در اطراف بنای اصلی ، بناهای تازه ساخت به آن الحاق شده است که برای ساخت آن از آجر استفاده شده است . داخل بقعه بر روی کاه گل گچ اندود شده و هیچ گونه تزئیناتی مشاهده نمی شود . بنا دارای گنبد بوده و در بالای آن چهار پنجره ، تعبیه شده است . در داخل اتاق بقعه چهار قبر وجود دارد و به گفته اهالی محل چهار قند یل و سنگ کتیبه این بقعه به سرقت رفته است . قبر منسوب به شیخ بها الدین به وسیله کاشی های فیروزه ای در طرح های چهار ضلعی و شش ضلعی ، تزئین شده است . در وسط این بقعه یک بر جستگی هشت ضلعی وجود دارد که برای روشن کردن شمع استفاده می شده است . در بخش های مختلف بدنه خارجی بقعه آثار کاشی های لعابدار چهار گوش و شش گوش فیروزه ای دیده می شود . در بخشی از قسمت های کف بقعه نیز که موزائیک جدید شده است آثاری از کاشی لعابدار شش ضلعی فیروزه ای دیده می شود که احتمالاً قبر بوده است .
بر اساس نوشته های ایرج افشار ، در صفحه 313 کتاب آثار تاریخی یزد وضعیت قبلی بقعه به این شرح بیان شده است :
" این زیارتگاه مجموعه بنای مختصری است که مردم به آن اعتقاد می ورزند و بر آن نذورات می کنند و مزار شیخ بهاء الدین می دانند . ولی سنگ قبر منصوب در آن از آن نجم الدین شیخ محمود بن شمس الدین شیخ محمد بها ءالدین است . اصل این بنا از خشت و گل است و داخل آن کاه گل شده . اطراف بنای اصلی چهار صفه ترکیب یافته و صورت چند قبر در صفه جنوبی پدیدار است . در این بنا فقط یک سنگ به اندازه 50×75 سانتیمتر و از جنس مرمر سبز رنگ هست که به خط نسخ خوش بر آن چنین نقر کرده اند :
حاشیه :
« الله لا اله الا هو الحی القیوم ….. و هو العلی العظیم . ( سوره بقره آیه 255 ) »
متن :
« ( سوره اخلاص ) نجم الملة و الدنیا و الدین شیخ محمود شاه بن شیخ الاسلام الاعظم شمس الملة التقوی و الدین شیخ محمد بهاء ا لدین فی یوم الاحد الخامس و العشرین من ذی الحجة سنة اثنتین و تسعین و سبعمائه . »
در جامع مفیدی ذیل مقاله سوم که در احوال مشایخ است اطلاعی از پدر نجم الدین محمود مندرج است و منحصراً به نقل از دو کرامت از او اکتفا رفته است .
در ضمن یکی از نقل ها می گوید ، جماعتی چوپانان در سرای شهر بابک از اعراب فولادی شکایت بدو بردند . مولف عنوانش را چنین آورده است :
« شیخ اقدم سعید المشهور بوفور الکرامات المعروف بعلو المقامات شیخ شمس الحق و الدین محمد بن بهاء الدین نور الله قبره » "
این بنا به شماره 2801 و به تاریخ 16/7/1379 به ثبت رسیده است .
گزارش تصویری و تحلیل فنی : احسان محمدحسینی – فاطمه کردی
No tags for this post.