مهندس محمدرضا مودودی، مدیرعامل خانه ترویج تجارت جهانی با حضور در تحریریه خبرگزاری سیناپرس به همراه جمعی از مدیران پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی درباره بزرگترین رویداد فرهنگی و تجاری دنیا که با عنوان نمایشگاه بین المللی اکسپو شناخته می شود، گفت: همواره این نمایشگاه جزو سه رویداد بزرگ جهان است که مخاطبان زیادی را در هر دوره به خود جذب می کند. هرچند که دو رویداد دیگر که جام جهانی فوتبال و المپیک ورزشی است همیشه قابلیت لمس بیشتری برای کشور ما داشته است و تا کنون حضور جدی تری از خود در این دو رویداد نشان دادیم؛ در حالیکه متاسفانه در اکسپو خیلی خوب ورود نکرده ایم و در این زمینه به شدت فرصت سوزی های تاریخی هم صورت گرفته است.
مودودی با اشاره به سابقه تاریخ حضور ایران در این رویداد عظیم تجاری و فرهنگی گفت: اکسپوها در دنیا تاریخچه 170 ساله دارد؛ یعنی از سال 1851 برای نخستین بار دنیا به این نتیجه رسید که برای توسعه کسب و کار خود نیازمند ترویج آن از کانال نمایشگاهی هستند؛ تا اینکه در همان سال لندن نخستین میزبان اکسپو شد و 25 کشور در آن شرکت کردند. گفتنی است، ایران جزو نخستین شرکت کنندگان این نمایشگاه بود که این موضوع به زمان قاجار و صدارت امیر کبیر برمی گردد.
به گفته مدیرعامل خانه ترویج تجارت جهانی، در نخستین دوره اکسپو لندن ایران حرف های زیادی از معماری خود زد و جالب است که روزنامه وقایع الاتفاقیه هم در آن زمان حضور داشت و در کنار دیگر روزنامه های اروپایی به ثبت وقایع و رویداد ها می پرداخت؛اما بعد از صدارت امیرکبیر حضور ایران در این رویداد کمرنگ شد. در کل از مجموع 60 اکسپو که تا کنون در سراسر دنیا برگزار شده است، ایران علیرغم پتانسیل های فرهنگی و تجاری تنها در ده نمایشگاه حضور داشت.
مرهمی برای اشتغال
مودودی دلیل اصلی کمرنگ بودن حضور ایران در اکسپو را نداشتن نگاه جدی به تجارت خارجی در کشور از سوی مدیران بالا دستی دانست و تاکید کرد: ما هنوز نمی دانیم که اهمیت تجارت خارجی تا چه حد است؛ ما برای جام جهانی فوتبال یا المپیک برنامه های بلند مدت و زیرساختی زیادی می چینیم تا یک گل کمتر بخوریم یا بزنیم؛ در حالیکه حضور در این رویدادهاست که می تواند شرایط مان را به لحاظ تجاری و ارز آوری بهبود بخشد و در نهایت مرهمی باشد برای وضعیت اشتغال و اقتصاد. اینکه یک بازار ده میلیارد دلاری را از دست بدهیم، شکست معنادار تری نسبت به شکست تیم فوتبال در جام جهانی است. بنابراین باید نگاهمان برای حضور در اکسپو تغییر کند.
وی در گفتگو با سیناپرس ادامه داد: به اعتقاد من حضور در عرصه های مربوط به تجارت، صنعت و فرهنگ می تواند آن چهره مخدوشی که سال ها رسانه های غربی تلاش کرده اند از ایران بسازند را ترمیم کند و این یک فرصت غنیمت برای نشان دادن واقعیت وجهه بین المللی کشور خواهد بود؛ ضمن اینکه تاثیر مستقیمی بر کسب و کار و در نهایت رشد اقتصاد کشور دارد.
مدیرعامل خانه ترویج تجارت جهانی با اشاره به اهمیت اعتماد در بحث تجارت به ویژه در مقیاس بین المللی گفت: در تجارت شرط اول اعتماد است. در واقع هر چیزی در این عرصه مبتنی بر اعتماد است و اگر برندی شناخته شده نباشد اعتمادی هم شکل نمی گیرد. عدم تمرکز بربرندسازی ضریب نفوذ اعتماد و روابط دو جانبه را کاهش می دهد.
محمدرضا مودودی با تشریح ضرر وارده بر اقتصاد کشور، ناشی از عدم آگاهی از تجارت خارجی ، عنوان کرد: جالب است بدانید که ما در طول ده سال اخیر یعنی دهه90 شمسی نزدیک به 17 میلیارد دلار از بازار تجارت خارجی جامانده ایم. در حالی که به طور قطع ورود این مبلغ به چرخه اقتصاد، افزایش رونق تولید و اشتغال را به دنبال داشت.
به گفته مودودی، ما برای حضور در اکسپو هیچگاه برنامه ریزی مشخصی نداشته ایم و حتی از ظرفیت های موجود هم برای نمایش قدرت تولید استفاده نکرده ایم. اکسپو می تواند ویترین ایران برای معرفی ظرفیت های تولیدی، تجاری و فرهنگی به دنیا باشد. به اعتقاد من باید از ابزار نمایشگاه به هر شکل ممکن درست استفاده شود و از ابزار تجارت خارجی برای رونق تولید استفاده کنیم. در کل اگر تجارت بین الملل ترویج نشود نمی توانیم رونق تولید را ترویج کنیم.
وی درباره سرچشمه اصلی این معضلات گفت: متاسفانه با این رویکرد، ایران در سراشیبی فرسوده شدن اقتصاد افتاده است. مگر اینکه تغییر رویکرد دهد. همانگونه که پیش تر هم اشاره شد، مشکل از سازو کار بالادستی ها است. در کل عدم حمایت، برنامه ریزی و بودجه بندی باعث می شود با وجود پتانسیل های ارزنده، فرصت دریافت بهره های اقتصادی را دراین حوزه از دست بدهیم.
مدیرعامل خانه ترویج تجارت جهانی خاطرنشان کرد: اکسپو جام جهانی فرهنگ، تمدن و تاریخ است که اغلب کشورهای دنیا برای نمایش ظرفیت های تجاری و فرهنگی خود نهایت استفاده را می کنند و از این بستر خود را باز تعریف می کنند. از آنجایی که ترجیع بند واژه ایران، حقوق بشر، موشک، جنگ و غیره است، بنابراین ما بیشتر از هر کشوری نیازمند این باز تعریف هستیم و نباید نسبت به آن بی اعتنا باشیم.
وی با اشاره به برخی تجربه های موازی و درباره موفقیت بعضی کسب و کارها در نمایشگاه های خارجی و تخصصی گفت: در نمایشگاه های تخصصی افراد، اشخاص و شرکت ها هستند که در آن به ایفای نقش می پردازند؛ بنابراین بار هزینه به دوش افراد و صاحبان برند ها است. اما اکسپو نمایشگاهی نیست که افراد شرکت کنند و خود را تعریف کنند. در واقع اکسپوها هر پنج سال یک بار در یک فرصت شش ماهه برگزار می شود تا ظرفیت های فرهنگی و تجاری کشورها را به نمایش گذاشته شود و دنیا می خواهد این ظرفیت را ببیند.
مدیرعامل خانه ترویج تجارت جهانی افزود: در نمایشگاهی مانند اکسپو نیاز داریم پتانسیل های نهفته فرهنگی کشور را دریابیم. گفتنی است در عرصه تجارت خارجی اغلب صنایع خلاق کشور هنوز شناخته نشده اند. در چهار دهه گذشته که درگیر جنگ اقتصادی بودیم، چیزی که از دست دادیم، مبادله کالا با پول نبوده است و در واقع بینش تجارت بین الملل را از دست دادیم.
مودودی درباره همکاری مجموعه پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی با خانه ترویج تجارت جهانی در راستای شرکت در اکسپو 2020 دبی گفت: از آنجایی مجموعه پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی در زمینه صنایع خلاق فعالیت می کند، می تواند نقطه قوت ما در اکسپو باشد به این دلیل که این مجموعه هم با حوزه های فرهنگی و هم با صنایع دانش بنیان و خلاق ارتباط دارد.
وی ادامه داد: در این بخش با توجه به همکاری های کلانی که با پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی داشتیم، تصمیم بر آن شد با مجموعه شرکت خدماتی و مسافرتی و گردشگری ناژین وارد همکاری شویم. این فرصت ارزشمندی برای فعالان اقتصادی و تجاری است تا بتوانند از نزدیک با اکسپو آشنا شوند و ذهینت واقع بینانه تری نسبت به آن پیدا کنند. در واقع، فرصت خوبی است تا بتوانند متحدان تجاری خود پیدا کنند. اکسپو می تواند به این افراد کمک کند تا هم بتوانند درحوزه صنایع خلاق و هم در صنایع فرهنگی برای خود مشتری پیدا کنند و در نتیجه بازار صنایع خلاق رشد کند.
مدیرعامل خانه ترویج تجارت جهانی گفت: از آنجایی که نزدیک به 50 میلیارد دلار در حوزه صنایع فرهنگی و خلاق ظرفیت داریم، رابطه ما پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی مبتنی بر افزایش آگاهی برای صاحبان برند هاست و اساس نگاه ما این است که بتوانیم بستری را فراهم کنیم تا بتوانیم اکسپو و اهمیت آن را در سطح کشور به خوبی معرفی کنیم؛ بنابراین به طور قطع برگزاری کارگاه های آموزشی و نشست های تخصصی، کمک شایانی برای رسیدن به این هدف می کند.
به گفته این کارشناس؛ اکسپو ، جنگ مغزها، اندیشه ها و خلاقیت هاست. نحوه ارتباط بر قرار کردن و معرفی خود باعث می شود که مخاطبان از چند دقیقه بازدیدی که از پاویون و بخش ایران دارند، بسیار تاثیر ببیند و نگرششان نسبت به ایران تغییر کند.
مودودی با اشاره به فعالیت های ایران در اکسپو دبی 2020 گفت: در اکسپو پیش رو ایران دارای سه زون به نام های پایداری، فرصت ها و تحرک است که ما در زون تحرک قرار داریم و خوشبختانه در موقعیت خوبی قرار گرفتیم. در کل 450 هکتار مساحت در نظر گرفته شده برای اکسپو 2020 در دبی، این دوره 2000 متر سهم ایران است که در سیزده بخش با استفاده از معماری اصیل ایرانی حضور خواهیم داشت.
مودودی افزود: خبر خوب اینکه در همین شرایط و. با کمترین امکانات توانسته ایم جزو پنج طرح برتر این رویداد هم باشیم .همچنین دو غرفه به صنعت و تجارت اختصاص داده شده است. از فعالیت های ما در اکسپو 2020 دبی برگزاری همایش ها برای جذب سرمایه گذاری خارجی، اعزام هیات های تجاری به این نمایشگاه و برگزاری نشست های تخصصی B2B از دیگر اقداماتی است که قرار است انجام دهیم.
ویزا برای اکسپو 2020
در ادامه قاضی، مدیرعامل شرکت خدمات مسافرتی و گردشگری ناژین با اشاره به این همکاری عنوان کرد: از آنجایی که تمرکز کسب و کار ما بر گردشگری رویدادها است و همیشه به دنبال شناسایی ارزش ها برای مشتریان این حوزه بوده ایم؛ اینکه افراد به دنبال چه خواسته هایی هستند تا بتوانیم این خواسته ها را برای آن ها فراهم کنیم، برای ما اهمیت دارد. خدمات گردشگری نظیر پرواز، هتل، ویزا، حمل و نقل، راهنما، مترجم، بیمه مسافرتی، کارت ورود به نمایشگاه و مواردی از این قبیل برای مشتریان از اهم فعالیت های ناژین است.
وی با اشاره به مشکلات گرفتن ویزا برای حضور در نمایشگاه اکسپو 2020 گفت: ویزای اکسپو ویزای خاصی است که به صورت تجاری صادر می شود و به افرادی که در مجموعه های تجاری حضور دارند اختصاص پیدا می کند البته لازم به ذکر است محدودیت هایی را در چند ماه اخیر در باب دریافت ویزای کشور امارات داشتیم، اما خوشبختانه قرار است، در ویزای اکسپو تغییراتی برای راحتی دریافت آن اعمال شود،البته به دلیل تغییر در قیمت هتل ها ،بلیط و صدور ویزا از هیات هایی که دراین نمایشکاه قرار است حضور داشته باشند درخواست می شود،زودتر اقدام کنند.
گفتگو: مهتاب دمیرچی