خوشبختانه سرزمین ایران به دلیل تنوع آب و هوایی گوناگون، منبع غنی از گیاهان دارویی، بهداشتی، خوراکی و آرایشی است؛ در حال حاضر تعداد گیاهان ایران به تنهایی نزدیک به سه برابر قاره اروپا است بنابراین می توانیم از ظرفیت این بخش برای تولید درآمد و ارز آوری بیشتر استفاده کنیم.
دکتر محمد حسين صالحی سورمقی، استاد دانشگاه و محقق پيشكسوت در زمينه گياهان دارويی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس در اینباره گفت: زمانی که صحبت از گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی می شود ناخودآگاه ذهن بسیاری از مردم حتی متخصصان و افراد تحصیلکرده به سمت و سوی عطاری ها معطوف می شود. در حالی که ممکن است در آنجا افراد بی تجربه و بی سوادی مشغول به کار باشند بنابراین چنین تصوری بسیار نادرست است.
این استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: ما اکنون سه نوع داروی گیاهی داریم؛ یک، گیاهان دارویی که به شکل مستقیم عرضه می شوند.دوم، گیاهانی که به صورت دارو در صنعت عرضه می شوند. سوم، گیاهانی که به شکل غیر مستقیم در صنعت عرضه می شوند.
وی خاطرنشان کرد: طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بر اساس و مبنای جمعیت هفت میلیارد نفری دنیا، تنها 20 تا 25 درصد مردم جهان از داروهای شیمیایی مصرف می کنند و 75 تا 80 درصد از افراد کل کره زمین از داروهای گیاهی به شکل مستقیم و غیر مستقیم(گیاهان صنعتی مانند قرص و کپسول) استفاده می کنند. شاید در وهله نخست این آمار غیر باور باشد اما با احتساب جمعیت کشورهای چین و هند( که حدود 40 درصد جمعیت دنیا را تشکیل می دهند) و همچنین کشورهای آفریقایی و جنوب شرق آسیا به راحتی می توانیم به این آمار و ارقام دست پیدا کنیم.
به گفته وی، دایره گیاهان دارویی خیلی وسیع تر از عطاری است به همین دلیل هم اکنون کارخانه ها، محققان، آزمایشگاه ها و دست اندرکاران داروهای گیاهی کل دنیا با این دیدگاه به کار خود ادامه می دهند.
صالحی تصریح کرد: گیاهان دارویی در مقایسه با داروهای شیمیایی عوارض کمتری دارند از اینرو افرادی که مجبور به استفاده از دارو هستند رغبت بیشتری برای استفاده از گیاهان دارویی(منظور داروهای صنعتی) پیدا می کنند. مثلا ما هم اکنون داروهای بسیار موثری برای درمان بیماری های اعصاب و روان ، گوارشی و … با منشا گیاهی در کل دنیا داریم. البته ما تمامی داروهای گیاهی را وارد نمی کنیم اما طبق مطالعات جهانی، هم اکنون حدود 40 تا 45 درصد داروها منشا گیاهی (به شکل مستقیم یا غیر مستقیم) و حدود 55 تا 60 درصد داروها منشا شیمیایی دارند.
این استاد دانشگاه به اهمیت این موضوع پرداخت و گفت: در حال حاضر سرزمین ایران به دلیل تنوع آب و هوایی، گیاهان مختلفی دارد از اینرو ما می توانیم از این منبع، برای تامین نیاز داخلی، صادرات، اشتغال زایی و کسب درآمد بیشتر استفاده کنیم.
وی ادامه داد: هرچند طی چند دهه اخیر شرکت های بخش خصوصی به این حوزه ورود پیدا کرده اند و موفق به تولید دارو شده اند اما طبق آمار وزارت بهداشت و آموزش پزشکی تنها3 تا 4 درصد داروهای مصرفی ایران گیاهی و مابقی شیمیایی هستند.
صالحی در پایان به سیناپرس گفت: ما در زمینه تولید داروهای گیاهی هنوز در ابتدای راه هستیم و بسیار جای کار داریم تا تنوع و میزان داروهای گیاهی مان را مانند سایر کشورها افزایش دهیم.
گفتگو: فرزانه صدقی