تخم گذاری لاک پشت سبز برای نخستین بار در هرمزگان

اصغر مبارکی به مشاهده تخم گذاری لاک پشت سبز برای نخستین بار در هرمزگان اشاره کرد و گفت: نخستین گزارش تخم گذاری لاک پشت سبز در ایران در استان سیستان و بلوچستان بود،بعد ازآن تخم گذاری لاک پشت سبز در جزیره خارگو استان بوشهر نیز گزارش شد اما تا قبل از مشاهده این رخداد در جزیره شیدور، گزارشی ازتخم گذاری لاک پشت سبز در استان هرمزگان نداشتیم.

مبارکی اظهار کرد: در ادامه برنامه های مطالعاتی که در زمینه تنوع زیستی گونه های مختلف در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست از سوی دفتر موزه تاریخ طبیعی انجام می شود، بررسی مجددی درباره وضعیت فون ( جانوران ) و فلور ( رستنی ها ) جزایر منتخب خلیج فارس از جمله جزیره شیدور انجام شد.
وی ادامه داد: در اواسط تیر 1394، که زمان مطالعه تخم گذاری پرندگان و لاک پشت های منقارعقابی در جزیره شیدور بود، رد لاک پشت در ساحل مشاهده شد، با توجه به اینکه تاریخ مشاهده این رد لاک پشت با زمان تخم گذاری لاک پشت های منقار عقابی همخوانی نداشت، تحقیقات ادامه یافت.
وی افزود: تخم گذاری لاک پشت های منقار عقابی معمولا در 15 خرداد به اتمام می رسد و خروج این لاک پشت ها از دریا به ندرت در اواخر خرداد رخ می دهد، همچنین با توجه به اینکه شکل رد خروج لاک پشت های دریایی بر اساس نوع گونه متفاوت است، این رد خروج نمی توانست متعلق به لاک پشت منقار عقابی باشد، عرض رد خروج لاک پشت منقار عقابی نیز حدود 70 سانتی متر است اما عرض رد خروج مشاهده شده بیشتر از 90 سانتی متر بود.
مبارکی خاطر نشان کرد: در شب اول فقط یک رد خروج و یک رد برگشت از لاک پشت دریایی مشاهده شد اما اثری از لانه سازی در ساحل جزیره مشاهده نشد اما در شب دوم مجددا رد خروج جانور مشاهده شد و پس از دنبال کردن ردها، توانستیم لاک پشت سبز را در حال لانه سازی و تخم گذاری مشاهده کنیم.
وی ادامه داد: چون هیچ بارندگی در این مدت در جزیره شیدور رخ نداده بود، محل لانه سازی به شدت خشک بود بنابراین ساختن لانه برای لاک پشت دشوار بود و به طور مداوم ماسه ها داخل لانه ریزش می کردند، لاک پشت را ساعت 10 و 30 دقیقه پیدا کردیم اما تخم گذاری آن تا ساعت 4 و 30 دقیقه صبح طول کشید، در این مدت، لاک پشت مادر چندین محل مختلف را در ساحل حفر کرد تا سرانجام موفق شد محل مناسبی را پیدا کند تا لانه بسازد و تخم گذاری کند،محل لانه از بالاترین خط مد 6 متر فاصله داشت بنابراین، امکان تخریب لانه لاک پشت توسط آب نبود.
مبارکی افزود: با وجود اینکه در سال های گذشته رد لاک پشت سبز در جزایر شیدور و هندورابی مشاهده شده بود اما تا قبل از وقوع این رخداد موفق به مشاهده تخم گذاری لاک پشت سبز در این جزایر نشده بودیم.
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: لانه لاک پشت سبز حفره خیلی بزرگی به شعاع حدود 2 متر است همچنین، این لاک پشت برای ساخت لانه حجم قابل توجهی از شن و ماسه را جابه جا می کند بنابراین لانه لاک پشت سبز عمق خیلی زیادی دارد، محل قرار گرفتن تخم های لاک پشت منقارعقابی حدود 40 تا 50 سانتی متر عمق دارد اما عمق محل قرار گرفتن تخم های لاک پشت سبز تا یک و نیم متر هم می رسد.
مبارکی یادآور شد: از آنجایی که لاک پشت های دریایی در شیدور دشمن طبیعی ندارند، اقدامی برای فنس کشی و محافظت از لانه لاک پشت سبز انجام نشد، پرندگان شیدور آنقدر بزرگ نیستند که بتوانند مشکلی برای جوجه لاک پشت ها ایجاد کنند و فقط خرچنگ های اشباح ( گونه ای از خرچنگ) ممکن است برخی جوجه لاک پشت ها را شکار کنند که پدیده ای طبیعی است.
وی افزود: البته، با وجود همکاری اهالی روستای لاوان با سازمان محیط زیست برای محافظت از لاک پشت ها هنوز بحث برداشت تخم لاک پشت ها توسط سارقان در جزیره شیدور وجود دارد، جزیره لاوان نزدیکترین محل به جزیره شیدور است و حدود 2 کیلومتر با آن فاصله دارد بنابراین رفت و آمد از لاوان به شیدور زیاد است.
وی تاکید کرد: تخم گذاری لاک پشت سبز در جزیره شیدور، یکبار دیگر اهمیت این جزیره را به عنوان زیستگاه گونه های در معرض خطر نقراض نشان می دهد، انجام اقدامات حفاظتی با داشتن دیدگاه حفاظتی تفاوت دارد اگر دیدگاه حفاظتی صحیح باشد، حفاظت از حیات وحش نیز درست انجام می شود اما اگر دیدگاه حفاظتی درست نباشد، با وجود صرف هزینه های هنگفت، اقدامات حفاظتی نتیجه ای نخواهند داشت.
وی افزود: داشتن دیدگاه حفاظتی مستلزم شناخت از شرایط زیستگاهی، اکولوژی، بیولوژی و چرخه زندگی گونه ها و نحوه استفاده گونه ها از زیستگاه است بنابراین توجه به امکانات منطقه و پتانسیل جوامع محلی اهمیت دارد و حمایت مالی سازمان حفاظت محیط زیست از بومیان منطقه می تواند نقش مهمی در محافظت از لاک پشت های دریایی داشته باشد.
مبارکی ادامه داد: با توجه به چرخه لاک پشت های سبز، جزیره شیدور قطعا یکی از محل های لانه سازی این لاک پشت ها در ایران است اما با جمعیت خیلی کم و به صورت متناوب، انتظار داریم لاک پشت سبز به طور مداوم برای تخم گذاری به این جزیره بیاید.
وی تصریح کرد: برای اینکه تضمین کنیم تخم گذاری لاک پشت سبز دوباره در جزیره شیدور تکرار شود، باید این جزیره را از عوامل تهدید کننده که منجر به تخریب محیط زیست جزیره می شود، محافظت کنیم.
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: جزیره شیدور با وجود اینکه خالی از سکنه است، میزان زباله در سواحل آن زیاد است البته با مشارکت جوامع محلی جزیره لاوان، یکبار اقدام به پاکسازی این جزیره از زباله کردیم.
مبارکی گفت: امکان آلودگی نفتی جزیره شیدور به علت نزدیکی به جزیره لاوان وجود دارد، البته مسوولان شرکت نفت فلات قاره لاوان و پالایشگاه لاوان حمایت های فراوانی از فعالیت های سازمان حفاظت محیط زیست در جزیره شیدور می کنند.
 لاک پشت سبز
لاک پشت سبز دریایی با نام علمی Chelonia mydas که به نام های لاک پشت سبز، لاک پشت سیاه و لاک شپت سبز اقیانوس آرام نیز شناخته می شود، نوعی لاک پشت از خانواده Chelonidae است. دلیل نام گذاری این گونه وجود لایه ای از چربی سبز رنگ در زیر لاک این حیوان است.
این گونه از لاک پشت ها در آبهای گرمسیری سراسر جهان زندگی می کنند، دو جمعیت مجزا در آبهای اقیانوس آرام و اطلس شناسایی شده اند. لاک پشت های سبز در خلیج فارس و دریای عمان نیز زندگی می کنند. در سواحل جنوبی ایران زیستگاه های زیادی برای لاک پشت های دریایی وجود دارد که محل چرا، جفت گیری و تخم ریزی آنها است.
بر اساس نتایج به دست آمده لاک پشت سبز و لاک پشت پوزه عقابی بیشترین تعداد لانه سازی یا به بیان دیگر بیشترین مناطق لانه سازی و تخم گذاری در ایران را به خود اختصاص داده اند. لاک پشت سبز دریایی بالغ عموما از علف دریایی تغذیه می کند و به گونه ای با هرس کردن کف دریا از رشد بی رویه جلبک ها جلوگیری می کند.
این گونه از لاک پشت ها برای زیست بوم مفید هستند و به عنوان موجودات پاک کننده زیست بوم دریا به شمار می روند و آلودگی های سواحل را از بین می برند، لاک پشت سبز با خوردن گونه های دریایی از جمله عروس دریایی جمعیت رو به افزایش آنها را کنترل می کند.
از نظر طبقه بندی ' آی یو سی اِن' ( برنامه محیط زیست ملل متحد ) این گونه از لاک پشت در لیست قرمز گونه های در حال انقراض قرار دارد. در بسیاری از کشورها شکار این لاک پشت و استفاده از تخم های آن ممنوع و یا محدود شده است با این حال این گونه از لاک پشت ها به دلایل مختلف از قبیل آلودگی های محیط زیست، پیشرفت ساخت و ساز در مناطق ساحلی، گرفتار شدن در تورهای صیادی و بیماری های مختلف در خطر انقراض هستند.

No tags for this post.