سیزده باور نادرست درباره آلزایمر

1-زوال عقل (دمانس) و آلزایمر یکسان هستند

زوال عقل یک بیماری خاص نیست، بلکه به گروهی از نشانه‌ها که می‌توانند توسط اختلالات مغزی ایجاد شده باشند گفته‌ می‌شود. زوال عقل با اختلال در عملکرد ذهنی مانند از دست دادن حافظه، مشکل تکلم، کاهش ادراک و اشکال در استدلال شناخته می‌شود. بیماری آلزایمر تنها یکی از انواع موارد زوال عقل است، هر چند 60 تا 80 درصد تمام موارد آن را تشکیل می‌دهد.

تفاوت دیگر بین زوال عقل و بیماری آلزایمر این است که آلزایمر مغز را تحلیل می‌برد و و در حال حاضر درمانی برای آن وجود ندارد. اما علائم زوال عقل در برخی موارد بسته به علت آن، مانند تداخلات دارویی و یا کمبود ویتامین، ممکن است به حالت عادی برگردد.

2- آلزایمر تنها برای افراد مسن اتفاق می‌افتد

با وجود اینکه بیشتر افرادی که آلزایمر در آنها تشخیص داده شده است در محدوده سنی 65 سال به بالا هستند، در حدود 200 هزار نفر از جمعیت ایالات متحده که زیر 65 سال دارند به این بیماری مبتلا هستند.

هنگامی که افراد در 40 یا 50 سالگی به سر می‌برند معمولا علائم آلزایمر در آنها به سادگی تشخیص داده نمی‌شود و ممکن است به استرس، یائسگی و یا افسردگی نسبت داده شود.

3- علائم آلزایمر جزء عادی از دوران پیری است

کاهش قدرت حافظه معمولا برای بیشتر افرادی که پا به سن می‌گذارند، اتفاق می‌افتد. اما از دست دادن حافظه که به آلزایمر مربوط باشد، با زندگی روزمره تداخل ایجاد کرده و مشکل جدی‌تری است.

در مراحل اولیه، افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است چیزهایی را که به تازگی اتفاق افتاده، تاریخ‌های مهم و یا حوادث مهم را فراموش کنند، و یا اینکه یک سوال تکراری را بارها و بارها بپرسند. اما با پیشرفت بیماری، فرد در نهایت گیج و سراسیمه شده و ممکن است قادر به انجام وظایف روزانه خود نباشد. در مراحل پیشرفته‌تر این افراد توانایی خود برای خوردن و صحبت کردن را از دست داده و ممکن است کاملا برای مراقبت از خود به دیگران وابسته شوند.

4- آلزایمر کشنده نیست

آلزایمر ششمین عامل مرگ و میر سالمندان به شمار می‌رود. در ایالات متحده، از هر سه نفر سالمند یکی به دلیل آلزایمر یا نوع دیگری از بیماری زوال عقل جان خود را از دست می‌دهد. به طور متوسط از زمان تشخیص بیماری آلزایمر تا مرگ شخص 8 سال طول می‌کشد. اما به طور کلی محدوده زندگی در این دوره از 4 تا 20 سال است.

در آخرین مرحله این بیماری، افراد مبتلا به آلزایمر توانایی پاسخ به محیط اطراف و اغلب آگاهی خود از آن را از دست می‌دهند. آنها معمولا به مراقبت تمام وقت نیاز دارند و به تدریج توانایی راه رفتن، نشستن و در نهایت بلعیدن غذا نیز در آنها کاهش می‌یابد. همچنین ممکن است در معرض بیماری‌های عفونی مانند ذات‌الریه قرار بگیرند.

علاوه بر آن ممکن است رفتارهای پر خطر نیز از آنها سر بزند، مثلا از منزل خارج شده و در خیابان سرگردان شوند که به دلیل گم کردن راه معمولا در معرض خطر تصادفات منجر به مرگ قرار می‌گیرند.

5- درمانهای زیادی برای آلزایمر وجود دارد

در میان 10 عامل که شایعترین علت مرگ و میر در ایالات متحده به شمار می‌روند، آلزایمر تنها بیماری است که نه می‌توان از آن جلوگیری کرد، نه درمانی برای آن وجود دارد و نه می‌توان روند پیشرفت آن را آهسته کرد. دو نوع دارو وجود دارد که توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده و برای کنترل علائم آلزایمر به کار می‌رود. این دو نوع دارو یکی مهار کننده‌های کولین‌استراز شامل آریسپت (Aricept)، اگزلون (Exelon) و رازاداین (Razadyne) و دیگری ممانتین‌ها (memantine) هستند که برای کمک به درمان علائم شناختی ناشی از آلزایمر مانند از دست دادن حافظه، گیجی و مشکلات مربوط به تفکر و استدلال تجویز می‌شود.

مکمل‌هایی مانند ویتامین E بر روی بیماران مبتلا به آلزایمر آزمایش شده اما اثر خاصی در درمان این بیماری نداشته‌اند.

6- ظروف آلومینیومی سبب آلزایمر می‌شود

بر خلاف تصور برخی مردم، آلومینیوم سبب ایجاد بیماری آلزایمر نمی‌شود. بر اساس نتایج مطالعاتی که چند دهه پیش در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر، سطح بالایی از آلومینیوم یافته بودند، یک نظریه مطرح شده بود که نشان می‌داد قرار گرفتن در معرض آلومینیوم به کار رفته در ظروف آلومینیومی مانند گلدان، تابه، قوطی نوشابه و داروهای ضد اسید معده سبب ایجاد آلزایمر می‌شود. در حالیکه مطالعات دیگری در این راستا انجام شده و در آنها هیچ شواهدی وجود ندارد که این نظریه را تایید کند.

7- شیرین کننده‌ها سبب آلزایمر می‌شوند

تا کنون شواهدی پیدا نشده است که نشان دهد آسپارتام که یک شیرین کننده مصنوعی است در بروز آلزایمر نقش داشته باشد. بدن انسان قادر است اجزای این شیرین کننده‌ها را که ترکیبی از دو نوع پروتئین، اسید اسپارتیک و فنیل آلانین به علاوه 10 درصد متانول هستند و به طور گسترده در میوه‌ها، سبزیجات و دیگر غذاهای گیاهی یافت می‌شوند، را تجزیه می‌کند. مطالعات زیادی به منظور اینکه آیا اسپارتام تاثیری روی عملکرد شناختی دارد یا خیر انجام شده است، اما تا کنون هیچ ارتباطی بین استفاده از شیرین کننده و از دست دادن حافظه پیدا نشده است.

8- واکسن آنفولانزا خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد

واکسن آنفولانزا سبب آلزایمر نمی‌شود، در واقع به نظر می‌رسد عکس آن درست باشد: مطالعات متعددی نشان داده‌اند که واکسن آنفولانزا و واکسن‌های دیگر خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهند.

9- آلزایمر قابل پیشگیری است

در میان کل موارد ابتلا به آلزایمر زودرس، 1 درصد به دلیل جهش ژنتیکی خاصی ایجاد می‌شود که اگر کسی به آن مبتلا شود، راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. با این حال شیوه زندگی سالم، مانند ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، حفظ وزن و سیگار نکشیدن می‌تواند سلامت مغز را تضمین کند. فعالیت بدنی و تغذیه سالم همچنین می‌تواند خطر بیماری‌های دیگری که با آلزایمر در ارتباط هستند مانند بیماری قلبی و دیابت را کاهش دهد. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که حفظ ارتباطات اجتماعی و فعال نگهداشتن ذهن، می‌تواند سبب تقویت ارتباط بین سلولهای عصبی و مغز شده و در نتیجه به کاهش خطر از دست دادن قوه شناخت فرد کمک کند.

نتایج مطالعات انجام شده روی مکمل‌های ویتامین E، B و C، ژینکوبیلوبا (نوعی گیاه دارویی که در ایران به پرسیاوشان معروف است)، فولات و سلنیوم و اینکه چگونه آنها می‌توانند از زوال عقل پیشگیری کنند، قطعی نبوده است.

10- اگر والدین آلزایمر داشته‌اند فرزند آنها هم به آلزایمر در کهنسالی مبتلا خواهد شد

متاسفانه تحقیقات نشان داده‌اند که خویشاوندان درجه اول مانند والدین، خواهر و برادر و فرزند، در معرض خطر بالاتری نسبت به سایرین در برابر این بیماری هستند. اگر والدین آلزایمر زودرس داشته باشند و فرزند آنها جهش ژنتیکی خاص این بیماری را داشته باشد، نخواهد توانست از ابتلا به آن جلوگیری کند. تعدادی ژن خطرساز و تعدادی ژن قطعی وجود دارند که احتمال ابتلای فرد به آلزایمر زودرس را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

یک ژن قطعی یک عامل مستقیم برای بروز بیماری است که تضمین می‌کند فرد دارای آن ژن قطعا آن بیماری را به ارث می‌برد. ژن خطرساز احتمال ابتلای فرد به یک بیماری را افزایش می‌دهد اما اینطور نیست که به طور حتم شخص دچار آن بیماری شود.

11- آسیب‌های مغزی سبب ایجاد آلزایمر می‌شود

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که آسیب‌های مغزی نسبتا شدید می‌تواند حتی پس از سالها خطر ابتلا به آلزایمر و یا نوع دیگری از انواع زوال عقل را افزایش دهد. اما اینطور نیست که حتما فردی که تجربه آسیب مغزی را داشته ممکن است به این بیماری مبتلا شود. برای بررسی این ارتباط هنوز به مطالعه بیشتری نیاز است. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که جراحات خفیف مغزی مانند تکان‌های مغزی که در ورزشهایی مانند فوتبال، هاکی، بوکس و مانند آنها اتفاق می‌افتد در صورت تکرار مداوم می‌تواند به نوعی زوال عقل به نام آنسفالوپاتی تروماتیک مزمن(CTE) منجر شود.

آسیب‌های مغزی ممکن است به اختلالات نوعی پروتئین مهم موجود در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر مرتبط باشد. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد کسانی که ژن خطرساز را در بدن خود دارند بیشتر از سایرین احتمال دارد که به دلیل آسیب‌های مغزی دچار زوال عقل شوند.

12- افراد مبتلا به آلزایمر  آشفته، خشن و تهاجمی هستند

درست است که برخی افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است کمی آشفته باشند و رفتار تهاجمی داشته باشند، اما اینطور نیست که حتما شخصی که دچار آلزایمر می‌شود رفتار خشنی پیدا کند. پرخاشگری افراد، اغلب به دلیل سردرگمی، ترس و ناامیدی ناشی از آلزایمر است. کسانی که از این افراد مراقبت می‌کنند باید بفهمند که چه چیزی ممکن است بیمار را در مدیریت محیط اطرافش و برقراری ارتباط بیازارد. هنگامی که این افراد یاد بگیرند که چگونه در برابر بیماران مبتلا به آلزایمر واکنش نشان دهند، معمولا می‌توانند آنها را آرام کرده و از بروز رفتارهای منفی آنها جلوگیری به عمل آورند.

13- بیماران مبتلا به آلزایمر نمی‌توانند در فعالیتها شرکت کرده و از آن لذت ببرند

این بیماران نیز مانند بسیاری از مردم عادی زندگی می‌کنند. در مراحل اولیه این بیماری مشاهده شده است که بسیاری از این افراد وقت بیشتری با خانواده می‌گذرانند، آلبوم‌های عکس می‌سازند، نامه می‌نویسند و حتی در پژوهشهای انجمن آلزایمر شرکت می‌کنند و به این ترتیب سعی می‌کنند فعال باشند. در مراحل پیشرفته‌تر که این بیماران به مراقبت و حمایت دیگران نیاز دارند، باز هم می‌توانند در فعالیتها شرکت کرده و در محبت و شادی دیگران سهیم شوند.  

 

مترجم: صالح سپهری فر

No tags for this post.