برندگان نالایق نوبل
از جمله این اختراعات می توان به سلاح‌های شیمیایی، ماده شیمیایی مضر مبارزه با آفات دِدِتِ و جراحی منسوخ شده مغز به نام لوبوتومی اشاره کرد. فکر کردن در مورد جایزه نوبل بی‌درنگ شما را به یاد تحقیقاتی می‌اندازد که برای بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها انجام می‌شود، اما در برخی مواقع این جایزه به اختراعاتی تعلق می‌گیرد که برای جوامع انسانی مضر است؛ مانند سلاح‌های شیمیایی، ماده شیمیایی مضر مبارزه با آفات دِدِتِ و جراحی منسوخ شده مغز به نام لوبوتومی.
در طول سالیان بحث و جدال زیادی در مورد جوایز نوبل وجود داشت؛ نویسندگانی که نادیده گرفته شدند، پژوهشگرانی که اختراعی را ادعا کرده وبرگزیده شدند یا جوایز صلحی که بسته به افکار عمومی اختصاص یافت. حتی برخی از جوایز علمی‌ای که توسط هیئت داوران انتخاب شدند انتخاب بسیار شرم‌آوری بودند.
اختراع شیمیدان آلمانی، فریتس هابر که در سال 1918 موفق به کسب جایزه‌ای با عنوان جایزه جنگ نوبل شده بود، در سال 2013 توسط شخص دیگر به دلیل سازماندهی و ممنوعیت استفاده از این سلاح‌ها موفق به کسب جایزه صلح نوبل شد.
هابر با گرفتن جایزه شیمی برای تولید گاز آمونیوم که یکی از مهم‌ترین مواد در تولید کودهای کشاورزی مخصوص مواد غذایی بود شهرت یافت. اما بکارگیری این گاز در تولید سلاح‌های شیمیایی جنگ جهانی اول و تحت نظارت خود هابر، وی را به عنوان پدر سلاح‌های شیمیایی منصوب کرد.
شیمیدان سوئدی، اینگر اینگمنسون که کتابی در مورد جایزه هابر نوشته است، در این باره به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: پس از شکست آلمان هابر اصلا انتظار برنده شدن یک جایزه را نداشت و بیشتر نگران بود که توسط دادگاه نظامی دستگیر شود. حتی برخی افراد این جایزه را به عنوان جایزه طرفداران آلمانی می‌دانستند. این جایزه به عنوان یکی از جوایز بحث برانگیز نوبل بود که هرگز از یاد نرفت. زیرا هیئت داوران می‌بایست از نقش هابر، اثرات اختراع او و کاربرد گاز کلر در ترانشه‌ها آگاه می‌بودند. اما آنچه می‌توان به یقین گفت این است که هابر انقلابی در تولید کود کشاورزی به پا کرد.
شیمیدان فرانسوی، ویکتور گریگنارد که او هم از تولیدکنندگان گازهای سمی بود موفق به کسب جایزه نوبل در سال 1912 شد اما این قبل از وقوع جنگ جهانی اول و قبل از استفاده آنها در جنگ بود.
در سال 1945، درست 3 ماه بعد از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی، کاشف شکافت هسته‌ای به عنوان برنده جایزه نوبل شیمی معرفی شد. برنده بعدی فرد آلمانی به نام اوتا هان بود که کشف او باعث توسعه بمب اتمی شد.
با این حال، هان هرگز از اختراع خود در کاربردهای نظامی استفاده نکرد و زمانی‌که او به عنوان زندانی جنگی دراسارت انگلستان بود، به زندانیان دیگر گفته بود: خدا را شکر که ما (آلمان) در ساخت بمب موفق نبودیم.
آکادمی سلطنتی علوم سوئد پس از خسارت‌هایی که بمب‌ها به بار آوردند در انتخاب خود سردر گم بودند. اما آرشیو جوایز نوبل حاکی از آن است که هیئت داوران، هان را در سال 1940مورد قدردانی قرار داده بودند و در سال 1944، او به عنوان برنده جایزه نوبل مخفی در نظرگرفته شد و فقط نیاز به صبر داشت تا پس از اتمام جنگ جایزه خود را بگیرد.
با توجه به مقاله‌ای که در سال 1995 در مجله علمیNature منتشر شده بود انتخاب هان به عنوان کاندید توسط افرادی که او را می‌شناختند حمایت شده بود و این افراد بدون در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی هان را به عنوان تنها کاندید دریافت جایزه نوبل در سال 1944 معرفی کرده بودند. دیگر اعضای هیئت منصفه ترجیح می‌دادند تا صبر کنند و در مورد فعالیت‌های محرمانه آمریکا در زمان جنگ تحقیق کنند، اما تعداد آنها اندک بود و در نهایت هان در سال 1994 موفق به کسب جایزه نوبل شد و این جایزه پس از پایان جنگ در سال 1945 به او اهدا شد.
از سایر پژوهشگرانی که نمی‌توان آنها را به عنوان برنده نوبل نام برد نورولوژیست پرتغالی، اگاز مونیز است که در سال 1949 جایزه نوبل پزشکی را برای کشف روش درمانی خطرناکی در برداشتن قشری از مغز برای درمان بیماری روانی دریافت کرد. امروزه روش جراحی مغز به عنوان برش قسمتی از مغز شناخته شده است و فقط در موارد نادر استفاده می‌شود.
بنگت جانسون، روانشناس و عضو سابق کمیته انتخاب جایزه پزشکی نوشته است: من هیچ دلیلی برای عصبانیت در مورد کاری که در سال 1940 انجام شده است، نمی بینم چون درآن زمان هیچ گزینه دیگری وجود نداشت و درمان‌های روانشناسی بعدها توسعه پیدا کرده و شناخته شدند.
برندگان جایزه محیط زیست گروه دیگری از پژوهشگرانی هستند که لایق دریافت این جایزه نبودند. یک سال قبل از مونیز، هیئت داوران جایزه پزشکی از پژوهشگر سوییسی، پائول مولر به دلیل اختراع دِدِتِ برای کشتن حشره مالاریا قدردانی کردند. بعدها استفاده از این حشره‌کش به دلیل خطرات سمی که برای انسان و موجدات زنده داشت، ممنوع اعلام شد.
No tags for this post.
