داروهای بیولوژیک، به پروتئین هایی گفته می شود که درون سیستم های زنده میکروبی، گیاهی و یا جانوری تولید شده و سپس برای استفاده های درمانی، از این سیستم ها استخراج می گردند. در این میان «اینترفرون» ها و به ویژه «اینترفرون گاما» جزو مهم ترین داروهای بیولوژیک هستند که به طور گسترده ای در درمان بیماری های خاص نظیر نقص های مادرزادی و همچنین برخی سرطان ها کاربرد دارند.
امروزه نیاز روزافزونی به داروهای بیولوژیک در جوامع مختلف وجود دارد و به دلیل ارزش اقتصادی بالا و هزینه های سنگینی که تولید این گونه داروها به دنبال دارد، مصرف آن ها برای بیماران مشکل و مستلزم صرف هزینه های زیادی است. از این رو یافتن روش هایی برای تولید بیشتر و ارزان تر این داروهای باارزش ضروری است. در این خصوص توجه ها به سمت سیستم های تولید گیاهی جلب گردیده و برخی تحقیقات نشان داده اند که تولید این گونه داروها در درون گیاهان، یک دهم سیستم های تخمیری و یک هزارم سیستم های جانوری است.
در همین راستا، گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه زنجان، دانشگاه تربیت مدرس و انستیتو پاستور ایران، پژوهشی را به منظور تولید داروی بیولوژیک «اینترفرون گاما» در بدنه گیاه توتون انجام داده اند که نتایج آن اخیرا در مجله «بیوتکنولوژی کشاورزی» دوره 7 شماره 1 منتشر گردیده است.
در این پژوهش، بذر گیاهان توتون تحت شرایط آزمایشگاهی کاملا کنترل شده جوانه زده و به مدت 2 هفته رشد داده شدند. سپس با استفاده از تکنیک های مهندسی ژنتیک، ژن های انسانی مرتبط با تولید اینترفرون گاما به این گیاهان انتقال داده شدند. سپس از این گیاهان، با استفاده از تکنیک کشت بافت گیاهان جدیدی به وجود آمده و تا مرحله بذردهی، در گلخانه مورد رشد و نمو قرار گرفتند. طراحی سازه های ژنی به گونه ای انجام شد که پروتئین اینترفرون گاما در بذر توتون های مهندسی شده، تولید گردد.
نتایج این پژوهش جالب نشان داد که ژن IFNγ که مسئول تولید پروتئین موسوم به «اینتروفرون گاما» است به خوبی و با موفقیت به گیاه توتون منتقل شده و توانسته داروی بیولوژیک مورد نظر را به درستی تولید نماید.
طبق بیان پژوهشگران مجری این طرح تحقیقاتی، با استفاده از نتایج این مطالعه و تکمیل بررسی های بعدی در زمینه استخراج و استحصال این پروتئین، می توان امکان تولید انبوه و ارزان این پروتئین نوترکیب و باارزش را فراهم نمود.
گفتنی است تولید پروتئین های نوترکیب در سیستم های گیاهی، علاوه بر ارزان تر بودن، خطرات ناشی از آلودگی احتمالی با مواد سمی میکروبی و همچنین عوامل بیماری زای انسانی را ندارد.
منبع: اصغرزاده، ص.، باقری، خ.، جلالی جواران، م. و مهبودی، ف. 1394. بيان پروتئين نوتركيب اينترفرون گاما در بذر گياه توتون. مجله بیوتکنولوژی کشاورزی، دوره 7، شماره 1، صص 16-1.
No tags for this post.