گزارش تصویری و تحلیل فنی امامزاده روشن آباد

جهت دسترسی به این مجموعه مذهبی – تاریخی باید به جاده بالا خط کردکوی – گرگان مراجعه نموده و در کیلومتر ده  این جاده به سمت ضلع شمالی  حرکت کرد  . بر اساس شجره نامه موجود این مقبره متعلق به دو امامزاده به نام های عبدالله و فضل الله بن موسی بن جعفر(ع) است .

اطراف امامزاده قبرستان روشن آباد و روستاهای مجاور واقع شده است . در حال حاضر آرامگاه این امامزادگان از دو ساختمان قدیمی و جدید تشکیل شده است که ساختمان جدید در ضلع شرقی و با نمای جدید آجر سه سانتی قرار دارد و به بنای قدیمی الحاق شده است .

بنای اصلی از آجر با تزئینات کاشی بوده  که با توجه به بخش های باقی مانده می توان فرم هشت ضلعی را برای پلان آن متصور گردید . این بنا در بخش شرقی دارای الحاقاتی است که موجب تغییر شکل نقشه بنا شده است .

گنبد بنا دو پوسته ساقه دار با تزئینات کاشی فیروزه ای رنگ ساده و دارای پوششی از همین کاشی در بالای گنبد می باشد. . در ساقه گنبد دوازده قاب تزئینی اجرا شده است . نکته قابل توجه ، نوع انحنای خارجی گنبد است  که احتمالاً در   دوره های بعدی به این صورت در آمده است .

 این انحنا که به خوبی در عکس های ارائه شده مشخص است ، نشان دهنده برشی متفاوت از سایر اجزای قدیمی ساختمان بوده و اصل قرینه و تعادل موجود در ابنیه تاریخی و معماری سنتی ایرانی در آن دیده نمی شود . در دیواره های ضلع شرقی گنبد آثار برش خوردن دیواره ها و  تزئینات  در  جریان  الحاق سازه های جدید ، کاملاً مشهود بوده که به ماهیت و تزئینات تاریخی بنا آسیب رسانده است .

ورودی اصلی امامزاده در ضلع شرقی آن قرار دارد که با توجه به نوع ایوان کم ارتفاع و عریض با فرم  ایوان سازی دوره ایلخانی در تناقض بوده و بیشتر حالت ایوان های  سلجوقی را القا می کند . این ایوان در حال حاضر به بخش جدید  باز شده و دارای تزئینات گچبری ساده ای است که در برخی قسمت های آن آثار رنگ آبی دیده می شود که البته باید اذعان داشت که این تزئینات جدید و مربوط به دوران معاصر هستند .

 در ورودی بقعه چوبی  و کوتاه است  و در طرفین ایوان ورودی ( شرقی ) دو فرو رفتگی ساده قوس دار به چشم می خورد . بنا از داخل پلان چلیپایی داشته و توسط گوشه سازی هایی با تزئینات مقرنس ساده به هشت ضلعی تبدیل و در نهایت به گنبد ختم می گردد .

در ضلع غربی دیواره های داخلی ، یک نورگیر اجرا شده است و تزئینات زیر گنبد نیز جدید و از جنس گچ اجرا شده اند .

یک مضجع چوبی منبت کاری شده نیز در وسط صحن امامزاده و بر روی قبر قرار دارد . از شواهد این چنین استنباط می گردد که بنا دارای دو ورودی در اضلاع شمال و جنوب نیز بوده که امروزه مسدود شده اند .

این بقعه دارای رواق و حرم چهارگوش و گنبد ساقه دار و مدور است . صندوق روی مرقد دارای تاریخ 879 ه . ق بوده و در دو لنگه نفیس آن نیز به تاریخ 869 ه . ق است .

دو لنگه در نفیس این مجموعه نیز تاریخ سال هشت   صد و شصت و پنج هجری قمری را دارد. این بنا در نتیجه تعمیرات دوره‌های بعد به صورت جدیدی درآمده است . صندوق روی مرقد دارای تاریخ هشت صد و هفتاد و پنج هجری قمری است و نام سازنده آن ، استاد حاجی عبدالله  است که به خط رقاع  بر روی آن حک شده است . لازم به توضیح است که قدیمی‌ترین وقفنامه موجود در استان گلستان متعلق به امامزاده عبدالله و فضل‌الله روشن‌آباد است . این وقفنامه در ماه ذیقعده سال ‪ ۹۰۰هجری قمری تنظیم شده و  واقف آن شخصی به نام « امیر سید رضی‌الدین» است .