به گزارش سینا پرس فارس، دکتر منصور کنعانی، مدیر مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز و مشاور استاندار فارس در امور فناوری و شرکت های دانش بنیان سه شنبه چهارم بهمن ماه 1400 طی گفت‌وگویی با اصحاب رسانه به شرح اقدامات و معرفی دستاوردهای این مرکز پرداخت.
وی در آغاز به تاریخچه‌ی مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز اشاره کرد و گفت: مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز بهعنوان یکی از زیرمجموعه‌های معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه، قدمتی ۲۰ساله دارد و در سال۱۳۸۰بهعنوان دفتر کارآفرینی و ارتباط با جامعه‌ی دانشگاه شیراز با هدف حمایت از ایده‌های نو دانشجویی پایه‌گذاری شده است. در سال۱۳۸۸ با کسب مجوز از سازمان ثبت اختراعات کشور دفتر مالکیت فکری دانشگاه شیراز بهعنوان مرجع استعلام داوری در منطقه‌ی جنوب کشور شروع به کار نموده و درنهایت در سال ۱۳۹۶ با ادغام دفاتر کارآفرینی و مالکیت فکری به همراه یک شتاب‌دهنده با ساختار جدید شروع به فعالیت کرده است.
اتصال ظرفیت‌های دانشگاهی به زیست‌بوم نوآوری شهری هدف مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز
دکتر کنعانی با یادآوری اینکه از سال ۱۳۹۸ مدیریت مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز را بر عهده دارد، به بیان اهداف این مرکز پرداخت و اظهار کرد: اصلی‌ترین هدف مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه، طراحی ساختار و آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای حمایت از فعالیت‌های فناورانه‌ی اساتید و دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه و متصل‌کردن این ظرفیت‌های دانشگاهی به زیست‌بوم نوآوری شهری و ظرفیت‌های بیرون از دانشگاه است.
وی از طراحی واحدهای مختلف در مدیریت مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه به‌منظور پیشبرد اهداف و فعالیت‌های این مرکز خبر داد و گفت: به‌طور کلی در ساختار جدید مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز، برحسب ضرورت و با هدفِ گذار از دانشگاه نسل دوم به دانشگاه نسل سوم و چهارم، واحدهای زیرمجموعهی: ۱.مراکز نوآوری و شتابدهی تخصصی؛ ۲.مرکز خدمات فناوری، تحقیق و توسعه؛ ۳.مرکز تجاری‌سازی و صادرات فناوری و ۴.واحد ارتباطات و رویدادها طراحی شده است.
وی در ادامه به تشریح فعالیت‌های واحدهای مختلف مدیریت مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه پرداخت و توضیح داد: مراکز نوآوری بهعنوان اولین نقش‌آفرینان در زیست‌بوم شکل‌گیری و توسعه‌ی شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان، با محوریت حمایت از کارآفرینان و افراد مستعد و خلاق از طریق ایجاد بسترهای حمایتی و توانمندساز، سعی در پرورش ایده‌های نو و کاربردی با رویکردی ثروت‌آفرین دارند. از همین‌رو واحد مراکز نوآوری و شتابدهی بهعنوان یکی از واحدهای مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه طراحی شده و در آن تأسیس مراکز نوآوری تخصصی در دستور کار قرار گرفته است. در این راستا نیز تاکنون موفق به راه‌اندازی مراکز نوآوری تخصصی علوم انسانی و نوآوری تخصصی علوم مهندسی شده‌ایم.
دکتر کنعانی ادامه داد: خروجی‌های موفق مراکز نوآوری تخصصی، باید در شتاب‌دهندها مسیر کوتاه و مؤثر برای جذب سرمایه و آغاز فرآیند ورود به بازار را طی کنند. همان‌گونه که می‌دانید شتاب‌دهنده سازمانی است که با برگزاری دوره‌های فشرده‌ی حمایتی، آموزشی و همچنین سرمایه‌گذاری بر کسب‌وکارهای نوپا با حذف موانع موجود، ظرفیت‌های ورود به بازار و ارتباط با سرمایه‌گذاران و مشتریان را هموارتر می‌کند. شتاب‌دهنده‌ها در دانشگاه شیراز به‌طور رسمی از اواخر سال۱۳۹۵ آغاز کرده‌اند. در سال۱۳۹۶ شتاب‌دهنده‌ی دیموند با مجموع ۲۸تیم و ۱۰۶عضو، درسال ۱۳۹۷نیز شتاب‌دهنده‌ی کوانتوم با ۳۸تیم و ۱۳۹عضو با مشارکت بخش خصوصی راه‌اندازی گردیده است. این شتاب‌دهنده از سال۱۴۰۰ با عنوان شتاب‌دهنده کوانتوم‌پلاس دانشگاه شیراز با گستردگی بیشتر به فعالیت ادامه می‌دهد. از سال ۱۳۹۹ نیز شتاب‌دهنده‌ی هاب شیراز با سرمایه‌گذاری مشترک با همراه اول با مجموع ۱۹تیم و ۶۰عضو فعالیت دارد.
به‌گفته‌ی او طی سال‌های گذشته چندین تیم موفق که ترکیبی از دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیأت‌علمی دانشگاه بوده‌اند، از طریق مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌های مستقر در دانشگاه شیراز به‌وجود آمده‌اند و در سایه‌ی آموزش‌ها و حمایت‌های هدفمند، ضمن تربیت نیروی انسانی توانمند، زمینه‌ی ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های هوش مصنوعی، ارتباطات دیجیتال، گردشگری، سلامت، فناوری‌های ابری، ربات‌های توان‌بخشی و فروش و تبلیغات دیجیتال را موجب شده‌اند که دستآورد باارزشی است.
وی اظهار داشت: برخی از این تیم‌ها در مراحل تجاری‌سازی، باتوجه به نواقص زیست‌بوم استان، به تهران منتقل شده‌اند که لازم است در این زمینه چاره‌اندیشی گردد. علاوه براین ارتباط متقابل و فعال بین اساتید، افراد باتجربه در شرکت‌های صنعتی با تیم‌های نوپا از جمله‌ی هدف‌گذاری‌های مرکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌ها هست که در این زمینه نیز تجربه‌های موفقی ثبت شده است.
مدیر مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه درخصوص واحد خدمات فناوری و تحقیق و توسعه نیز توضیح داد: یکی از فعالیت‌های مهم دانشگاه بزرگ شیراز، ارتباط با شرکت‌ها، سازمان‌ها و صنایع مختلف در قالب قراردادهای همکاری فناورانه، پژوهشی و مشاوره‌ای است که این کار در مواردی که موضوعات کلان و طولانی مدت در دستور کار باشد، از طریق پژوهشکده‌ها، مراکز تحقیقاتی و دفاتر فناوری ثبت شده توسط دانشگاهیان انجام می‌شود. هدف این گروهها که همگی واحد فناوری نامیده می‌شوند رفع نیازهای علمی و فناوری کشور، ایجاد و گسترش ارتباطات اجتماعی و فرهنگی، تولید ثروت و اعتلای نام و برند دانشگاه شیراز است. دفترمالکیت فکری، دفتر انتقال فناوری، واحدهای فناور، مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده‌ها زیرمجموعهی این واحد تعریف شده‌اند. در حال حاضر نزدیک به ۳۰واحد پژوهشی شامل چندین پژوهشکده، مرکز تحقیقاتی و دفتر فناوری در حوزه‌های علوم انسانی، فناوری‌های شهری، کشاورزی، صنایع غذایی، فناوری‌های نوظهور و غیره در دانشگاه شیراز فعالیت دارند و مجری‌گری پروژه‌های تاثیرگذاری ملی و منطقه‌ای را عهده‌دار هستند.
او همچنین به فعالیت بخش مالکیت فکری پرداخت و گفت: از سال ۱۳۸۸ اداره‌کل مالکیت فکری کشور داوری ادعانامه‌هایی که برای ثبت اختراع به اداره‌کل ثبت اختراعات کشور ارجاع می‌شده است را بر عهده‌ی چند دانشگاه مرجع و مؤسسه‌ی علمی کشور ازجمله دانشگاه شیراز قرار داد. ساماندهی پرونده‌های ثبت اختراع دانشگاه شیراز، تشکیل شبکه‌ی داوران تخصصی دانشگاه و مقایسه‌ی اختراعات در دانشگاه ازجمله وظایف واحدمالکیت فکری است. در طول 3سال گذشته تعداد 212 ادعای اختراع بررسی شده است که90مورد ادعای اختراع ثبت شده و 33ادعای اختراع ثبت شده مربوط به اعضای هیأت‌علمی و دانشجویان دانشگاه شیراز از سوی دفتر مالکیت فکری دانشگاه شیراز داوری و برای ثبت به اداره ثبت اختراعات کشور ارسال شده است.
دکتر کنعانی در ادامه ضمن معرفی واحد تجاری‌سازی و صادرات فناوری مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه و دستاوردهای آن برای دریافت خدمات از علاقه‌مندان این حوزه دعوت کرد و گفت: واحد تجاری‌سازی و صادرات فناوری مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز، در راستای نیل به رسالت‌های دانشگاه نسل چهارم در دی ماه 1399 تأسیس گردید و ازجمله مهم‌ترین اقدامات این واحد می‌توان به تدوین محتوا و نقشه‌ی راه تجاری‌سازی و صادرات، تدوین چارت سازمانی تجاری‌سازی و صادرات، تشکیل سبد محصول صادراتی و مطالعه‌ی بازار کشورهای همسایه به‌علاوه‌ی روسیه و چین نام برد. این مرکز آمادگی خود را برای ارائه‌ی خدمات مختلف در حوزه‌ی ارزیابی، مشاوره، تامین مالی، بازاریابی، صادرات فناوری و… به گروه‌های مختلفی که در رأس آن اعضای هیأت‌علمی دانشگاه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی علاقه‌مند به حوزه کسب و کار هستند، اعلام می‌نماید. واحد تجاری‌سازی با تمرکز بر نتایج فعالیت‌های اتمام‌یافته دانشگاهی که ظرفیت تبدیل شدن به شرکت‌های دانش‌بنیان و یا فروش مالکیت فکری فناوری دارند، مسیر تجاری‌سازی آن‌ها را فراهم می‌کند. انجام مشاوره‌های متعد، برگزاری نشست‌ها با صندوق‌های سرمایه‌گذاری، تیم‌سازی فناورانه و بازاریابی و راهبری صادرات دانش و فناوری از جمله حمایت‌های این واحد است. در دوسال گذشته دوره‌های آموزشی تطبیق بازار که هرکدام ۱۲هفته طول می‌کشد با مشارکت تهران سایت برای شرکت‌های تحت حمایت برگزار شده که بسیار موفق بوده است.
پردیس فناوری دانشگاه به‌دنبال تلفیق ایده‌های مراکز رشد و پارک علم و فناوری
وی بااشاره به راه‌اندازی پردیس فناوری (دره فناوری) در دانشگاه بهعنوان یکی از دستاوردهای همکاری بین دانشگاه و پارک علم و فناوری، اظهار داشت: طرح پردیس ناحیه نوآوری و کارآفرینی (دره فناوری) در فضای دانشگاه به‌دنبال تلفیق ایده‌های مراکز رشد و پارک علم و فناوری، ایجاد یک فضای شبکه‌ای از نیازمندی‌های اساسی زیست‌بوم پیشرفت دانش‌بنیان فارس در یک منطقه، ایجاد زیرساخت عملیاتی برای کاهش فاصله ایده، دانش، تجاری‌سازی و بازار برای تحقیقات دانشگاهی است. جغرافیای متمرکز بهعنوان یک عامل قدرتمند زیست‌بوم صنعت و جامعه دانش‌بنیان، پایه‌ریزی چرخ تولید دانش از مبدأ دانشگاه تا تولد و رشد اولیه یک صنعت اشتغال‌زا و متناسب با نیاز اجتماعی روز و توجه به دانشجو بهعنوان سرمایه‌ی اساسی در رشد و توسعه‌ی دانش‌بنیان ازجمله مزایای این طرح است.
دکتر کنعانی افزود: در ساختمان پردیس، ظرفیت پذیرش 60شرکت وجود دارد و تاکنون 30شرکت در آن استقرار یافته است. در ساختمان فضای کار اشتراکی هم حدود 15تیم می‌توانند مستقر شوند و با توجه به وضعیت کرونا هم‌اکنون حدود 40درصد ظرفیت تکمیل شده است. در سوله‌ی کارگاهی هم 8شرکت دانش‌بنیان مستقر شده و مشغول به فعالیت هستند.
ارائه‌ی مدل رویکردهاي مهارتی در رویدادهای آموزشی مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز باهدف نیل به دانشگاه نسل سوم
وی در پایان از واحد ارتباطاات و رویدادهای مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه نام برد و توضیح داد: این مرکز به‌طور پیوسته رویدادهایی را به‌صورت بسته‌های مخاطب محور و در راستای اشاعه‌ی فرهنگ راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپای دانش‌محور با حضور اساتید مطرح کشوری برگزار می‌کند. با توجه به شرایط کنونی دانشگاه‌هاي کشور، از مدل رویکردهاي مهارتی در تهیه و تدوین طرح مهارت‌آموزي در راستاي ایجاد دانشگاه نسل سوم استفاده می‌شود. مدل رویکردهاي مهارتی بر این پایه استوار است که آموزش‌هاي قصدشده که در این طرح شامل خلاقیت و ایده پردازي و نوآوري و کارآفرینی است را می‌توان به‌صورت کارگاه‌هایی در کنار دیگر دروس دانشجویان آموزش داد. براساس مدل ارائه‌شده در هر دو بعد خلاقیت و نوآوري که پایه‌هاي اصلی ایجاد دانشگاه هاي نسل سه هستند، آموزش محورهاي اصلی بهعنوان چارچوب‌هاي کلی در جهت مشخص‌کردن سرفصل‌هاي اصلی استفاده می‌شود. پس از برگزاري این دوره‌ها، دانشجویان توانمندي در ارتباط با نوارزش آفرینی تربیت می شوند که به عنوان سرمایه‌هاي دانشگاه، در کنار اساتید خود می‌توانند در ایجاد دانشگاه نسل سوم کمک‌کننده باشند. در این صورت، دانشگاه با ایجاد تیم‌هاي تخصصی در حیطه‌هاي مختلف از اساتید و دانشجویان می‌تواند در راستاي جذب سرمایه اقدام نماید و براي رشد و توسعه اقتصادي جامعه قدم بردارد.
مدیر مرکز نوآوری و کارآفرین دانشگاه شیراز از برگزاری مجموعه کارگاه‌های نوآفرین، رویدادهای کرانه، مدارس کسب‌وکار تابستانه، رویداد شروع ناب، رویدادهای مهارت‌افزایی شبکه داوران تخصصی، جشنواره‌ی کسب و کارهای نوآفرین و شرکت در نمایشگاه‌های استانی، منطقه‌ای و کشوری بهعنوان نمونه برنامه‌های واحد ارتباطات و رویدادهای مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه یاد کرد و گفت: در این مدت بیش‌از ۲۵هزار نفرساعت آموزش‌های عمومی و تخصصی در حوزه‌های مختلف با مخاطبین متنوع در مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه طراحی، تدوین و اجرا شده است.
گزارش: محمدرضا قشقایی زاده