در قرن نوزده میلادی بود که دانشی به نام «دیسمورفولوژی» (dysmorphology) برای نخستین بار پدید آمد. این دانش بر این اصل استوار بود که برخی از مشکلات نظیر سندروم داون و یا انگلمن سبب بروز تغییراتی عصبشناختی و رفتاری در افراد میشود و این تغییرات خودشان را در قالب شکل خاصی که در بدن ایجاد میکنند نشان میدهند. دانشمندان دیسمورفولوژی بر این باور بودند که این علایم ظاهری میتواند برای تشخیص این اختلالات رشدی به کار رود.
البته این مطالب تا حدی درست بود و میتوان با استفاده از برخی نشانههای ظاهری، پی به وجود اختلالات رشدی در فرد برد. برای نمونه میتوان دریافت فردی که در نقاشی زیر (که به قرن 16 میلادی تعلق دارد) دارای سندروم انگلمن است.
در این میان، به تازگی گروهی از پژوهشگران دانشگاه آکسفورد میخواهند دانش دیسمورفولوژی را به فناوری پیشرفته دیجیتال روز در زمینه تشخیص چهره پیوند بزنند.
این طرح پژوهشی با تکیه بر سه اصل مهم به انجام میرسد. نخست اینکه بیش از شش هزار اختلال شناخته شده رشدی داریم که نیمی از آنها تا حدی در چهره فرد قابل مشاهده هستند. دوم اینکه بسیاری از این اختلالات آنقدر نادر هستند که یک پزشک در طول دوره کاری خود شاید هرگز فردی با آن اختلال را مشاهده نکند. سوم هم اینکه مجموعه اختلالات رشدی رایج آن قدر نشانههای مشابهی دارند که با تکیه بر آنها میتوان به سرعت وجود اختلالی مشخص را در فرد شناسایی کرد.
این پژوهشگران در حال کار بر روی نرم افزاری هستند که میتواند دریافت تصاویر افراد، نحوه تشخیص سندرومهای مختلف در آنها را بیاموزد. این برنامه ابتدا به بررسی ویژگیهایی مشخص در صورت که برای تشخیص مهم هستند میپردازد و به این ترتیب، به تدریج به الگوریتم کاملتری برای این کار دست مییابد. این ویژگیها میتواند شامل موقعیت و شکل چشمها، ابروها، لبها و بینی باشد.
خوشبختانه این نرم افزار بسیار قدرتمند است و لازم نیست که تصویری که به آن داده میشود حتماً از زوایهای خاص و شرایطی مشخص گرفته شده باشد. این نرم افزار میتواند درست همانند یک ناظر انسانی، کار خود را بدون توجه به این جزئیات به انجام رساند.
این پژوهشگران تاکنون تصویر 1400 فرد دارای 8 نوع اختلال شایع رشد را به این نرم افزار دادهاند. این اختلالات دربردارنده سندروم داون و نیز پروجریا (که سبب پیری زودرس کودکان میشود) بودند. این نرم افزار قرار بود تصاویر داده شده را در هشت دسته مختلف قرار دهد. خروجی نهایی این نرم افزار تا 93 درصد با تشخیص پزشکان برابر بوده است. این پژوهشگران بر این باورند که نتیجه به دست آمده رضایت بخش بوده و میتوان در آینده آن را بهبود هم بخشید.
این نرم افزار در گام بعد با 1300 تصویر از افرادی که دارای 83 نوع اختلال دیگر هستند روبرو خواهد شد. این تیم پژوهشی حتی وب سایتی نیز راه اندازی کرده است که افراد مبتلا به اختلالات دیگر رشدی میتوانند تصویر خود را در آن آپلود کنند. اگر روند طراحی این نرمافزار همچنان موفقیت آمیز باشد، دانش قدیمی دیسمورفولوژی جانی دوباره خواهد گرفت.
منبع: مجله اکونومیست
No tags for this post.