تا به حال رفت و آمد تند و تیز مورچه‌ها را دنبال کرده‌اید؟ لابد در آن لحظه فکر کرده‌اید که با این عجله کجا می‌روند و چه می‌کنند؟ نخستین نقشه پراکنش مورچه‌های جهان، سرانجام پانزدهم مرداد امسال و پس از مطالعه قریب ۱۵ هزار گونه مورچه توسط پژوهشگران دانشگاه هنگ‌کنگ در معرض قضاوت جامعه علمی قرار گرفت تا پرده‌ای از رازهای آنها بگشاید.
محققان برای تهیه این نقشه، حدود چهار سال وقت گذاشته و تلاش کرده اند با نمایش پراکنش این موجودات ماهر و زبردست، روزنه ای هرچند کوچک به دنیای شگفت انگیز حشرات بگشایند. این نقشه جالب ـ که حاصل چندین سال مطالعه پژوهشگران است ـ اکنون در وبگاه antmaps.org برای عموم مردم قابل مشاهده است. علاقه مندان می توانند در این نقشه، شاهد غنای گونه ای مورچه ها در اقصی نقاط جهان باشند. غنای گونه ای، اشاره به تعداد گونه های مختلفی دارد که در جوامع اکولوژیک مختلف و مناطق گوناگون زیست می کنند. لازم به یادآوری است که غنای زیستی، تعداد گونه ها را برآورد می کند، نه فراوانی آنها را. فرضا در این تحقیق ثابت شده که ایالت کوئینزلند استرالیا میزبان بیشترین تعداد گونه مورچه های بومی است و این مساله بیانگر غنی بودن خود زیستگاه است. مراجعه کنندگان به وبگاه مذکور می توانند با کلیک روی هر کشور، اطلاعاتی خارق العاده از مورچه ها به دست آورند. برای کشور ما تعداد 1180 گونه مورچه ثبت شده که ۲۲۰ گونه آنها بومی هستند. گونه های بومی، گونه هایی هستند که به طور طبیعی در یک جای معین یافت می شوند و در نقطه دیگری از جهان نمی توان آنها را مشاهده کرد. در ضمن این وبگاه فهرست گونه های مختلف را هم به تفکیک در معرض دید خوانندگان قرار داده تا امکان پژوهش های آینده میسر شود.
هر هفته، چندین و چند کشف تازه
این نقشه معرف موقعیت های جغرافیایی زیستی قریب ۱۵ هزار نوع مختلف از مورچه هاست. همان طور که پیشتر اشاره شد، بیشترین تعداد گونه های بومی مورچه یعنی رقمی نزدیک به 1400گونه فقط در ایالت کوئینزلند استرالیا به ثبت رسیده است. پروژه تهیه نقشه مورچه ها حاصل همکاری دو متخصص به نام بنویت گوئه نارد و پروفسور اوان اکونومو از موسسه علوم و فناوری اوکیناواست. گوئه نارد در مصاحبه با گاردین می گوید: زمانی که بحث تنوع زیستی به میان می آید، حشرات یکی از مهم ترین گروه هایی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. مورچه ها در اغلب اکوسیستم ها نقش مهمی ایفا می کنند، زیرا آنها مواد غذایی خاک را به گردش درمی آورند و از طرفی به پراکنش دانه ها نیز کمک می کنند. مورچه ها در عین حال یکی از گروه هایی هستند که مطالعات زیادی روی آنها انجام شده است. ما در این تحقیق تلاش کردیم بین گونه های بومی و آنهایی که خواسته یا ناخواسته به محیط وارد شده اند، تمایز قائل شویم.
گوئه نارد به عنوان یک زیست شناس معتقد است، این نقشه می تواند اطلاعات مهمی را درباره حیات حشرات در اختیار محققان قرار دهد و این مساله بدون تردید در تحقیقات علمی بخصوص مطالعات مربوط به حفاظت از حیات وحش نقش بسیار مهمی ایفا خواهد کرد. این محقق افزود: این نقشه به ما در پاسخگویی به یک پرسش بسیار مهم کمک خواهد کرد و آن هم این است که ما تا چه اندازه در حفاظت از مناطق خاص موفق عمل کرده ایم. اینجاست که نقش مورچه ها به عنوان شاخص های سلامت زیستی بوضوح مشخص خواهد شد. به نظر می رسد، کار روی این نقشه کماکان ادامه خواهد داشت، زیرا دائما گونه های جدید مورچه ها در دنیا کشف می شود. گوئه نارد که در یک طرح پژوهشی در دانشگاه هنگ کنگ همکاری دارد، می گوید: من و همکارانم به این جمع بندی رسیده ایم که تنها سال گذشته و در خلال انجام این پروژه در شهر خودمان حداقل ۱۲ گونه مورچه جدید کشف کرده ایم. واقعیت این است که ما تقریبا هر هفته شکل های جدیدی از حیات را کشف می کنیم و این دقیقا همان چیزی است که من را شیفته این کار کرده است!
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.