ع)، آشنايى با فلسفه و تصوف و در عين حال بررسي جنبه ‏هاي مادي جامعه ‏شناسي، فعاليت‏هاي سياسي در حمايت از افريقاييان به ويژه الجزاير، طرفداري از تز وحدت اديان آسماني، ارائه نظريه تلفيقي عدم جبر و عقيده به فداكاري از زمره اين زمينه ‏ها بود. ماسينيون هم‏چنين به عرفاي اسلامي، صوفيان بزرگ و برخي صحابه پيامبر اسلام(ص) به ويژه سلمان فارسي علاقه فراواني داشت و آثاري در اين باره نيز منتشر كرد. موقعيت علمي ماسينيون در سال‏هاي پاياني عمر، در ميان خاورشناسان زمان، به اندازه‏ اي ارتقاء يافت كه جز تعداد انگشت شماري، با او همتايى نمي ‏كردند. او به دليل ديدگاه نافذ و دريافت عميق و قدرت استنباطش از گرايشات پنهان در وراي مكتب‏هاي آشكار و افكار سطحي، از معاصران خود برتري يافته است و انعكاس آن در روانِ شخصي‏ اش، حيات باطني او را با عميق ‏ترين صفات روحي بارور كرد. ماسينيون ازنظر ژرف ‏نگري و توانايى در استنباط مايه ‏هاي پنهاني كه در فراسوي نماي ظاهري برخي گرايش‏ها و مكاتب مخفي گرديد، بر هم‏رديفان خود برتري دارد. از اين روست كه او در هيچ‏يك از كارهايش، حتي در مباحث علمي يا باستان‏شناسي، به اصطلاح، ظاهري مذهب نبوده است. ويژگي ديگر وي، اعتقاد به نوعي نگرش خاص مذهبي بود كه همه نظام‏هاي ارزشي موجود در مكاتب مختلف چه آسماني و چه غير آسماني، چه توحيدي و چه غير توحيدي را در برمي ‏گرفت. همين نگرش خاص مذهبي ماسينيون بود كه او را در شناخت مسائل اعتقادي در مذاهب گوناگون ياري مي ‏كرد. وي با كارهاي خود درباره تصوف اسلامي و به ويژه حلاج معروف است، ولي اين در واقع، يكي از ابعاد گوناگون كارهاي اوست. او كار خود را با آثار كهن اسلامي آغاز كرد و در طول زندگي خود، به مسائل معاصر كشورهاي اسلامي، تاريخچه تشكيلات اجتماعي در اسلام، مطالعات فلسفي و علمي و پژوهش پيرامون شيعه و شاخه ‏هاي آن پرداخت. ماسينيون در ضمن تفكر و تعمق درباره مكاتب و مشرب‏هاي اسلامي، به سوي دنياي ايران و ايراني كه توانسته بود مفهوم مافوق ملّيت را در اسلام پديد آورد كشانده شد. وي در همين راستا به بررسي جنبه‏ هاي مادي جهان اسلام از نظر جامعه‏ شناسي و تاريخي پرداخت و آثاري نيز منتشر كرد. از ماسينيون آثار متعددي بر جاي مانده كه مباهله مدينه، تقديس حضرت فاطمه(س)، سلمان پاك، وضع اسلام و مقالاتي درباره حلاّج، از جمله آثار تلفيقي و ترجمه‏ اي او به شمار مي‏ روند. او هم‏چنين مجله جهان اسلام و نيز تتبعات اسلامي را تأسيس كرد و مقالات متعددي در آن‏ها منتشر نمود. لويي ماسينيون سرانجام در سي و يكم اكتبر 1962م در هفتاد و نه سالگي درگذشت.

منبع:راسخون

No tags for this post.