آیا روسیه می تواند اقتدارش را در رقابت های فضایی بازیابی کند
به گزارش سیناپرس، چند روزی از تنش نظامی میان روسیه و اکراین می گذرد ،جنگی که نه تنها تبعات آزاردهنده انسانی برای اکراین دارد بلکه بازتابش در روزهای نخست دامن تعاملات فضایی جهان را گرفت و منجر به بروز کشمکش های فضایی میان ابر قدرت ها شد.
دیمیتری راگوزین، مدیر آژانس فضایی روسیه، در مورد تبعات تحریم‌های فضایی آمریکا و ناتو گفته بود: «اگر همکاری خود را با ما قطع کنید، چه کسی ایستگاه فضایی بین‌المللی را از تغییرات مداری کنترل‌نشده نجات می‌دهد تا روی ایالات متحده یا اروپا سقوط نکند؟»
به گزارش سیناپرس دراین باره نوشت؛ «در پی اعلام تحریم های آمریکا علیه روسیه در پی حمله نظامی این کشور به اوکراین، آژانس فضایی روسیه تهدید کرد که عدم همکاری این کشور می تواند منجر به سقوط ایستگاه فضایی شود. ایلان ماسک اما در پاسخ اعلام کرد که اجازه این کار را نخواهد داد.»
اما از سوی دیگر ناسا اعلام کرد که تحریم های واشنگتن علیه مسکو به دلیل بحران اوکراین ربطی ب تعاملات فضایی ناسا با روسوکوسموس ندارد و همکاری آن ها ادامه دار خواهد بود.
در این باره محمدرضا رضایی، نویسنده و کارشناس فناوری های فضایی سقوط ایستگاه فضایی بین المللی را بیشتر شبیه یک رجز خوانی دانست و به خبرنگار سیناپرس می گوید؛ سقوط ایستگاه بین‌المللی فضایی روی زمین، یک صحبت عوام فریبانه است چراکه آمریکا توان سقوط کنترل شده ایستگاه به زمین را دارد و این کشور ضرری در این باره نمی کند راهش در ادامه فعالیت های فضایی بسته نمی شود.
دعوا یک بار بر سر ایران بود
وی با اشاره به این نوع مشاجرات فضایی و تاثیرات برآمده از آن می گوید؛ تنش های فضایی آمریکا با روسیه امر جدیدی نیست و سابقه چند باره دارد که اتفاقا یکی از این مشاجرات هم مربوط به ایران می شود. نزدیک به یک دهه پیش بود که این دو بر سر ایران به چالش رسیدند؛ زمانی که تحریم های مختلفی بر ایران اعمال شد؛ روسیه باید از برخی قراردادهای فضایی هم تحریم می شد، اما همان موقع کنگره روسیه این تبصره را زد که در برنامه‌های فضایی کشورش با آمریکا خللی وار نشود و همین اتفاق هم افتاد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این تنش ها می تواند عصر جنگ های فضایی دو کشور را دوباره زنده کند و ما امروز دوباره شاهد تکرار تاریخ باشیم می گوید؛ «معمولا چنین مشاجراتی در در روند پیشرفت فناوری های فضایی خللی ایجاد نمی‌کند و برعکس می تواند زمینه ساز پیشرفت های زیادی هم باشد چرا که فضا را دوقطبی و رقابتی می کند و از این بابت جهان رو به پیشرفت می‌شود. شاید روسیه بخواهد استقلال و قدرت پیشین خود را در باب رقابت های فضایی دوباره به دست بیاورد؛ گفتنی است، آن زمان که روسیه به دلیل فروپاشی شوروی از گرده رقابت های فضای بیرون رفت و اما امروز این کشور که از بحران های مالی آن زمان‌ها عبور کرده است می خواهد اعتبار قدیمی خود را بازیابی کند و به صورت مستقل کار کند.
به گفته وی؛ اما اینکه آیا تکرار عصر رقابت های فضایی رخ می دهد یا خیر باید گفت؛ امروزه جهان از دو قطبی به چند قطبی در رقابت های فضایی تبدیل شده است. شاید روسیه بخواهد به چین بیشتر نزدیک شود تا آمریکا و شاید بخواهد دست در دست چین به رقابت های فضایی با آمریکا بپردازد. چراکه آن نقشی که شوروی در آن سال ها مقابل آمریکا به عنوان یک قدرت فضایی عمل می کرد را روسیه نمی تواند اعمال کند.
رضایی می گوید؛ پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور چین بتواند به اقتصاد اول جهان تبدیل شود؛ از سوی دیگر چون چینی ها توانستند در چند دهه اخیر در بحث فناوری های فضایی به پیشرفت های زیادی دست یابند و این پیشرفت ها مرهون کمک های روسیه بوده است، این نظریه قدرت بیشتری پیدا می کند که روسیه می خواهد به همراه چین به رقابت با آمریکا بپردازد.
رضایی با اشاره به رویکرد تجاری فناوری های فضایی می گوید؛ از آنجایی که فناوری های فضایی رویکرد تجاری گسترده ای به خود گرفته است، امکان دارد روسیه اهداف اقتصادی بزرگتری را در نظر داشته باشد. چین امروزه دارای یک اقتصاد بسیار قوی و پر قدرتی است که روحیه جنگ طلبی هم ندارد و بیشتر رقابتی عمل می‌کند و وارد جنگ نمی شود چین در شیب رو به بالا اقتصادی قرار دارد و هر چالشی می تواند مانعی برای این رشد باشد به همین دلیل نمی خواهد که به تنازع و جنگ بپردازد و از طرفی هم روسیه به دنبال احیای خود در بحث فضاست بنابراین چین می تواند بازوی خوبی برای روسیه در رسیدن به اهدافش باشد.
با توجه به موارد یاد شده، تنش های سیاسی میان ابرقدرت ها نه تنها تاثیر منفی بر روی پیشرفت فناوری ها ندارد بلکه باعث پیشرفتشان هم می شود و امکان دارد آن فضای رقابتی که مدت ها در فناوری‌های فضایی دیده نمی شد را به وجود بیاورد و تشدید کند. اما با توجه به پیشرفت های صورت گرفته امروزی در بحث فناوری های فضایی و ورود شرکت های خصوصی نظیر اسپیس ایکس، روسیه نمی تواند به عنوان یک قطب جدی و منفرد با آمریکا و اتحادیه اروپا به رقابت و حتی نزاع بپردازد.
گزارش: مهتاب دمیرچی
