لزوم حفظ محیط زیست و فرهنگ‌سازی در جامعه
فاطمه کاتب در گفت‌وگو با سیناپرس اردبیل اظهار کرد: بررسی طرح‌ها و پروژه‌های چند دهه اخیر گویای این واقعیت است که طرح‌های اجرا شده کمتر به مقولة مشارکت ذی‌نفعان تأثیرگذار محلی در بخش‌های مختلف برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، اجرا و نگهداری توجه کرده‌اند.
وی اضافه کرد: در واقعیت این پروژه‌ها به دنبال توسعه جامعه از طریق خودیاری، ایجاد معیشت‌های پایدار، بهبود شرایط اقتصادی – اجتماعی محلی، احیاء عرصه‌های تخریب یافته به‌وسیله اعمال مدیریت پایدار هستند.
به گفته کاتب، وقتی برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری از پایین‌به‌بالا باشد به کسانی که در سطح محلی هستند این امکان را می‌دهد تا در مورد طرح‌ها بازخورد ارائه دهند و همکاری و دخالت عموم مردم منجر به تصمیماتی می‌شود که از پشتیبانی و تعهد جامعه برخوردار است و همچنین پاسخگوی نیازهای محلی و منعکس‌کننده خواسته‌های جامعه هستند.
این فعال محیط‌زیست تشریح کرد: باتوجه‌به بررسی‌های انجام شده و مطالعات میدانی در برخی از روستاهای استان که در آن‌ها پروژه‌ها یا طرح‌های حفاظتی انجام شده‌اند نشان داد که اکثریت جوامع محلی تمایلی به مشارکت نداشته یا اطلاع کافی ندارند.
کاتب تشریح کرد: از دلایل این مسئله می‌توان به عدم اعتماد به دستگاه‌های متولی امر به دلیل پیگیر نبودن نسبت به مسائل و مشکلاتشان و اقدامات انجام شده، عدم توجیه و برگزاری کارگاه‌های آموزشی مناسب، نبود برنامه‌های جامع در خصوص توانمندی جوامع محلی، عدم به‌کارگیری و سپردن پروژه‌ها به بومیان منطقه و … اشاره کرد.
این دانش‌آموخته رشته آبخیزداری ادامه داد: هشداری که می‌توان به مسئولین و متولیان محیط‌زیست و منابع طبیعی داد این است که نگرش مردم نسبت به عرصه‌های طبیعی تغییر کرده است و منابع طبیعی به‌عنوان منبع و کالایی جهت بهره‌برداری می‌دانند و احساس تعلقی که باید نسبت به این منابع با باارزش داشته باشند از بین رفته و هرگونه برنامه و طرح و اعتمادسازی‌ها باید در این محور انجام گیرد تا مردم طبیعت را مال خود بدانند و برای حفاظت از آن خودشان آستین همت بالا بزنند.
کاتب اضافه کرد: باتوجه‌به وجود معضلات و مشکلات محیط‌زیست در سطح استان که بخش عمده این معضلات رابطه تنگاتنگی با بومیان و ذی‌نفعان محلی دارد، ضروری است تمرکززدایی تصمیم‌گیری‌ها و پایش سرمایه‌های طبیعی و مادی توسط این گروه از بهره‌برداران محلی باشند.
وی ادامه داد: یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در موفقیت برنامه‌ریزی اعم از تهیه طرح، نظارت و ارزیابی، اجرا و تصمیم‌گیری توسط سیاست‌گذاران و مدیران حوزه‌های مربوط به محیط‌زیست و منابع طبیعی در کشور شناسایی ذی‌نفعان محلی و کلیدی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی عرصه طبیعی است.
