در دوران پیش از ظهور اسلام و در جوامع، سنتی خاص حكم فرما بود كه قرآن كریم از این سنت با نام «جاهلیت اولی» یاد کرده و آن را به‌به این ترتیب تعبیر كرده است. حال برداشت های مختلفی از این عبارت به عمل آمده است و برای نمونه برخی مفسران، قید «اولی» را حمل بر وجود دو جاهلیت اولی و ثانیه (و یا اُخری) كرده اند.
به همین جهت نیز تحقیقاتی در این زمینه توسط محققان ایرانی به انجام رسیده است که در این پژوهش ها برای تبیین دیدگاه یاد شده به این سئوال كلیدی كه «مولفه های فرهنگ جاهلیت از منظر قرآن و مصادیق آن در عصر حاضر كدام است؟» با استفاده از روش تحلیل محتوا پاسخ داده شده است.
حاصل این پژوهش، بر وجود مولفه هایی برای فرهنگ جاهلیت چون پندارهای باطل نسبت به خداوند، احكام جاهلانه، تعصب و تبرج دلالت دارد. به این ترتیب محققان دریافته اند که از آن جا كه این مولفه ها، محدود به زمان یا جغرافیای خاصی نیستند، در هر زمان و مكان دیگری نیز سازنده فرهنگ جاهلیت خواهند بود. در همین راستا نیز تیم پژوهشی در این مقاله به معرفی تعدادی از مصادیق این موضوع در جوامع امروزی پرداخته اند که از میان آنها می توان به مواردی مانند تبعیض نژادی، سكولاریسم، قوانین و احكام قضایی ناعادلانه، تفاخرات و آشكار ساختن زینت ها در انظار عمومی و … اشاره کرد.
منبع: محمد شعبانپور، زهرا بشارتی، 1394، مولفه های قرآنی فرهنگ جاهلیت و مصادیق آن در جوامع مدرن. فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال ششم، شماره 19.
No tags for this post.