درگذشت جان لاك

 وي تحصيلات خود را در آكسفورد به پايان رساند و پس از آن به تدريس زبان يوناني، معاني بيان و فلسفه پرداخت. وي در سال‏هاي بعد به تفكر درباره دستگاه فلسفي خود كه اساس دموكراسي جهان است، پرداخت. كليد فلسفه لاك شامل دو كلمه "توافق قراردادي" است. وي اعلام داشت كه تمام حكومت‏ها، سراسر، روابط انساني و همه زندگي را بايد به مثابه داد و ستد تلقي كرد. لاك، ذهن انسان به هنگام تولد را هم‏چون لوحه سفيدي مي ‏دانست كه تجارب حسي، مانند متن كتاب، از آغاز تولد تا زمان مرگ، بر لوح ذهن نوشته مي ‏شود. اين معلومات به صورت حفظيّات شكل مي‏ پذيرد و حفظيّات به گونه فكر و فكر به جامه عقل درمي ‏آيد. بنابراين عقل انسان چيزي جز ارزشيابي دنياي مادي كه از دريچه ‏هاي حواس به داخل ذهن راه مي ‏يابد، نيست. لاك بر اين عقيده است كه اشخاص مختلف، دنيا را به صور مختلف مي ‏بينند، زيرا اگرچه حواس به ظاهر يكي است، اما دنيا را متفاوت دريافت مي‏ كنند. وي حكومتِ خوب را حاصل قرارداد ميان انسان با انسان مي‏ دانست و وظيفه حكومت‏ها را خدمت به مردم عنوان مي‏ كرد. لاك درباره حكومت عادلانه مي‏ گفت كه بايد مبتني بر رضايت اكثريت مردم باشد. به مردم، آزادي بيان، آزادي فكر، آزادي انتخاب و آزادي دين بدهد و براي آن كه كار به خودكامگي نكشد، لازم است كه سه قوه مقنّنه، مجريه و قضائيه وجود داشته باشند. اما رؤياي لاك از حكومت آزادي خواه ملي فراتر رفت و او اصولي، هم براي حكومت بين‏ المللي و هم حكومت ملي، طرح افكند. به نظر لاك، دوره ترقي واقعي وقتي آغاز خواهد شد كه كشورها نيز چون مردم، طبق يك قرارداد اجتماعي با هم متحد شوند و از لحاظ سياسي به يك‏ديگر اتكا ورزند. لاك عقيده داشت كه هدف همه حكومت‏ها، حفظ حيات، آزادي و خوشبختي ملت‏هاست، اصل عدالت مبتني بر نياز و احتياج مردم است و عاملي كه معلوم مي‏ دارد مردم به چه چيز احتياج دارند، صداي آنهاست. وي در اين جا عنوان مي ‏كند كه اخلاق و رفتار خوب، نتيجه حكومت خوب است. فلسفه لاك را مي ‏توان چنين خلاصه كرد: استقلال افراد در يك جامعه دموكراسي، اتكاي اقوام در كشورها به يك‏ديگر در دنيايى آزاد؛ استقرار اخلاقيات بر مبناي تعاون در ميان همه افراد بشر. از آثار عمده ‏اي كه لاك در آن‏ها به تشريح عقايد فلسفي خويش پرداخته است، مي‏ توان از كتب رساله درباره فهم بشر، انديشه‏ هايي در باب تعليم و تربيت و معقوليّت دين مسيح(ع) نام برد. جان لاك سرانجام در 28 اكتبر 1704م در 72 سالگي درگذشت. 

منبع:راسخون

No tags for this post.