این نمایشگاه در واقع وارث اولین نمایشگاه هوایی روسیه است که در سال 1911 برگزار شد.
در زمان اتحاد شوروی این نمایشگاه به صورت مانورها و جشن های هوایی برگزار میشد اما به شکل کنونی خود بعد از فروپاشی اتحاد شوروی از سال 1993 شروع به کار کرد.
ماکس یکی از نمایشگاههایی است که در نوع خود در سطح بسیار بالایی برگزار میشود و یکی از برترین نمایشگاههای هوایی دنیا است، به همین علت هم اغلب رئیس جمهور روسیه آن را افتتاح میکند. در مجموع این نمایشگاه در کنار نمایش هوایی لبورژه پاریس که از قدیمیترین و وسیعترین نمایشگاههای جهان و نمایشگاه دبی که از نظر حجم قراردادهای منعقد شده در آن پیشرو است، قرار دارد.
ماکس، نسخه 2015
در نمایشگاه امسال، حدود ١۵٠ شرکت خارجی از ٣٠ کشور از جمله هند، سوئیس ، ایران، ایتالیا، کانادا، آمریکا، فرانسه، چین، اتریش، بلژیک، انگلیس و آلمان و بیش از 580 شرکت از مناطق مختلف روسیه شرکت داشتند .
با وجود تحریمهای اعلام شده علیه روسیه، شرکتهایی مانند بویینگ آمریکا و ایرباس اروپا در این نمایشگاه حضور داشتند اما حضور شرکتهای خارجی به وسعت سالهای قبل نبود. در سه روز نخست نمایشگاه (که فقط کارشناسان و نمایندگان صنایع اجازه ورود به نمایشگاه را داشتند) به ترتیب ١٨، ٢٢ و ٢۵ هزار نفر حضور پیدا کردند. از روز چهارم بود که شهروندان عادی نیز توانستند از این نمایشگاه دیدن کنند و آمار حضار به ٩٣ هزار نفر رسید که ٣٣ درصد بیشتر از نمایشگاه قبلی بود. به گفته برنامهریزان نمایشگاه، در مجموع بیش از ۴٠٠ هزار نفر از تازههای صنعت هوایی کشورهای گوناگون در این نمایشگاه دیدن کردند.
در این دوره شرکت ایرباس اولین مدل آزمایشی هواپیمای دورپرواز جدید خود را به ژوکوفسکی آورد که قرار است جای آ-٣٣٠ و آ-٣۴٠ را بگیرد. در محوطه نمایشگاه، ١١٩ هواپیما از جمله هواپیمای مسافربری مافوق صوت تو-١۴۴، تو-١۵۵ و هواپیماهایی مانند ال-١۵ و ال-١۵٣ (که به دوران جنگ جهانی دوم تعلق دارند)، در معرض دید علاقهمندان قرار گرفت. در بخش پروازهای نمایشی نیز ٨١ هواپیما عملیات پروازی انجام دادند که از آن جمله میتوان به پرواز گروه شش نفره «شوالیههای روسیه» با هواپیمای سوخو-٢٧، گروه شش نفره «استریژی» با هواپیمای میگ-٢٩، گروه چهارنفره «سوکولی روسیا» با هواپیمای سوخو-٣٠، گروه شش نفره «برکوتی» با بالگرد ام آی-٢٨ اشاره کرد. در ماکس امسال، برای اولین بار سامانههای هدایت جدید جنگندههای سوخو-٣۵اس و میگ-٣١ب ام به نمایش گذاشته شد. همچنین در این نمایشگاه از هواپیمای بسیار محرمانه میگ-۴١ (که میتواند هدفهای دشمن را در مسافت دور رهگیری کند)، رونمایی شد که بنا به گفته رسانههای محلی، این هواپیمای رهگیر نسل ششم، جای میگ-٣١ب ام را خواهد گرفت. در این نمایشگاه همچنین یک پهپاد به نام «چیروک» نیز به نمایش درآمد که مجهز به بالش هوایی است.
حضور ایران در ماکس
جمهوری اسلامی ایران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اقدام به شرکت در این نمایشگاه کرد که البته این حضور در سالهای ابتدایی جنبهای تشریفاتی و بیشتر با عنوان بازدیدکننده صورت میگرفت اما در دورههای اخیر خصوصا در دوره گذشته ماکس 2013 و امسال٬ این حضور جدیتر شده و در این دوره٬ جمهوری اسلامی ایران با شکل و شمایلی متفاوتتر از دو سال قبل در ماکس حضور پیدا کرد.
امسال در غرفه ایران، در حوزه محصولات٬ شاهد برخی سامانهها و تجهیزات ایرانی بودیم که طی سالهای اخیر در حوزه فضایی ابداع شدهاند. ماکت ماهوارهبرهای سفیر و سیمرغ و همچنین ماهوارههای رصد٬ فجر و طلوع ازجمله مهمترین این دستاوردها بودند. علاوه بر این ماهوارهها نمونه اصلی بخش بازگشتی راکت کاوشگر و کپسول زیستی به همراه اولین عروسک میمون که پیش از ارسال اولین میمون ایرانی به فضا ارسال شده بود و ماکت هواپیماها و بالگردهای ایرانی ٬ در ماکس 2015 در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت. تمامی این دستاوردها، محصولاتی هستند که توسط «مرکز ملی فضایی ایران» ارایه شدهاند.
در این دوره شرکتها و سازمانهای ایرانی به صورت تجمیع شده در فضایی به مساحت 105 متر مربع به ارایه دستاوردهای خود پرداختند و این در حالی است که دو سال قبل غرفه ایران ٬ با مساحت 80 مترمربع برپا بود و شرکتها و سازمانهای ایرانی در غرفههای پراکنده مستقر بودند. از همه مهمتر اینکه در این دوره، در داخل غرفه جمهوری اسلامی برای انجام مذاکرات مسئولان و میهمانان خارجی٬ تبادل نظرات و انعقاد قراردادها، یک محوطه V.I.P اختصاص داده شده بود.
امضای تفاهمنامه
بنا به گزارش رسانههای محلی در نمایشگاه امسال تفاهم نامههایی بین ایران و روسیه در زمینههای ماهواره سنجش از راه دور، خرید هواپیماهای مسافربری و نظامی و موارد دیگر امضا شد.
همچنین ایران و روسیه مذاکراتی برای فروش جنگندههای پیشرفته سوخو، سو-٣٠ و هواپیمای مسافربری سوپرجت-١٠٠ را همزمان با برگزاری نمایشگاه در روسیه انجام دادند. دکتر «سورنا ستاری»، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور که به مسکو سفر کرده بود، با وزیر صنایع روسیه در زمینه فناوریهای فضایی گفت وگو کرد و یکی از بحثهای مهم آنها، همکاری در زمینه تولید و خرید هواپیمای سوپرجت-١٠٠ بود. به علاوه گزارشهایی حاکی از تمایل ایران به خرید سوخو-٣٠ نیز منتشر شده است
گزارش و عکس از: ثمین موتمن فر