روز ملی یوزپلنگ در ایران
روز ملی یوزپلنگ در ایران
روزِ نهم شهریورماه یادروز آسیب دیدن گروهی از یوزهای ایرانی در شهرستانِ بافق، روزِ ملیِ یوزپلنگ ایرانی نامگرفتهاست.یوزپلنگ ایرانی که با نام های یوزپلنگ آسیایی یا تیز پای آسیایی نیز شناخته می شود، گونه ای نادر از یوزپلنگ است که دارای یال می باشد و به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. در گذشته، این جانداران در مناطق بسیاری زندگی می کردند و تعداد زیادی از آنها در مناطقی از شبه جزیره عربستان تا هندوستان و ترکمنستان پراکنده بودند اما امروزه این حیوان بی نظیر در کشورهای عراق، کویت، هند، قزاقستان، پاکستان، ترکمنستان، عربستان و عمان منقرض شده و از دهه ۱۹۷۰ تنها زیستگاه آن ایران می باشد.
این جانور در مناطق بیابانی زندگی می کند و یکی از در معرض خطرترین حیوانات جهان است. گفته می شود که امروزه تعدادی از آنها در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، درهانجیر و میاندشت وجود دارند؛ البته این تنها یک حدس است و به علت آنکه یوزپلنگ ایرانی موجودی محافظه کار و گریزان از انسان است، هیچ کس آمار و اطلاعات دقیقی از حضور این جاندار در ایران ندارد.
گفتنی است، در نهم شهریورماه 1373 و در یک روز گرم تابستانی، یوزپلنگ ماده به همراه سه تولهاش برای نوشیدن آب به سوی نخلستانهای اطراف بافق آمد، اما در میان تعدادی از مردم محلی ناآگاه محاصره میشود و مادر پس از مدتی مقاومت در برابر حملات و ضربات مردم که توسط سنگ و چوب به آن وارد میشود فرار میکند اما سه تولهاش گرفتار میشوند.
یکی از شاهدان، خود را به اداره محیط زیست بافق میرساند و ماموران محیط زیست را مطلع میکند. زمانیکه ماموران به محل میرسند با لاشه بیجان یکی از تولهها مواجه میشوند اما دو توله دیگر با وجود جراحات شدید همچنان زنده بودهاند و به یزد منتقل میشوند. شدت ضربات وارده بر سر و روی یکی از تولهها باعث مرگ او در میانه راه میشود.
توله سوم در یزد توسط دامپزشک مداوا میشود اما برای نجات از مرگ بلافاصله به تهران منتقل میشود. طبق گزارشهای محیطبانان بافق، ماده یوز هر روز به نزدیکی شهر و نخلستان میآید تا تولههای را جستجو کند اما بعد از یک هفته جستجوی ناکام، دیگر در محیط دیده نشد.
توله بازمانده ماریتا نام گرفت و بعد از مدتی بهبود یافت. اما تا دی ماه ۱۳۸۲ در پارک پردیسان تهران باقی ماند و در همانجا پس از نه سال مرد. هر چند دو توله جان باختند و ماریتا نجات یافت اما ماریتا بازماندهای بود که به دلیل تنهایی و نبود جفت، هرگز نتوانست کمکی به رفع انقراض یوزپلنگها کند.
درگذشت استاد پیرنیا
دکترمحمد کریم پیرنیامتولد 25شهریور1301 بود وی را پدر معماری سنتی ایران می نامند . استاد پیر نیا سالهای متمادی بر حفظ و مرمت و بازسازی میراث معماری کهن و اصیل ایرانی تأکید کرد و مرمت صدها بنای تاریخی ، مسجد ، مدرسه و همچنین ساخت مدارس جدید و در تهران و اطراف آن از جمله خدمات ارزنده استاد پیرنیا بشمار میرود.استاد پیرنیا 9شهریور 1376 درگذشت.
