به گزارش سیناپرس، این روزها بازار شایعه و حرف های ضد و نقیض پیرامون واکسن کرونا داغ است و گاهی افراد در این میان سردرگم می شوند که کدام حرف درست و کدام غلط است. یکی از مهم ترین مسائلی که چند وقتی است در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود، احتیاط در مصرف انواع ویتامین های خوراکی و تزریقی بعد از تزریق واکسن است که باعث فعال شدن ویروس می شود.
دکتر علیرضا ناجی، متخصص ویروس شناسی و رئیس مرکز ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری دراین باره توضیحاتی می دهد.
او درباره اقدامات پیش از تزریق واکسن به سیناپرس می گوید: ملاحظه دارویی خاصی وجود ندارد و همه افرادی که داروهای معمول خود را مصرف می کنند باید به این روند ادامه دهند و لزومی به قطع آنها نیست. مدتی این شایعه وجود داشت که مصرف مکمل ها می تواند باعث بدی حال افراد شود که اصلا این مساله صحت ندارد یا حتی بی حسی دندان هم تداخلی در فرآیند تزریق واکسن ندارد.
بعد از تزریق چه کار کنیم؟
ناجی ادامه می دهد: البته افراد باید در نظر بگیرند از آنجایی که ما در دورانی هستیم که گردش ویروس بالاست، باید رعایت کنند و بعد از تزریق واکسن همه داروهای معمول را می توانند، مصرف کنند. نکته قابل اینجاست که افراد واکسینه شده باید سعی کنند غذای مقوی و سرشار از پروتئین مصرف کنند و استراحت لازم را انجام دهند. بهتر است از انجام ورزش ها و فعالیت های سنگین خودداری کنند و تنها به ورزش سبک بسنده کنند.
او اشاره می کند که حمام کردن بعد از تزریق واکسن بلامانع است و هیچ مشکلی ایجاد نمی کند اما افراد به خاطر داشته باشند که در محل تزریق واکسن به طور محکم لیف یا کیسه کشیده نشده تا باعث تخریب سلول های ناحیه تزریق نشود. از مصرف مشروبات الکلی هم خوداری کنند.
این متخصص ویروس شناسی در ادامه به این موضوع تأکید می کند که افراد واکسینه شده در مرحله اول به تصور این که واکسن تزریق کرده و ایمن شده اند نباید مراقبت های معمول را کنار بگذارند. در صورتی که تا دوز دوم تزریق نشود و دو تا سه هفته از زمان تزریق نگذشته باشد، ایمنی کاملی در بدن ایجاد نمی شود.
ناجی درباره خطر انعقاد خون در تزریق واکسن آسترازنکا که از سوی مجامع جهانی اعلام شده می گوید: در افرادی که این نوع واکسن را تزریق می کنند، ملاحظات دارویی وجود ندارد،چرا که مکانیسم ایجاد لخته در این واکسن و تمام واکسن های وکتوری، مکانیسمی خودایمنی است بنابراین مصرف آسپرین هیچ تأثیری در پیشگیری یا حتی درمان آنها ندارد.
اما در این دوران هم جهش های جدیدی از ویروس حتی ممکن است افراد واکسینه شده را هم درگیر کند بنابراین، زدن واکسن دلیلی نمی شود تا افراد واکسینه شده ماسک زدن و رعایت فاصله اجتماعی و وارد نشدن در تجمعات را کنار بگذارند.
برای جلوگیری از بروز عوارض واکسن، مسکن نخورید
به گفته ناجی، ما اطلاعات دقیقی از مسکن ها و تأثیر آنها روی واکسن در اختیار نداریم و اگر افراد بیماری خاصی مانند تب و غیره دارند، تزریق واکسن را به این افراد توصیه نمی کنیم ،زیرا افرادی که قصد تزریق واکسن کرونا را دارند نباید هیچ گونه التهاب یا عفونتی در بدن داشته باشند،اما بعضی افراد از پیش از تزریق واکسن و جلوگیری از بروز عوارض اقدام به مصرف استامینوفن و دیگر مسکن ها می کنند که اصلا توصیه نمی کنیم.
او ادامه می دهد: افراد بعد از تزریق واکسن در صورت بروز عارضه، داروهای مربوطه را دریافت می کنند. در این میان، داروهای مسکنی که به نظر می رسد کم ترین تأثیر را روی سیستم ایمنی و جلوگیری از واکنش بدن دارد، استامینوفن و ژلوفن است که آن هم تنها در صورت نیاز باید مصرف شود نه برای جلوگیری از بروز عوارض بعد از تزریق واکسن.
بعد از تزریق واکسن هم می توانید مکمل مصرف کنید
رئیس مرکز ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری در گفتگو با سیناپرس درباره شایعاتی پیرامون عدم مصرف ویتامین ها و مکمل ها بعد از تزریق واکسن تأکید می کند که این ها تنها شایعات بی اساس هستند که برخی افراد برای برهم زدن سلامت بدن و سلامت روان جامعه نسبت به انتشار آن اقدام می کنند. بهتر است افراد در مواجهه با این اخبار، به منابع موثق مراجعه کنند.
او عنوان می کند که مصرف هرگونه مکمل و ویتامین بعد از تزریق واکسن کرونا هیچ نقشی در فعال کردن ویروس در بدن ندارد. واکسن هایی که در حال حاضر به افراد تزریق می شوند ویروس های زنده و فعالی نیستند و این مکمل ها باعث فعال شدن آنها نمی شوند.
ناجی ادامه می دهد: ما حتی در دوران ابتلای افراد به کووید هم که عفونت وارد بدن افراد می شود، به بیماران توصیه می کنیم برخی مکمل ها را به اندازه مصرف کنند. به عنوان مثال سطح ویتامین D در بدن به اندازه کافی برقرار شود یا ویتامین ها و مکمل های دیگر از جمله موادمعدنی را مصرف کنند.
او همچنین اشاره می کند : در حال حاضر، هیچ یک از واکسن های موجود ویروس های زنده ضعیف شده نیستند بلکه برخی از آنها واکسن هایی با ویروس های کشته شده و غیرفعال هستند و بقیه واکسن ها یا پروتئین بوده یا پروتئین تولید می کنند. بنابراین هیچ کدام از اظهارنظرات صحت ندارند.
عمل جراحی بعد از تزریق واسکن تنها در موارد اضطراری
این متخصص ویروس شناسی درباره استفاده از مواد بیهوشی در عمل های جراحی بعد از تزریق واکسن به سیناپرس می گوید: در عمل های جراحی وسیع به دلیل به وجود آمدن التهاب ممکن است از تأثیرپذیری واکسن کم کند، اما این که بی حسی یا بیهوشی باعث فعال شدن ویروس یا باعث ایجاد بیماری می کند، شایعه است و افراد نباید به آن توجه کنند.
او توصیه می کند که افراد در موارد غیرضروری، تا دو هفته قبل و بعد از تزریق واکسن انجام عمل های جراحی را به تأخیر بیاندازند جز در موارد اظطراری که چاره ای جز عمل وجود ندارد.
خطر انعقاد خون در آسترازنکا بسیار پایین است
ناجی درباره خطر انعقاد خون در تزریق واکسن آسترازنکا که از سوی مجامع جهانی اعلام شده می گوید: در افرادی که این نوع واکسن را تزریق می کنند، ملاحظات دارویی وجود ندارد،چرا که مکانیسم ایجاد لخته در این واکسن و تمام واکسن های وکتوری، مکانیسمی خودایمنی است بنابراین مصرف آسپرین هیچ تأثیری در پیشگیری یا حتی درمان آنها ندارد.
او اشاره می کند: این افراد باید در نظر بگیرند که این گونه عوارض بسیار نادر است و این مساله خیلی بزرگنمایی شده است. درست است که در بسیاری از کشورها به سنین زیر 50 سال به ویژه برای خانم ها تزریق واکسن آسترازنکا را توصیه نمی کنند، اما طبق آخرین آمارها، دوز اول این واکسن بین روز 3 تا 8 ممکن است این عارضه را به وجود بیاورد و این عارضه 8 در یک میلیون نفر است. بنابراین اگر بخواهیم عارضه آن را حساب کنیم، بسیار پایین است.
ناجی ادامه می دهد: البته در جنس زن و هر چه سن پایین تر می آید، ممکن است این عارضه بیشتر دیده شود اما باز هم در این گروه ها، این عارضه بسیار نادر است. در دوز دوم، بین روزهای 5 تا 28 بعد از تزریق ممکن است این عارضه رخ دهد. اما این عارضه بسیار کم تر می شود به طوری که 2 در یک میلیون نفر است. به همین دلیل، عارضه شایعی نیست بلکه مزیت های تزریق واکسن بسیار بیشتر از عدم تزریق آن است.
چه افرادی در معرض خطر هستند
ناجی به سیناپرس می گوید: حتی خود بیماری می تواند علائم لخته شدن را در 16 تا 20 درصد افراد به وجود بیاورد. علاوه بر این، بسیاری از عادت روزانه افراد در بروز لخته های خونی مؤثرند ؛ مانند سیگار کشیدن یا مصرف قرص های ضد بارداری ریسک این مساله را بالاتر می برد. به همین دلیل باید اولویت بندی شود. درست است که به خانم ها و افراد زیر 50 سال و جوانان توصیه می شود که بهتر است واکسن دیگری غیر از آسترازنکا تزریق کنند اما این مسئله دلیلی بر آن نیست افرادی که این واکسن را تزریق کرده اند حتما دچار این عارضه شوند.
این متخصص ویروس شناسی درباره خطرناک بودن واکسن آسترازنکا در خانم ها و افراد جوان تر می گوید: مکانیسم آن هنوز به درستی مشخص نیست، اما به نظر می رسد امکان ایجاد این عارضه خودایمنی در بدن خانم ها و جوان ترها هم ممکن است به خاطر جنسیت و هم به دلیل فیزیولوژی بدن این اتفاق رخ دهد.
او تأکید می کند : ما غیر از آسترازنکا گزینه های دیگری هم برای تزریق واکسن داریم و توصیه می کنیم افرادی که سابقه لخته خون یا بیماری های قلبی دارند و بدن آنها به گونه ای مستعد ایجاد لخته خون است یا افرادی که جراحی های وسیع گوارشی انجام داده اند به دلیل بالا بودن احتمال عارضه لخته خون یا ترومبوز بیشتر است، از واکسن های دیگری مصرف کنند.
خانم های شیرده حتما واکسن تزریق کنند
ناجی درباره خانم های شیرده می گوید: این افراد هیچ گونه ممانعتی درباره تزریق واکسن در این دوران ندارند و تنها ملاحظات موجود، درباره افرادی است که ممکن است به برخی واکسن ها حساس باشند که توصیه می کنیم یا واکسن تزریق نکنند یا از واکسن های دیگر استفاده کنند.
او ادامه می دهد: ما اتفاقا در دوران شیردهی به خانم ها توصیه می کنیم حتما واکسن را تزریق کنند و مزیت هایی هم برای مادر دارد و ایمنی ایجاد شده در بدن مادر از طریق شیر به نوزاد هم منتقل می شود و در نتیجه می تواند برای نوزاد هم مؤثر باشد.
خانم های باردار با مشورت باید واکسن تزریق کنند
اما رئیس مرکز ویروس شناسی بیمارستان مسیح درباره تزریق واکسن در خانم های باردار به سیناپرس می گوید: شواهدی در این درباره وجود دارد که احتمال ابتلای خانم های باردار به نوع شدیدتر کرونا بیشتر است؛ نه این که بیشتر در معرض خطر باشند بلکه در صورت ابتلا، احتمال ابتلای آنها به نوع شدیدتر بیماری وجود دارد و احتمال بستری در بیمارستان و آی سی یو و حتی خطر مرگ و میر در آنها بالاتر است.
او درباره نوع واکسن تزریقی در خانم های باردار می گوید: در این باره اطلاعات ما درباره واکسن های فایزر و مادرنا بیشتر است و در آزمایش های مختلفی که انجام شده نشان داده که تزریق واکسن روی خانم های باردار هیچ مشکلی به ویژه از هفته 12 به بالا ایجاد نمی کند.
ناجی ادامه می دهد: اما در ایران چون واکسن فایزر و مادرنا وجود ندارد، دستورالعمل وزارت بهداشت این است خانم های بارداری که در معرض خطر بوده و تمایل به تزریق واکسن دارند، باید ابتدا در کمیته بارداری کووید مطرح شوند و ممکن است واکسن هایی مانند آسترازنکا را برای آنها استفاده کنند. .
گفتگو:ندااظهری