به گزارش سیناپرس اردبیل، لایه ازون یک لایه گاز طبیعی است که در قسمت فوقانی جو تشکیل شده و از انسان و سایر موجودات زنده در برابر اشعه های مضر خورشید از جمله اشعه مضر ماورا بنفش (UV) محافظت می کند. ازون یک گاز آبی کم رنگ با بوی تند (کلر مانند) و یک مولکول غیر آلی با فرمول شیمیایی O3 است.
دانشمندان انتشار برخی از گازهای حاوی مواد تخریب کننده ازون را به عنوان منبع اصلی ایجاد سوراخ در لایه ازون معرفی کرده اند. پل نیومن، دانشمند ارشد علوم زمین در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا، گفت: «با گذشت زمان، پیشرفت ثابتی در حال انجام است و سوراخ لایه ازون کوچکتر می شود».
حذف مواد مخرب لایه ازون از طریق پروتکل مونترال باعث کوچک شدن این حفره شده است. به دلیل وجود مواد مخرب در هوا بخشی از استراتوسفر که از سیاره ما در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید محافظت می کند، نازک می شود و یک حفره ازن در بالای قطب جنوب تشکیل می دهد.
هر زمستان، اشکال فعال شیمیایی کلر و برم موجود در جو، که از ترکیبات تولید شده توسط انسان به دست می‌آیند، به ابرهای قطبی در ارتفاع بالا می‌چسبند. پس از طلوع خورشید در پایان زمستان ، کلر و برم فعال واکنش‌های تخریب لایه ازن را آغاز می‌کنند. در NASA و NOAA، دانشمندان رشد و شکست سوراخ ازون را با ابزارهای موجود در ماهواره ها شناسایی و اندازه‌گیری می‌کنند.
هنگامی که خورشید قطبی طلوع می کند، دانشمندان NOAA اندازه گیری هایی را با اسپکتروفتومتر دابسون انجام می دهند، یک ابزار نوری که مقدار کل ازون بین سطح و لبه فضا را ثبت می کند. دانشمندان در 3 اکتبر 2022 کمترین مقدار کل ازون کل ستونی را با 101 واحد دابسون بر روی قطب جنوب ثبت کردند. در آن زمان، ازون تقریباً در ارتفاعات بین 14 تا 21 کیلومتری وجود نداشت.
برخی از دانشمندان نگران تأثیرات احتمالی استراتوسفر ناشی از فوران آتشفشان هونگا تونگا در ژانویه 2022 بودند. فوران کوه پیناتوبو در سال 1991 مقادیر قابل توجهی دی اکسید گوگرد را آزاد کرد که تخریب لایه ازون را تقویت کرد. با این حال، هیچ تاثیر مستقیمی از هونگا تونگا در داده‌های استراتوسفر قطب جنوب شناسایی نشده است.
منبع: scitech daily
مترجم: مهناز علیرضایی