جمهوری اسلامی ایران سال1369 (1990میلادی) به عضویت این پروتکل درآمده است و از آن زمان تاکنون در زمینه حذف مصرف مواد مخرب لایه اوزن در صنایع مختلف مصرف‌کننده این مواد، ازجمله صنایع تولید تجهیزات سرما ساز، تولید اسفنج و صنعت کشاورزی فعالیت‌های بسیاری داشته و موظف است به دیگر تعهدات این پروتکل نیز عمل کند.
دفتر حفاظت لایه اوزن سازمان حفاظت محیط زیست، در تحقق این اهداف و اجرای تعهدات این پروتکل، اقدامات بسیاری انجام داده است. مهندس مریم حسنی، کارشناس بخش قوانین و مقررات دفتر طرح ملی حفاظت لایه اوزن در گفت‌وگو با سیناپرس در این زمینه توضیح می‌دهد.
بر اساس پروتکل مونترال قرار بود تا سال 2010 مصرف گازهای مخرب لایه اوزن به صفر برسد. ایران در این خصوص چه اقداماتی کرده است؟
بر اساس تعهدات ایران در قبال پروتکل مونترال، واردات و مصرف کلروفلوروکربن‌ها، هالون‌ها و همچنین تتراکلریدکربن از تاریخ اول ژانویه2010میلادی به بعد ممنوع شده است. همچنین واردات و مصرف ماده متیل‌کلروفرم و متیل‌بروماید، در بخش کنترل آفات غیرقرنطینه‌ای، از تاریخ اول ژانویه2015 به بعد ممنوع اعلام‌شده است. واردات و مصرف هیدروکلروفلوروکربن‌ها تا تاریخ اول ژانویه2015 نیز بر اساس برنامه زمان‌بندی‌شده 10درصد کاهش‌یافته است.
چرا اکنون نسبت به گذشته کمتر در مورد اهمیت حفاظت از لایه اوزن کمتر صحبت می‌شود؟
فکر می‌کنم این‌طور نیست. دفتر طرح ملی حفاظت لایه اوزن همچنان مانند گذشته به فعالیت‌های خود در زمینه اطلاع‌رسانی ادامه می‌دهد و مطالب آموزشی و اطلاعاتی برای استفاده‌های تخصصی و فنی و همچنین برای مخاطبان عمومی تهیه و منتشر می‌شود.
دفتر حفاظت از لایه اوزن برای ترمیم و حفظ لایه ازن به سهم خود چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟
اقدامات و دستاوردهای دفتر طرح ملی حفاظت لایه اوزن، بر حذف مواد مخرب لایه اوزن در بخش‌های مختلف مصرف‌کننده مبتنی است که بخش‌های مختلفی از یخچال سازی، مونتاژ یخچال، تعمیرگاه‌های یخچال و کولر خودرو، اسفنج سازی، حذف حلال‌های فریونی و تتراکلریدکربن و متیل‌کلروفرم را شامل می‌شود. حذف متیل‌بروماید در بخش آفات غیرقرنطینه‌ای محصولات کشاورزی، حذف تولید افشانه‌های تنفسی مبتنی بر کلروفلوروکربن‌ها و اجرای برنامه مدیریت هالون‌ها از دیگر برنامه‌هایی است که اجرای آن‌ها در دفتر حفاظت از لایه اوزن در دستور کار قرارگرفته است. با اجرای این فعالیت حدود 9500تن از مواد مخرب لایه اوزن در 1358واحد تحت پروژه‌های مصوب حذف‌شده است.
گازهای گلخانه‌ای مواد مخرب لایه اوزن چه تأثیری بر محیط زیست دارد؟
مواد مخرب با از بین بردن لایه اوزن، زندگی انسان‌ها، جانوران، گیاهان و به‌طورکلی عملکردها و فرایندهای اکوسیستم‌ها در محیط‌های خشکی و آبی را در معرض خطر قرار می‌دهد و در بروز بیماری‌هایی مانند سرطان پوست، آب‌مروارید، تضعیف سیستم ایمنی بدن و پیری زودرس اثرگذار است. این مواد می‌تواند به ایجاد اختلال در مکانیسم فتوسنتز گیاهان و کاهش محصولات کشاورزی و همچنین کاهش رشد و نابودی فیتوپلانکتون موجود در آب دریاها منجر شود.
چه راهکارهای ملی و بین‌المللی برای حفظ لایه اوزن موردتوجه است؟
برای حفظ لایه اوزن اقدامات بین‌المللی متعددی موردتوجه قرارگرفته است که از این اقدامات می‌توان به تصویب کنوانسیون وین برای حفاظت لایه اوزن و پروتکل مونترال درزمینه کاهش تدریجی و حذف کامل واردات و مصرف مواد مخرب لایه اوزن بر اساس برنامه زمان‌بندی‌شده اشاره کرد. تصویب اصلاحیه‌های لندن، کپنهاك، مونترال و پکن بر پروتکل مونترال از دیگر اقدامات بین‌المللی انجام‌شده در این زمینه است. در سطح ملی نیز اقداماتی با هدف حفظ لایه اوزن مورد توجه قرارگرفته است. اجرای پروژه‌ها و طرح‌هایی باهدف حذف مصرف مواد مخرب لایه اوزن و تغییر و تبدیل خط تولید کارخانه‌ها و واحدهای مصرف‌کننده از اقدامات ملی مطرح‌شده در این زمینه است. از دیگر اقدامات ملی می‌توان به اعمال قوانین و مقررات، فعالیت‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی، نظارت و پایش فعالیت‌های مرتبط و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی اشاره کرد.
دفتر لایه اوزن در مسیر پیش رو چه فعالیت‌هایی را در نظر دارد؟
اکنون با توجه به اجرای پروژه‌های مصوب در کشور، تحت پروتکل مونترال و حذف کامل برخی از مواد مخرب لایه اوزن، فاز نخست برنامه مدیریت حذف هیدروکلروفلوروکربن‌ها در حال اجراست. بر اساس اجرای این برنامه حدود 1270تن از این مواد در واحدهای اسفنج سازی، یخچال سازی، دستگاه‌های تهویه مطبوع و بخش تعمیرگاهی حذف می‌شود.
همچنین به‌منظور حذف کامل این مواد تا سال2030میلادی، دفتر طرح ملی حفاظت لایه اوزن در حال تهیه و تدوین سند فاز دوم برنامه مدیریت حذف هیدروکلروفلوروکربن‌هاست و پس از تکمیل فرایند تدوین این سند، این برنامه با همکاری آژانس‌های اجرایی سازمان ملل متحد تحت پروتکل مونترال، جهت تصویب به کمیته اجرایی پروتکل مونترال ارائه می‌شود. همچنین بدیهی است پس از تصویب طرح، مراحل اجرایی آن با برنامه‌ریزی‌های لازم آغاز خواهد شد.
No tags for this post.