تجهیز اراضی کشاورزی به سامانه های نوین آبیاری در 10 سال آینده

مهندس عباس زارع در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس گفت: 8 میلیون و 700 هزار هکتار اراضی آبی در کشور وجود دارد. 5.5 میلیون هکتار از این اراضی در پایاب منابع آبی کوچک از جمله چاه ها، چشمه ها و قنوات واقع شده است. 3.2 میلیون هکتار دیگر در پایاب سدها قرار دارند که از طریق شبکه های آبیاری و زهکشی تغذیه می شوند.

مجری طرح سامانه های نوین آبیاری افزود: از 5.5 میلیون هکتار اراضی پایاب چاه ها، تاکنون یک میلیون و 430 هزار هکتار به سامانه های نوین آبیاری تجهیز شده اند. خوشبختانه در دوسال اخیر روند تجهیز مزارع به این سیستم ها با حمایت مقام معظم رهبری، دولت و مجلس و نیز استقبال خوب بهره برداران سرعت بیشتری گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: سیستم های نوین آبیاری باعث افزایش بهره وری آب می شوند و این برداشت کمتر از منابع آبی که با تولید بیشتر محصولات کشاورزی همراه است، خطر بحران کمبود آب را رفع می کند. به عنوان مثال در کشت سنتی گندم به عنوان یک محصول استراتژیک، با مصرف هر مترمکعب آب چیزی در حدود 450 تا 500 گرم محصول داشتیم. ولی اکنون با روش آبیاری تیپ می توان تا 1800 گرم محصول به ازای هر مترمکعب آب برداشت کرد.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به این پرسش که الان متوسط راندمان آبیاری در کشور چقدر است؟ گفت: امروزه در دنیا بحث راندمان چندان مطرح نیست بلکه بحث بهره وری مطرح است. چون ممکن است راندمان آبیاری بالا باشد اما اگر عملیات کاشت و داشت و برداشت توسط بذر مناسب در زمان مناسب با ادوات و ماشین های مناسب صورت نگیرد، بهره وری پایین خواهد بود. به همین دلیل در سامانه های نوین آبیاری بیشتر بحث بهره وری را دنبال می کنیم که هم کاهش برداشت آب را داشته باشیم و هم افزایش محصول.

زارع در ادامه افزود: در روش های نوین آبیاری، روش های مختلفی وجود دارد. مثلا در آبیاری بارانی تا 75 درصد امکان افزایش راندمان وجود دارد ولی راندمان در آبیاری موضعی و تیپ تا 95 درصد هم می رسد. به طور متوسط در کشور با اجرای سامانه های نوین آبیاری حدود 4400 مترمکعب آب در هر هکتار صرفه جویی خواهد شد.

وی با اشاره به اعتبار سامانه های نوین آبیاری تصریح کرد: در سال 93 کل تخصیص از 1300 میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده برای سامانه های نوین آبیاری در قانون بودجه و تبصره های آن، 47 درصد بود و ما 72 درصد پیشرفت فیزیکی داشتیم. این باعث ایجاد دیون برای پیمانکاران، مشاورین و مردم شده است که درخواست کردیم به هرشکل ممکن در سال 94 پرداخت شود. در سال 94 هم از 1217 میلیارد تومان اعتباری که در قانون بودجه و تبصره های آن پیش بینی شده، هنوز ریالی به استان ها ارسال نشده است. ولی چون این کار ضرورت دارد و بایستی با سرعت ادامه پیدا کند ما تلاش کردیم که همچنان مردم را در صحنه نگه داریم تا انشاالله این تخصیص به استان ها برسد.

مجری طرح سامانه های نوین آبیاری در واکنش به انتقاداتی مبنی بر عدم پرداخت سهم 85 درصدی دولت به کشاورزان، اظهار کرد: قانون به ما اجازه داده که در اجرای سامانه های نوین آبیاری تا 85 درصد به کشاورزان کمک بلاعوض کنیم. اما چون در حال حاضر نزدیک به 4 میلیون هکتار از اراضی کشور به سامانه های نوین آبیاری نیاز دارد و بنابراین متقاضی زیاد است، در جهت عدالت اجتماعی و پاسخگویی به همه متقاضیان، تلاش می کنیم در مناطق مختلف کمک ارایه شده متناسب با شرایط هر منطقه باشد. لذا در مناطق برخوردار این کمک کمتر و در مناطقی که برخوردار نیستند، بیشتر است.

وی یادآور شد: دولت به طور متوسط حدود 60 درصد به تجهیز سامانه های نوین آبیاری کمک کرده است. ولی در خیلی جاها 85 درصد را هم دادیم. البته این آمادگی وجود دارد که در صورت تامین اعتبار 3000 میلیارد تومانی، حداکثر پیش بینی شده برای کمک بلاعوض را پرداخت کنیم.

زارع در پاسخ به این پرسش که زمان پیش بینی شده برای تجهیز کل اراضی کشاورزی به سیستم های نوین آبیاری چیست؟ عنوان کرد: در حال حاضر چیزی بیش از 4 میلیون هکتار از اراضی پایاب چاه ها و قنوات و چشمه ها برای تجهیز به سیستم های نوین آبیاری باقی مانده است. بنابراین چنانچه در هر سال حدود 400 هزار هکتار اراضی باقیمانده را تجهیز کنیم، ظرف مدت 10 سال این اتفاق خواهد افتاد. مشکل خاصی در این زمینه وجود ندارد مگر همان بحث تامین اعتبار.

مجری طرح سامانه های نوین آبیاری در پایان خاطرنشان کرد: در یک سال گذشته اقدام خوبی که انجام شد افزایش توان فنی مشاوران، پیمانکاران و تولیدکنندگان و واردکنندگان لوازم بود. ما قبلا صرفا از مشاوران و پیمانکارانی استفاده می کردیم که از دفتر سامانه های نوین آبیاری مجوز گرفته بودند اما برای افزایش ظرفیت، به تمام شخصیت های حقوقی که از سازمان مدیریت و برنامه ریزی صلاحیت گرفته بودند مجوز داده شد تا در این عرصه وارد عمل شوند. یکی از اتفاقاتی که افتاد ظرفیت سازی برای اجرای سامانه های نوین آبیاری در کشور بود.   

No tags for this post.