لیکن پلان؛ بیماری بدون عامل شناخته شده و نیازمند مراقبت

لیکن پلان بیماری است که به طور شایع به صورت ضایعات کوچک برجسته بر روی پوست، مچ دست، پاها و دیگر نواحی بدن بروز می کند، این ضایعات در صورت درمان نشدن بزرگتر و موجب عوارض جدی می شود.

این بیماری در موارد نادر ممکن است در دهان، اندام تناسلی، پوست سر، ناخن و حتی صورت بروز کند که در این صورت سبب ریزش مو، تخریب ناخن ها و ایجاد زخم های مقاوم به درمان می شود.

گفته می شود که در بروز اولیه علایم بیماری لیکن پلان یا تشدید آن، بیماری هایی مانند هپاتیت و اختلال عملکرد کبد و برخی بیماری های ویروسی و عفونی همچنین عواملی مانند استرس و مشکلات روحی روانی نقش دارند اما به گفته دکتر سعید شفیعیان متخصص پوست و مو و مسوول گروه پوست پژوهشگاه رویان تحقیقات علمی صورت گرفته در این زمینه هیچ یک از این موارد تاکنون ثابت نشده است.

** علل بروز

شفیعیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد:این بیماری علت دقیق و مشخصی ندارد اما از آنجایی که یک بیماری خود ایمن وابسته به سیستم دفاعی بدن است در هنگام بروز این بیماری نوعی پرکاری در سیستم دفاعی بدن رخ می دهد به این صورت که سیستم دفاعی بدن به پوست حمله می کند.

وی افزود: برخی انواع بیماری لیکن پلان ممکن است به طور کامل درمان نشود اما با مراقبت های پزشکی لازم می توان آن را تا حدودی کنترل و از ایجاد عوارض جدی ناشی از آن پیشگیری کرد.

شفیعیان اظهار کرد:در صورتی که لیکن پلان در اندام دست و پا یا سایر اندام ها ایجاد شود، مشکل خاصی ندارد و در بیشتر موارد ظرف یک سال و نیم تا دو سال بیماری خود به خود خاموش می شود اما همیشه اینگونه نیست و در مواردی به دلیل ایجاد مشکلاتی مانند خارش های شدید، بیمار نیاز به درمان دارد.

وی افزود: یکی از محل های بسیار شایع برای بروز این بیماری داخل دهان است که در قالب موارد هیچگونه علامتی ندارد و خود افراد نیز متوجه این علایم دهانی نمی شوند و پزشک آنها را به صورت یک علامت راهنمایی کننده برای تشخیص سایر بیماری ها تشخیص می دهد.

** احتمال سرطانی شدن

شفیعیان ادامه داد: اما گاهی ضایعات داخل دهان به زخم تبدیل می شوند و برای بیمار مشکلاتی را در هنگام صرف غذا ایجاد می کند.

وی یادآور شد: در صورت زخمی شدن ضایعات داخل دهانی ناشی از لیکن پلان مراقبت های درمانی بهداشتی بیشتری نیاز است چرا که احتمال بروز سرطان های دهان را افزایش می دهند البته این مورد بسیار نادر است.

متخصص پوست و مو با بیان اینکه احتمال سرطانی شدن این بیماری در سایر نواحی بدن نیز وجود دارد، توضیح داد: در صورتی که ضایعات دهانی یا اندامی به زخمی تبدیل شده و زخم بهبود نیابد، احتمال سرطانی شدن البته در حد بسیار اندک وجود دارد.

شفیعیان گفت: مطالعات علمی نشان می دهد زخم های دهانی از نوع زخم هایی هستند که بهبود نمی یابند و می توانند به تدریج سرطانی شوند برخی از زخم های اندامی نیز با این احتمال روبه رو هستند.

وی به افرادی که نشانه هایی از بیماری را در پوست بدن خود مشاهده کرده اند، توصیه کرد:برای تشخیص دقیق تر و درمان این بیماری به پزشکان مربوطه مراجعه کنند.

** علایم لیکن پلان

مسوول گروه پوست پژوهشگاه رویان اظهار کرد: ضایعات ناشی از بیماری لیکن پلان انواع و اشکال مختلف دارند؛ برخی به صورت دانه های قرمز خارش دار بدون پوسته و برخی به صورت ضایعات وسیع هستند که از متصل شدن ضایعات کوچک به وجود می آیند.

شفیعیان اظهار کرد:نوع خاصی از لیکن پلان نیز وجود دارد که ضایعات ناشی از آن بر روی پوست به صورت تاول بروز می کند که به آن لیکن پلان تاول دار می گویند و بسیار نادر است.

وی خاطر نشان کرد: در صورتی که ضایعات لیکن پلان در نواحی سر و صورت بروز کند، شکل آن با شکل ضایعات نواحی دیگر متفاوت است و به صورت تیرگی هایی است که در ناحیه پیشانی یا نواحی که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارند، بروز می کند.

شفیعیان افزود: این تیرگی ها در اثر تابش نور آفتاب تاحدی شدت می یابد؛ رنگ آنها تیره تر و خارش آنها تشدید می شود اما از نظر بهبود به خوبی لیکن پلان سایر نواحی نیستند و به راحتی به درمان جواب نمی دهند پس از درمان نیز رنگ پوست به حالت طبیعی برنمی گردد.

** روش های درمانی

متخصص پوست و مو گفت: درمان این بیماری شامل استفاده از کورتون های موضعی، داروهای تعدیل کننده یا سرکوب کننده سیستم ایمنی است که به صورت خوراکی یا موضعی می توان از آنها استفاده کرد.

شفیعیان افزود: در مورد زخم داخل دهانی نیز می توان از داروها یا تزریق های موضعی استفاده کرد.

وی با بیان اینکه درمان نمونه های لیکن پلان مزمن بستگی به محل ضایعه و میزان گستردگی آن دارد، ادامه داد: در صورتی که ضایعه لیکن پلان در نواحی حساس مانند داخل دهان به زخم های دهانی تبدیل شود یا در سایر اندام ها به زخم تبدیل شده باشد و حرکت اندام های بیمار را مختل کرده باشد، می توان داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را برای بیمار تجویز کرد.

شفیعیان توضیح داد:این داروها سیستم ایمنی بدن را تضعیف و با عوامل پیدایش ضایعات جدید مقابله می کند. البته انواع وسیعی از داروها را می توان برای درمان این بیماری به کار برد.

وی با بیان اینکه برخی ضایعات لیکن پلان هیچگاه بهبود پیدا نمی کند، افزود: این مورد بسیار نادر است و برای درمان آن می توان از تزریق داخل موضعی یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می شود. اما ممکن است به این درمان ها نیز جواب ندهند و درمان نشوند.

** استفاده از روش PRP برای درمان

مسوول گروه پوست پژوهشگاه رویان گفت: برای درمان زخم لیکن پلانی که بهبود نمی یابد می توان از روش PRP (استفاده از پلاکت های فراوری شده خون بیمار) استفاده کرد.

شفیعیان تاکید کرد: برای درمان این بیماری نمی توان از این روش استفاده کرد و تنها برای درمان زخم های مزمن لیکن پلان که به رغم تمام درمان ها حدود شش هفته از ایجاد آن گذشته و بهبود نیافته باشد و از طرف پزشک معالج به عنوان یک زخم مزمن و بدون بهبود تشخیص داده شده است، می توان استفاده کرد.

No tags for this post.