به گزارش سینا پرس فارس، لیدوما منطقه ای باستانی در استان فارس و در شهرستان ممسنی می باشد که دارای مساحتی بالغ بر یک هزار متر در ۵۰۰ متر مربع است. در کاوش هایی که در سال ۱۳۸۵ توسط گروه باستان شناسانی از ایران و دانشگاه سیدنی انجام پذیرفت؛ محل دقیق این شهر را فهلیان فارس در شهرستان نورآباد ممسنی بیان کردند.
این منطقه در زیر تپه ای که مردمان محلی به آن قلعه کَلی می گویند در نزدیکی روستای سروان واقع شده است. باستان شناسان قدمت این اثر را ۵۵۰ سال پیش از میلاد بیان کرده اند. حتی آثاری که از این محوطه کشف شده قدمت آن را به ۵۰۰۰ سال می رساند.
لیدوما کجاست؟
در سال ۱۳۱۲ و ۱۳۱۶ سی هزار گل‌نوشته از اطراف تخت جمشید یافت شد و برای بررسی و تحقیق به دانشگاه شیکاگوی آمریکا فرستاده شد. بررسی های محققان درباره الواح نشان داد ۲۶ شهر میان شوش و تخت جمشید وجود داشته که لیدوما یکی از این شهرها می باشد. لیدوما بر سر راه شاهی پاسارگاد و تخت جمشید به شوش قرار داشته است. این شهر و کاخ هایش محلی برای استراحت و توقف شاهان و فرمانروایانی بوده که از آن عبور می کرده اند.
بر اساس کاوش های باستان شناسان ژاپنی در شهر موسوم به لیدوما که در سال ۱۳۳۸ انجام شد بنای ساختمانی کشف شده در این شهر را شبیه به کاخ های خشایارشاه، اردشیر هخامنشی و داریوش و مربوط به دوران هخامنشی می باشد. کاخ لیدوما چهارمین بنای هخامنشی از نظر ابعاد ساختمانی بعد از بناهایی همچون پاسارگاد، تخت جمشید و شوش می باشد. همچنین لیدوما در زمان هخامنشیان از مهم ترین مناطق حکومتی بوده است.
لیدوما چه زمانی ساخته شده است؟
تاریخدانان زمان احتمالی ساخت بنای کاخ لیدوما را در اواخر دوره داریوش و یا اوایل دوره پادشاهی خشارشاه بیان کرده اند. به گفته تاریخدانان زمان ساخت کاخ لیدوما بین این دو می باشد چون خشایارشاه بلافاصله پس از داریوش به پادشاهی رسیده است. علاوه بر کاخ لیدوما، در این شهر باستانی کاخ کوچک دیگری نیز وجود دارد که اکنون قسمتی از آن باقی مانده است.
در قسمت غرب کاخ لیدوما و به فاصله ۳۵۰ متر از آن یک تپه باستانی وجود دارد که کتیبه ای سنگی بر روی آن قرار گرفته است. همچنین کاوش های باستان شناسان نشان می دهند این شهر در محدوده وسیعی واقع شده بود و در حدود ۴ کیلومتر از گردنه سروان تا تل چکاد طول شهر بوده است. شواهد نشان می دهند لیدوما در زمان هخامنشیان رونق و وسعت بسیار زیادی داشت؛ چنانکه وجود آثاری نظیر آتشگاه، جدول های صخره ای، کتیبه ها و بقایای خزانه بیانگر این است که لیدوما شهری بین راهی و به منزله استراحتگاه و نیز والی نشین بوده است.
گزارش: محمدرضا قشقایی زاده