شانزدهم تا 20 آبان امسال، مراسم هفته علم در ایران برگزار می‌شود.برنامه‌ای که به مناسبت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه و به‌صورت هفته‌ای برای ترویج از سوی انجمن ترویج علم ایران در چند سال گذشته برگزارشده و به‌طور منظم ادامه یافته است. این مراسم با جلسات سخنرانی و کارگاه‌ها و نشست‌هایی ادامه می‌یابد و نقطه اوج و پایانی برای آن مراسم اهدای جایزه سالانه ترویج علم ایران است.
ما در روزگاری زندگی می‌کنیم که مساله ترویج علم مساله ای تزیینی نیست. ما به ترویج علم و تفکر علمی نه به‌عنوان یک کار جنبی که در نقش ضرورتی برای حضور در دنیای معاصر نیاز داریم.
ما در روزگاری زندگی می‌کنیم که مساله ترویج علم مساله ای تزیینی نیست. ما به ترویج علم و تفکر علمی نه به‌عنوان یک کار جنبی که در نقش ضرورتی برای حضور در دنیای معاصر نیاز داریم.
همواره دلایلی مشخصی برای ضرورت‌های ترویج علم بیان می‌شود.از اطلاع‌رسانی و ایجاد رابطه میان دنیای علم و مردم و از سوی دیگر علاقه‌مند کردن آن‌ها و جلب حمایت مردم عادی از فعالیت‌های علمی که تأثیرش را در حمایت‌های دولت‌ها نشان می‌دهد، ایجاد انگیزه و علاقه در نسل جدید تا نیروی آینده و نسل آینده دانشمندان را تضمین کند، معرفی و کاربردی کردن تفکر علمی در ذهن مردم که می‌تواند به ابزاری برای حل مشکلات و مسائل روزمره آن‌ها بدل شود و در نهایت در اختیار داشتن جامعه‌ای آگاه‌تر و داناتر.
اما در کنار همه این‌ها در سال‌های اخیر دلایل دیگری وجود دارد که باید ترویج علم را جدی گرفت.
زندگی ما به‌طور روزمره با علم و محصولات آن گره‌خورده است. علم جایگاه معتبر و دارای احترام خود را پیداکرده است اما این به معنی رونق گرفتن بازار کسانی است که می‌خواهند از نام علم سوء استفاده کنند. بازار شبه‌علم و خرافه در دوران ما پررونق‌تر از هر زمان دیگری است.
از سوی دیگر در دهه‌های اخیر دنیای علم حرفه‌ای بیش از هرزمانی به قوانین دنیای تجارت تن داده است اگر قبلا نیازهای اقتصادی عموما در بخش خصوصی دنبال می‌شد و ملاحظات امنیتی و مصلحت‌اندیشی در بخشی از دنیای علم و فناوری که وابسته به نهادهای دفاعی بودند، امروز این ایده‌ها بیش از هرزمانی وارد فضای دانشگاهی شده‌اند.
امروز احتمال بیشتری وجود دارد که دانشمند برجسته‌ای در یک حوزه تخصصی را بیابید که درک و آگاهی کمتری از دنیای اطراف خود داشته باشند و همه زندگی خود را معطوف به حوزه کاری خود کرده باشند اما درعین‌حال تواضع لازم برای اقرار به این مساله را نداشته باشند و از سرمایه تخصص در یک حوزه خاص برای اعتبار بخشیدن به همه اظهارنظرهای خود استفاده کنند.
امروز در دنیای پیچیده امروز که انگیزه‌های سیاسی، مالی و فرهنگی و اجتماعی و البته انگیزه‌های سیاسی بر عملکرد بسیاری از بازیگران حوزه علم تاثیر می‌گذارد وظیفه مروجان سنگین‌تر و بازی آن‌ها دشوارتر است آن‌ها باید قبل از هر چیز روح و ماهیت دنیای علم را بشناسند و بتوانند هر بازیگری را در جای خود قرار دهند. درحالی‌که از علم و تفکر علمی و دست آوردهای علمی دفاع می‌کنند این موضوع را الزاما به افراد و اشخاص مرتبط نکنند و مواظب باشند تا چه چیزی را به جامعه منتقل می‌کنند.
نمی‌شود صحبت از ترویج علم کرد و مسیر علم امروز را نشناخت و موضوعات مختلف را باهم در هم آمیخت.
پوریا ناظمی /روزنامه نگار علم
No tags for this post.