جزئیات خواندنی از شبیه ترین سیاره به زمین

به گزارش خبرگزاری سیناپرس، در هفته های گذشته سیاره فراخورشیدی همزاد زمین با نام «کپلر b452»  توسط محققانی از  ناسا به سرپرستی محققی از «Nasa Ames» در کالیفرنیا کشف شد که در رسانه از آن به نام «عموزاده زمین» نام بردند.

شعاع سیاره «کپلر b452»  تقریبا یک و نیم برابر زمین است. این سیاره در فاصله 1400 سال نوری از زمین، در اطراف ستاره‌ای شبیه خورشید می‌گردد و مدار آن 385 روز طول می‌کشد که تنها کمی از سال زمینی طولانی‌تر است و آن را در منطقه Goldilock  یا قابل سکونت و دارای آب مایع قرار می‌دهد.

بر اساس آمار بیش از هزار سیاره فراخورشیدی توسط تلسکوپ کپلر کشف شده است که از این میان تنها تعداد اندکی با کره زمین شباهت داشته اند و  سیاره جدید بیش از هر سیاره دیگری که تاکنون کشف شده است، به کره زمین شباهت دارد.

ویژگی های سیاره جدید«کپلر b452»  

دکتر نادر حقیقی پور، عضو هیات علمی موسسه نجوم دانشگاه هاوایی در گفتگو با سیناپرس با اشاره به جنبه های مختلف اهمیت کشف این سیاره فراخورشیدی گفت: این سیاره از نظر اندازه نزدیک ترین سیاره به اندازه زمین است و قطر آن فقط 10 درصد از قطر کره زمین بزرگتر است بنابراین از این جهت اولین سیاره ای است که تاکنون توسط محققان کشف شده که اندازه آن تا این حد  نزدیک به زمین است.

وی با بیان اینکه دومین ویژگی این سیاره این است که در منطقه حیاتی ستاره مرکزی خود قرار دارد، تصریح کرد: البته سیاره جدید «کپلر b452» اولین سیاره زمین مانند نیست که در منطقه حیاتی سیاره مرکزی خود قرار دارد اما آنچه اهمیت دارد این است که ستاره مادر این سیاره، خیلی شبیه خورشید است بنابراین سیاره ای کشف شده که خیلی شبیه زمین است و به دور ستاره ای که خیلی شبیه خورشید است می چرخد.

به گفته وی سیاره کشف شده دارای سیستم سیاره ای بسیار شبیه به سیستم سیاره ای کره زمین و خورشید است.

چگونگی تشخیص سنگی بودن سیارات؟

دکتر حقیقی پور با بیان اینکه شعاع سیاره «کپلر b452» به اندازه کمتر از 1.6 کره زمین است، تاکید کرد: وقتی شعاع سیاره ای به این اندازه باشد، احتمال اینکه سیاره مورد نظر سنگی باشد بسیار بالا می رود چراکه تحقیقات نشان می دهد که اگر شعاع سیاره ای از 1.6 کره زمین بیشتر باشد، احتمالا سنگی نیست اما شواهد نشان می دهد که سیاره جدید «کپلر b452» مانند زمین، سنگی است.

وی افزود: بنابراین با توجه به اینکه احتمال سنگی بودن سیاره جدید «کپلر b452» بسیار بالاست پس می تواند آب هم داشته باشد.

دکتر حقیقی پور تاکیدکرد: در بین سیاره فراخورشیدی به دنبال سیاره ای هستیم که سنگی باشد تا توانایی داشتن آب در خود را داشته باشد و احتمال اینکه حیات هم در آن وجود داشته باشد افزایش یابد و حیات هم ادامه پیدا کند.

وی افزود: سنگی بودن سیاره باعث می شود که داخل سیاره همان طور رفتار کندکه در داخل سیاره زمین اتفاق می افتد به این شکل که لایه های سیاره روی هم قرار بگیرند تا منجر به وقوع زلزله شود و در نهایت دی اکسید کربن دوباره تجدید شود.

رئیس بخش علوم سیاره ای و اخترزیست شناسی اتحادیه بین المللی نجوم(IAU) خاطرنشان کرد: سیاره ای می تواند سنگی باشد و حتی در منظومه حیاتی ستاره میزبان خود هم قرار بگیرد(عامل مهم برای داشتن آب در سیاره) اما حیات در آن ادامه پیدا نکند؛ برای ادامه حیات در سیاره باید اندازه آن خیلی نزدیک به اندازه زمین باشد.

وی با بیان اینکه شعاع زمین حدود 6 هزار و 400 کیلومتر است،گفت: حد مرز اینکه سیاره ای سنگی باشد حدود 10 هزار کیلومتر است که شعاع سیاره جدید «کپلر b452» کمتر از این حد مرز است.

مکانیزم کشف سیارت فراخورشیدی؟

منجم ایرانی موسسه نجوم دانشگاه هاوایی با بیان اینکه معمولا سیاره ها چندین اثر متفاوت بر ستاره میزبان خود می گذارنند، گفت: به عنوان مثال در منظومه شمسی فقط سیاره مشتری باعث می شود که خورشید از جای خود تکان بخورد و اثر دیگر سیاره ای مانند مشتری در مقابل ستاره میزبانش یعنی خورشید این است که مقداری از نور خورشید را برمی گرداند.

وی با بیان اینکه برای کشف سیارات فراخورشیدی از این مکانیزم بهره گرفته می شود، توضیح داد: تلسکوپ کپلر بین سالهای 2009 تا 2013 به 150 هزار ستاره نگاه می کرد و نورشان را اندازه می گرفت و هر زمان که مقداری از نور ستاره کم می شد، آن را ثبت می کرد.در این مرحله منجمان پس از دریافت نتایج از کپلر میزان کاهش نور هر ستاره در 4 سال مشاهده کپلر را بررسی می کنند به طوریکه اگر کم و زیاد شدن به خصوص کاهش نور ستاره در یک دوره مشخص صورت گرفته باشد نتیجه می گیرند که کم شدن نور ستاره به این علت است که یک سیاره از جلوی ستاره گذشته است.

وی افزود: در نهایت با آنالیزهای خاص مطمئن می شوند که آیا سیاره ای وجود دارد یا خیر! سپس با قطعی شدن وجود سیاره، با بررسی دقیق تر مقدار نوری که از ستاره کم شده است، می توان شعاع سیاره را تخمین زد.

دکتر حقیقی پور ادامه داد: وقتی سیاره ای جلوی ستاره مرکزی خود می رود مقدار نوری که از یک ستاره کم می شود بستگی به بزرگی سیاره دارد؛ با رفتن سیاره ای به اندازه مشتری مقابل ستاره میزبانش به راحتی می توان کم شدن نور ستاره را اندازه گرفت اما چنانچه سیاره ای به اندازه زمین مقابل ستاره میزبانش برود، به دلیل کوچک بودن سیاره، اندازه گیری کم شدن نور ستاره بسیار سخت می شود، بنابراین در کشف سیارات فراخورشیدی ابتدا باید کم شدن نور ستاره میزبان را پیدا کرد و سپس ثابت کرد که کم شدن نور واقعی است یا مربوط به خطای تلکسوپ است. برای اثبات واقعی بودن وجود سیاره ای که منجر به کاهش نور ستاره شده است باید مدت ها ستاره را به صورت مداوم نگاه کرد.

وی با بیان اینکه برای کشف سیاره جدید «کپلر b452» چهار سال تمام نتایج مشاهدات تلسکوپ کپلر بررسی شده است، گفت: هر چه سیاره کوچکتر باشد، مدت بیشتری نیاز دارد که ستاره را مشاهده کرد.

نگاه کپلر به 150 هزار ستاره بین سالهای 2009 تا 2013 میلادی

دکتر حقیقی پور در بخش دیگری از این گفتگو با بیان اینکه تلسکوپ کپلر در سال 2009 میلادی به فضا پرتاب شد، گفت: چند ماه پس از اینکه کپلر به مدار مورد نظر رسید تا سال 2013 میلادی نتایج مشاهدات خود را هر 40 روز یکبار به زمین ارسال می کرد؛ برخی از مشاهدات آنقدر واضح بودند که در همان روزهای اول منجمان توانستند که بگویند سیاره وجود دارد اما برخی مشاهدات مانند این سیاره جدید نیازمند زمان بیشتری بودند.

وی با بیان اینکه تلسکوپ کپلر خارج از منظومه شمسی به گوشه ای از  در کهکشان راه شیری نگاه می کند که به اندازه یک و نیم میلیون ستاره در آن وجود دارد، گفت: از میان این تعداد ستاره، کپلر تنها به 150 هزار ستاره به طور مداوم بین سالهای 2009 تا 2013 نگاه می کرد

رئیس بخش علوم سیاره ای و اخترزیست شناسی اتحادیه بین المللی نجوم(IAU) با تاکید براینکه منجمان سیاره جدید «کپلر b452» را ندیده اند، گفت: تنها اثر سیاره جدید «کپلر b452» روی ستاره میزبانش مشاهده شده است بنابراین نمی دانیم که روی آن آب وجود دارد یا خیر؛ فقط می دانیم که این سیاره در یک فاصله ای از ستاره میزبانش قرار دارد که آب می تواند روی آن وجود داشته باشد. ما نمی دانیم که این سیاره حیات دارد یا خیر؛ فقط می دانیم که اندازه سیاره به قدری است که چنانچه حیات روی آن به وجود بیاید می تواند ادامه پیدا کند.

وی در ادامه تاکید کرد: مهم این است که خوانندگان این خبر بدانند، ما ادعا نمی کنیم که سیاره ای کشف کرده ایم که آب دارد یا موجودات عجیب روی آن زندگی می کنند؛ ما این سیاره را ندیده ایم، فقط اثر غیر مستقیم یک سیاره را روی ستاره میزبانش را که حاصل 4 سال مشاهده تلسکوپ کپلر است، بررسی کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که این اثر نتیجه یک سیاره ای است که بسیار شبیه زمین است و در منطقه حیاتی خورشید خود قرار دارد، به همین دلیل می تواند آب و حیات داشته باشد.

 

No tags for this post.