نماد سایت خبرگزاری سیناپرس

درگذشت بنیان ‏گذار كتاب‏شناسی ایران

خان‏بابا مشار از پايه‏ گذاران كتاب‏شناسي كتاب‌هاي چاپي فارسي به‏ شمار مي‏رود. برجسته‏ ترين اثر او كتابي است كه به فهرست مؤلفان كتاب‏هاي چاپي عربي و فارسي اختصاص دارد. از ميان خدمات مشار به‌نظر مي‌رسد که فهرست كتاب‏هاي چاپي فارسي بيش‏تر مورد مراجعه و محمل شهرت مشار است، اما تأليف اصلي او، مؤلفين كتب چاپي فارسي و عربي است كه يك زندگينامه – كتاب‏شناسي به سبك معجم المطبوعات العربيه و المعربه (۱۳۳۹ق / ۱۲۹۹ش)، تأليف يوسف اليان سركيس است. مشار براي گردآوري مواد اثر خود ۱۵ سال در ايران و عراق سفر كرد و از موجودي كتابخانه‌ها و كتاب‏فروشي‌هاي بسياري در شهرهايي هم‏چون تهران، قم، اصفهان، مشهد، تبريز، نجف، و كربلا صورت‌برداري كرد.

اثر ديگر مشار، يعني فهرست كتاب‌هاي چاپي فارسي، حاصل ابراز علاقه انجمن ايراني فلسفه و علوم انساني به سرپرستي سيدحسن تقي‌زاده نسبت به تهيه كتاب‏شناسي جامع انتشارات فارسي در رشته‌هاي مورد علاقه انجمن بود. انجمن مذكور پس از اطلاع از كار مشار، به وي پيشنهاد كرد از دست‏نويس‌هايي كه براي مؤلفين كتب چاپي و عربي گردآوري كرده بود، يك فهرست الفبايي از نام كتاب‌هاي چاپي فارسي تهيه كند. مشار اين پيشنهاد را پذيرفت و حاصل كار خود را به رايگان در اختيار انجمن ايراني فلسفه و علوم انساني گذارد.

ويرايش نخست فهرست كتاب‌هاي چاپي فارسي (۱۳۳۷-۱۳۴۲ش)، حاوي مشخصات حدود ۱۴۰۰۰ (از بين ۲۰۰۰۰) عنوان كتاب فارسي انتشار يافته تا آن زمان است و نخستين فهرست نسبتاً جامع كتاب‌هاي چاپي فارسي محسوب مي‌شود. ويرايش ديگر آن را مشار به هزينه خود در ۱۳۵۰ش منتشر كرد و انتشارات كشور تا ۱۳۴۵ش را به آن افزود. ويرايش بعدي كه در دو جلد و يك ذيل در ۱۳۵۲ش منتشر شد، حاصل درآميختن فهرست‌هاي ديگري چون كتاب‏شناسي ده ساله كتاب‌هاي ايران با فهرست مشار بود. • مشار پس از آن‏كه ناشري نيافت، اثر گران‏قدر خود، مؤلفين كتب چاپي فارسي و عربي را به هزينه شخصي در ۶ جلد منتشر كرد.

در اين زندگينامه – كتاب‏شناسي ذيل نام افراد – كه در موارد بسياري اثر با زندگينامه مختصر آن‏ها نيز همراه استآثار چاپ شده آن‏ها نيز ذكر شده است. در اين اثر، به پيروي از سبك معجم المطبوعات العربيه، افراد به ‏ترتيب نام كوچك و سپس نام پدرشان معرفي شده‌اند و نام خانوادگي در آن نقشي ندارد. البته اين سنت رايج عربي براي فارسي‌زبانان معاصر نامأنوس است و اشكالي است كه لازم است با تهيه نمايه الفبايي از شكل اشهر نام كسان برطرف شود

خان‏بابا مشار در سال ۱۳۵۹ هجري شمسي درگذشت. اهميت كار وي براي كتاب‏شناسي ايران از آن‌رو است كه وي پايه كتاب‏شناسي كتاب‌هاي چاپي فارسي را نهاد، كاري كه پيش از او كسي به آن اقدام نكرده بود. كتاب او، جامع‌ترين كتاب‏شناسي كتاب‌هاي چاپي فارسي تا زمان انتشار آن‏هاست.

در بيستم سپتامبر 1831م، اولين اتوبوس بخاري توسط يك مبتكر انگليسي به نام گوردون برانز ساخته شد. ساخت و اختراع اين اتوبوس كه از نيروي بخار براي حركت آن استفاده مي‏شد، درست دو سال پس از اختراع اتوبوس اسبي صورت گرفت. برانز پس از مشاهده اتوبوس اسبي به فكر اختراع اتوبوس بخاري افتاد و آن‏را در اين روز به كار انداخت. اتوبوس جديد ظرفيت 30 نفر را داشت و سرعتِ آن بسيار كم بود. امروزه اتوبوس‏ها با استفاده از سوخت‏هاي جديد و تجهيزات پيشرفته، در شمار مهم‏ترين وسايط نقليه عمومي تبديل شده‏ اند.

 

خروج از نسخه موبایل