چگونه باید یائسگی زودرس را کنترل کرد؟

به گزارش سیناپرس،  یائسگی بخشی از دوران طبیعی زندگی زنان محسوب می شود که در این دوره، زنان قابلیت باروری خود را از دست می دهند.  معمولا یائسگی طبیعی در حدود سن پنجاه سالگی رخ می دهد و در این حالت دوران قاعدگی حداقل به مدت ۱۲ ماه پیاپی ظهور نمی کند.

یائسگی زودرس اما شرایطی است که پیش از سن طبیعی شروع یائسگی، زنان قدرت باروری خود را از دست داده و این موضوع سبب ایجاد مشکلاتی مانند ناباروری و افزایش خطر پوکی استخوان می شود و می تواند افسردگی و افزایش استرس را در اینگونه زنان ایجاد کند.

ازنظر علمی بین نارسایی زودرس تخمدان و یائسگی زودرس اختلاف وجود دارد و این دو عارضه یکی نیستند. در نارسایی زودرس تخمدان، تخمدان‌ ها پیش از ۴۰ سالگی دیگر تخمک گذاری نمی کنند. زنانی که دچار نارسایی زودرس تخمدان می شوند ممکن است دوره قاعدگی داشته باشند اما معمولا قدرت باروری خود را از دست می دهند.به گزارش سیناپرس،علاوه بر آن می توان گفت نارسایی زودرس تخمدان معمولا با نارسایی اولیه‌ تخمدان همراه بوده که این عارضه معمولا با علائم یائسگی زودرس همراه می‌شود.

دلایلی که می توانند باعث یائسگی زودرس شود عمدتا در گروه اصلی عوامل خارجی و درونی طبقه بندی می شوند که شامل؛ نقائص ژنتیکی، بیماری های خودایمنی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی، برداشت و عمل جراحی رحم، بیماری سل دستگاه تناسلی، مصرف سیگار، مصرف مواد مخدر، بیماری‌های مزمن، تومورهایی در هیپوفیز و هیپوتالاموس، مشکلات آنزیمی، درمان طولانی با هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ‌ها، اختلالات روانی و سایر بیماری ‌های نادر و ناشناخته می شوند.

 

علائم یائسگی زودرس

 از جمله مهمترین علائم یائسگی زودرس می توان به بروز اختلالات خلق و خوی، خشکی واژن، تغییرات در هوش، گر گرفتگی،‌ نا منظمی قاعدگی، درد واژن هنگام رابطه جنسی، کاهش میل جنسی، اضافه‌ وزن، تعریق در خواب و اختلالات خواب اشاره کرد.به گزارش سیناپرس، این علائم لزوما در همه افراد دیده نشده و ممکن است برخی از زنانی که دچار یائسگی زودرس می شوند، یک یا چند علامت از این علائم را مشاهده کرده و برخی افراد نیز تمامی نشانه ها را از خود بروز می دهند.

چندی پیش در جریان نشست علمی ویژه وزارت بهداشت ایتالیا اعلام شد که داشتن رژیم غذائی مناسب که در آن میزان کمی چربی و پروتین، ویتامین و مواد معدنی زیاد وجود داشته باشد، می تواند تا حد زیادی شرایط سلامت عمومی زنان را در دوران یائسگی افزایش داده و از بروز بیماری های مختلف و به ویژه بیماری های استخوانی، جلوگیری کند. 

تحقیقات نشان می دهند که استروژن ‌درمانی با اینکه برای کنترل علائم خشکی واژن و گر گرفتگی ناشی از یائسگی بسیار موثر است اما خطراتی مانند حمله قلبی، سکته مغزی و سرطان پستان را به همراه خواهد داشت که سلامتی فرد را به خطرات جدی می کشاند. 

تحقیقات جدید محققان دانشگاه شیکاگو نشان می ‌دهند ممکن است بتوان از سلول‌های بنیادی مغز استخوان زنان جوانی که با نارسایی تخمدان در خطر یائسگی زودرس قرار دارند، برای بازیابی دوباره تخمدان‌ استفاده کرد.
به گزارش سیناپرس، پژوهش های جدید محققان دانشگاه پنسیلوانیا نیز نشان داده كه پزشكان با توجه به میزان سرعت تغییر یک هورمون ویژه در خون می‌ توانند تا اواخر ۳۰ سالگی یک زن، زمان یائسگی وی را پیش‌ بینی كنند.

پیشگیری و درمان یائسگی زودرس

آزمایش های تشخیصی می ‌توانند سطح بالای هورمون محرک فولیکول و سطح استرادیول پایین را نشان داده و معمولا پزشکان با بررسی این عوامل قادر هستند یائسگی زودرس را شناسایی کنند. متاسفانه در حال حاضر هیچ درمانی قطعی برای توقف، جلوگیری یا تاخیر یائسگی زودرس وجود ندارد.

هورمون درمانی و سایر درمان‌ های دارویی مانند قرص های ضد بارداری تنها می ‌توانند علائم یائسگی زودرس را کاهش داده و  داروهای ضد افسردگی مانند سروتونین می توانند گر گرفتگی های ناشی از یائسگی را تا ۶۰ درصد کاهش دهند. ژل‌ها، کرم‌ ها و روان‌ کننده‌های غیرهورمونی نیز می‌توانند خشکی واژن ناشی از یائسگی زودرس را از بین ببرند. 

تحقیق جدیدی که در مجله یائسگی منتشر شده، نشان می دهد، داروی جدیدی ساخته شده که در جهت برطرف ساختن اختلال عصب کنترل کننده رگ ها و از بین بردن علائمی چون تعریق شبانه و گرگرفتگی به کار می رود. این دارو یک داروی غیر هورمونی و بلوکه کننده گیرنده خاصی در مغز است که با گر گرفتگی مرتبط است. از این دارو می توان برای برطرف ساختن گر گرفتگی در زنان یائسه نیز استفاده کرد. 

با توجه به این که دلیل بروز یائسگی زودرس شناخته شده نیست، هیچ عمل پیشگیرانه ای نمی تواند برای جلوگیری از بروز این اختلال انجام داد البته می توان از عوارض ناشی از عارضه کم کرد. به عنوان نمونه مصرف بیشتر لبنیات و کلسیم به همراه ویتامین دی می تواند از پوکی استخوان ناشی از یائسگی زودرس جلوگیری کرد. 
ورزش نیز از جمله عواملی است که روند سرعت پیری پس از یائسگی را کاهش داده و به سلامت عمومی فرد کمک می کند. به گزارش سیناپرس،مصرف میوه و سبزیجات تازه و مصرف غذاهای سالم می تواند علائم یائسگی زودرس را کم کرده یا ازبین ببرد. مصرف آب زیاد می تواند از خشکی ناشی از کاهش سطح استروژن در یائسگی زودرس کم کند. بهتر است از مصرف غذاهای آلرژی ها در این دوراه پرهیز شود. 

باورهای غلط در مورد یائسگی زودهنگام

اختلالات قاعدگی به معنی یائسگی زودرس است: این باور کاملا غلط بوده و عوامل مختلفی می تواند باعث ایجاد اختلالات قاعدگی شود بنابراین مراجعه به پزشک و انجام آزمایش ها و سونوگرافی در صورت نیاز می تواند به تشخیص عارضه کمک کند. 

یائسگی یعنی پایان زنانگی: این باور غلط است. عوام تصور می کنند که با وارد شدن در دوره یائسگی حس و میل جنسی در آن ها به اتمام  رسیده و روابط زناشویی اشان تحت تاثیر قرار می گیرد. یائسگی باعث خشک شدن واژن می شود و همین عامل بر روابط جنسی تاثیر نامطلوب می گذارد در حالی که اگر با داروهای مناسب این خشکی واژن از بین روند مشکل تا حد زیادی از بین خواهد رفت. 

یائسگی زودرس تنها در دهه سی یا 40 سالگی ایجاد می شود: این باور غلط است موارد نادری نیز وجود داشته که نوجوانانی دچار یائسگی زودرس شدند به همین دلیل شناخت حالت ها و عوامل ایجاد کننده یائسگی زودرس می تواند روند این اختلال را کند یا عوارض آن را از بین برد. 

گزارش: فاطمه کردی