انتخاب دشت های پایلوت برای اجرای طرح تعادل بخشی آب های زیرزمینی

مهندس رضا راعی در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس گفت: شورای عالی آب مصوب کرده است که میزان برداشت آب برای کشاورزی در دشت های کشور به مرز 75 درصد رسانده شود، یعنی 75 درصد از ذخایر فعلی سفره های آب زیرزمینی به امر کشاورزی اختصاص یابد. وقتی ما دشت ها را مطالعه کردیم به این نتیجه رسیدیم که برای رسیدن به 75 درصد باید میزان برداشت آب را در بعضی از دشت ها کاهش بدهیم. بنابراین در دشت های ممنوعه و دشت های ممنوعه بحرانی، با در نظر گرفتن میزان برداشت فعلی و میزان بیلان منفی آب، ضریب تعدیلی را استخراج کردیم. بر مبنای این ضریب تعدیل، مشخص کردیم که برداشت از هر دشت چقدر باید کاهش پیدا کند تا به آن میزان 75 درصد برسد.

مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب افزود: ما سقف کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی را تا 50 درصد بستیم یعنی اگر در یک دشت می بایست 60 درصد برداشت کاهش پیدا کند، ما آن را 50 درصد در نظر گرفتیم. در دشت هایی که بر اساس آمار سال 90، بیلان منفی ندارند و متعادل هستند نیز برای حصول اطمینان میزان برداشت را حداکثر 10 درصد کاهش دادیم. در دشت هایی که بیلان منفی ندارند و قابل توسعه هستند هم به شورای همان دشت و همان استان این اختیار را دادیم که به نحوی از آب بهره برداری کنند که در آینده ممنوعه نشود.

وی خاطرنشان کرد: با پیشنهاد وزیرمحترم جهاد کشاورزی، مقرر شد که این آب قابل برنامه ریزی فعلا در دشت های پایلوت اجرا شود و در حین عمل آسیب شناسی گردد و پس از رفع این آسیب ها به سراغ دشت های دیگر برویم. هم اکنون در کشور 609 محدوده مطالعاتی داریم که برای هر استان تعداد دشت ها مشخص شده است. انتخاب دشت های پایلوت در هر استان هم به خود استان ها واگذار شده است. به عنوان مثال استان فارس بسته به تعداد محدوده های مطالعاتی که دارد، 6 دشت را انتخاب کرده است و استان یزد 3 دشت را. دستورالعمل ها ابلاغ شده و هم اکنون در فاز اجرا و آسیب شناسی هستند. انشاالله در سال های بعد این طرح برای دیگر دشت ها هم اجرا شود و ما بتوانیم به اهداف طرح احیا و تعادل بخشی آب های زیرزمینی دست یابیم.

راعی تصریح کرد: کشاورزان ما نباید واهمه داشته باشند که در صورت کاهش برداشت آب، سطح زیر کشت آنها کاهش پیدا می کند چراکه برای این موضوع راهکارهایی وجود دارد. ما اولا می آییم و جلوی چاه های غیرمجاز را می گیریم. بعد چاه هایی که پروانه دارند اما اضافه بر پروانه برداشت می کنند، میزان برداشتشان کم می شود. در همین دو مرحله بسیاری از دشت های ما وضعیتشان بهبود می یابد. بعد از این ما به سمت آب قابل برنامه ریزی می رویم که سفره های زیرزمینی را به حالت اولیه بازگردانیم.

مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب  افزود: کشاورزان می توانند با استفاده از سیستم های آبیاری نوین که مصرف آب را کاهش می دهد و نیز با پیاده سازی الگوی کشت و جا به جایی زمان کشت، میزان تولید خود را حفظ کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که اجرای این طرح ظرف چه مدت اهداف پیش بینی شده را محقق می کند؟ گفت: محور اصلی طرح در سه محدوده زمانی تقسیم بندی شده است؛ کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت. در کوتاه مدت می توانیم تا یک سال آینده وضعیت سفره ها را 500 میلیون مترمکعب بهبود ببخشیم. میان مدت 5 سال آینده را در بر می گیرد که می توانیم بگوییم مصادف با برنامه توسعه ششم است. بلندمدت هم 20 سال آینده را شامل می شود که می بایست این طرح به اهداف خود برسد.  

No tags for this post.