کشف رگه‌هایی که از احتمال وجود آب بر روی مریخ خبر می‌دهد، امیدها برای اعزام هر چه سریع‌تر انسان به این سیاره سرخ‌رنگ همسایه زمین را پررنگ‌تر کرد. بااین‌وجود، آب فقط یکی از پیش‌نیازهای سکونت انسان بر روی مریخ است و برای سفر انسان‌ها از زمین به این سیاره و نیز حضور در آن، به تمهیدات دیگری نیاز است. به این منظور برخی سازمان‌ها و مؤسسات فضایی گوناگونی، طرح‌های مختلفی را به اجرا درمی‌آورند که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم می‌تواند زمینه حضور انسان در فضا را فراهم کند. در ادامه به بررسی ده نمونه از مهم‌ترین این اقدامات می‌پردازیم:
1- مأموریتی یک‌ساله در فضا
27 مارس 2015، یک فضانورد آمریکایی به همراه دو فضانورد روس برای انجام مأموریتی به ایستگاه بین‌المللی فضایی اعزام شدند. باوجوداین‌که اعزام فضانورد به ایستگاه فضایی امری عادی است، اما این سه نفر از یک جهت با دیگران متفاوت است و آن‌هم دوره انجام آن است. این سه نفر قرار است به مدت یک سال در این مرکز فضایی اقامت داشته باشند. یکی از اهداف از انجام این مأموریت نسبتا طولانی‌مدت، مطالعه اثرات حضور در فضا بر فیزیولوژی و نیز ویژگی‌های روانی انسان‌ها خواهد بود. بی‌تردید یافته‌های به‌دست‌آمده از این مطالعه می‌تواند در مأموریت سکونت در مریخ نیز به فضانوردان کمک کند.
2- فناوری نوین برای فرود
یکی از دشواری‌های مأموریت اعزام انسان به مریخ به فرود فضاپیمای حامل فضانوردان بر سطح مریخ مربوط می‌شود. گرانش سطح مریخ سبب می‌شود که فضاپیما با سرعت بسیار زیادی به این سطح برخورد کند که این امر درنهایت می‌تواند به بروز مشکلاتی جدی برای سرنشینان آن بیانجامد. به همین دلیل، ناسا به فکر طراحی نوعی فناوری ویژه برای فرود آرام بر روی سطح مریخ است. گفتنی است تا چند هفته دیگر، قرار است این فناوری به‌صورت عملی مورد آزمایش قرار گیرد.
3- موشک‌های بسیار بزرگ
بسیاری از سفرهای اکتشافی فضایی که در چند دهه اخیر به انجام رسیده، بدون سرنشین انسانی بوده است و به همین دلیل به حمل انبوهی از مواد تأمین‌کننده نیازهای انسانی در این سفرها نیازی نبود؛ اما برای جابه‌جایی انسان، به موشک‌هایی به‌مراتب بزرگ‌تر نیاز داریم. تردیدی نیست که طراحی این موشک‌های بزرگ کاری بسیار دشوار و البته پرهزینه خواهد بود.
4- حمل‌ونقل
فرستادن هرگونه بار به فضا بسیار پرهزینه است. محاسبات نشان می‌دهد ارسال هر یک کیلوگرم بار به فضا حدود 22 هزار دلار هزینه دربردارد. حال اگر بخواهیم مایحتاج و نیازمندی‌های ضروری را برای سرنشینان سفر به مریخ تهیه کنیم، درنهایت هزینه بسیار زیادی باید صرف این سفر شود. به همین دلیل فناوری‌هایی ویژه حمل‌ونقل این مواد در حال طراحی است. یکی از این راهکارها، استفاده از محفظه‌ای است که در ابتدا حجم کمی دارد، اما در فضا قابل‌گسترش است و می‌تواند از مواد غذایی درون خود در برابر تابش‌های فضایی حفاظت کند.
5- موشک‌هایی چند بار مصرف
طراحی و ساخت موشک‌های فضاپیما بسیار پرهزینه است. مشکل اینجاست که این موشک‌ها یک‌بارمصرف بوده و قابلیت استفاده مجدد ندارند. به همین دلیل ساخت موشک‌هایی چند بار مصرف در اولویت کاری برخی مؤسسات پژوهشی فضایی قرارگرفته است. این موشک‌ها درنهایت می‌توانند هزینه تمام‌شده سفر به مریخ را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهند.
6- اکسیژن روی مریخ
انسان برای زندگی به اکسیژن نیاز دارد، اما بر روی مریخ خبری از اکسیژن نیست. به همین دلیل تأمین این ماده در اولویت کاری پژوهشگران قرارگرفته است. گروهی از دانشمندان در موسسه فناوری ماساچوست در حال کار بر روی دستگاهی هستند که می‌تواند بر روی مریخ، اکسیژن تولید کند. این دستگاه قرار است تا سال 2020 مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
7- ساخت محل زندگی بر روی مریخ
باوجوداین‌که 21 درصد از جو زمین را اکسیژن تشکیل می‌دهد، میزان اکسیژن موجود در جو مریخ فقط 2/0 درصد است. به همین دلیل استنشاق هوای مریخ به مرگ انسان می‌انجامد؛ بنابراین باید در سطح مریخ شرایط به‌گونه‌ای فراهم شود که انسان بتواند در آنجا به‌راحتی تنفس کند. یکی از این راه‌ها، بهره‌گیری از گیاهان است. با توجه به این‌که گیاهان دی‌اکسید کربن را جذب و اکسیژن پس می‌دهند، طراحی مکانی با انبوهی از گیاهان می‌تواند اکسیژن لازم برای حیات انسان را فراهم کند.
8- فناوری گرفتن سیارک‌ها
«مأموریت تغییر مسیر سیارک‌ها» (ARM) که توسط ناسا به انجام می‌رسد می‌تواند حضور انسان در مریخ را ساده‌تر سازد؛ اما چگونه؟ ناسا قصد دارد از فضاپیماهایی خورشیدی برای گرفتن سیارک‌ها و آوردن آن‌ها در مدار ماه استفاده کند. نیاز فضاپیماهای خورشیدی به سوخت بین یک‌پنجم تا یک‌دهم فضاپیماهای عادی است و این کاهش هزینه می‌تواند به معنای افزایش قابل‌توجه مقدار باری باشد که فضاپیمای مأموریت مریخ می‌تواند با خود به همراه ببرد. درنتیجه کار بر روی فناوری گرفتن سیارک‌ها می‌تواند درنهایت مأموریت انسانی به مریخ را تسهیل کند.
9- لباس‌های فضانوردی جدید
لباس‌هایی که فضانوردان در ایستگاه فضایی می‌پوشند بر اساس فناوری 40 سال پیش طراحی‌شده‌اند؛ اما وضع مریخ متفاوت است. باوجود این‌که سفر از زمین به مریخ شش ماه به طول می‌انجامد، فضانوردان باید لباسی مناسب برای این سفر بپوشند. به همین دلیل ناسا در حال طراحی نوعی لباس فضانوردی است که می‌تواند نیازهای انسان در سفر به مریخ را تأمین کند.
10- مارس وان
موسسه مارس وان (Mars-One) قصد دارد تا سال 2025 نخستین اجتماع انسانی را بر روی مریخ ایجاد کند. این در حالی است که ناسا برنامه‌ای مشابه آن‌هم برای سال‌های دهه 2030 دارد. به همین دلیل به نظر می‌رسد که برنامه مارس وان بیش‌ازحد خوش‌بینانه و غیرواقعی باشد. جالب اینجاست که برخلاف ناسا، مارس وان برای بازگشت فضانوردانی که به مریخ می‌برد، برنامه‌ای ندارد!
No tags for this post.