"افزایش ایمنی مواد به‌کار رفته در صنایع اسباب‌بازی با فناوری نانو" یکی از گزارش‌های صنعتی تولید شده در کارگروه ترویج ستاد توسعه فناوری‌نانو است که در آن اطلاعاتی پیرامون کاربردهای فناوری‌نانو در بخش اسباب‌بازی، با رویکرد افزایش ایمنی، درج شده است.
سلامتی کودکان یکی از دغدغه‌های مهم هر کشور و دولتی است و اصلی‌ترین وسایلی که کودکان در سال‌های اولیه خود با آنها سروکار دارند، اسباب‌بازی‌ها هستند. به همین دلیل غیر سمی بودن این لوازم یکی از نکات اصلی خریداری آنها است که این سال‌ها به آن توجه ویژه‌ای شده است.
به همین منظور از فناوری نانو و نانوذرات و یا از مستربچ‌های پلیمری با نانوذرات ضدباکتریال با سمیت کمتر استفاده می‌شود تا مقدار سمیت در این لوازم به کمترین میزان ممکن برسد. در این گزارش صنعتی افزایش ایمنی مواد به‌کار رفته در صنایع اسباب‌بازی با فناوری نانو به این موضوع پرداخته شده است.
در این گزارش آمده است: رنگ‌ها، پوشش‌ها، چسب‌های سمی و همچنین اسباب بازی‌هایی با رنگ‌ها یا چسب‌های بالقوه سمی، مواردی هستند که باید از آنها دوری کرد. برخی از رنگ‌ها حاوی سرب هستند و همچنین چسب‌ها ممکن است حاوی فرمالدئید باشند.
اطلاعات منتشر شده در برخی از کشورها نشان می‌دهد که مواردی از مسمومیت با سرب به علت خوردن لاستیک‌های حاوی سرب، آبرنگ، مداد رنگی، قطعات اسباب بازی و مواد به کار رفته جهت بسته‌بندی اسباب بازی‌ها، مواردی از ابتلا به اسهال و استفراغ در اثر مسمومیت با ماده پلاستیکی به کار رفته در اسباب بازی و مسمومیت با تولوئن به کار رفته در ساخت یویو مشاهده شده است.
همچنین اسباب‌بازی‌های چوبی با استفاده از چسب‌های سمی و سایر مواد چسبنده به هم متصل و از MDF و wood-Ply ساخته می‌شوند، بنابراین بهتر است در صورت امکان از آنها اجتناب شود.
استفاده از اسباب‌بازی‌های دست دوم نیز در صورت امکان، باید محدود شوند، به ویژه اگر این اسباب بازی‌ها تولید شده قبل از دهه ۹۰ هستند، زیرا کمتر با استانداردهای ایمنی فعلی مطابقت دارند. تحقیقات اخیر در بریتانیا، حکایت از وجود غلظت بالایی از عناصر خطرناک از جمله ضد موان، باریم، برم، کادمیوم، کروم، سرب و سلنیوم در طیف وسیعی از اسباب بازی‌های موجود در مهدکودک‌ها، خانه‌ها و فروشگاه‌های صرفه‌جویی در سراسر جنوب غربی انگلستان دارد.
فناوری نانو با معرفی نانوکامپوزیت‌های پلیمری، نقش بسزایی در حل این چالش دارد؛ چرا که با استفاده از پلیمرهایی که خطری برای سلامتی ندارند و ایجاد خواص جدید در آنها با استفاده از نانو مواد، راه‌حل‌های امیدوارکننده‌ای برای حل برخی از موانع کاربردی پلیمرها جهت اســتفاده در ساخت اسباب‌بازی‌ها ارائه شده است.
قابلیت‌های بهبود یافته و مفاهیم جدید بسته‌بندی با پیشرفت در تحقیقات و گسترش علم نانو، امکان‌پذیر شده اســت. پلیمرهای طبیعــی مانند قندها و پروتئین‌ها قادر هستند در ترکیب با نانومواد مانند نانوالیاف سلولزی، نانوکامپوزیت‌های سبز تشکیل دهند که بدون سمیت، زیست تخریب‌پذیر و زیست سازگار بوده و در محیط به وسیله موجودات تجزیه کننده به ریز واحدهای خود تبدیل می‌شوند.
با توجه به معایب و مشکلات استفاده از روش‌های فیزیکی و شیمیایی، امروزه روش تولید زیستی معرفی شده است که روشی آسان و ارزان به شمار می‌رود که دارای سمیت کم و سازگار با بدن انسان است. بر این اساس از بین رایج‌ترین نانو ذرات غیر سمی مورد استفاده در صنایع غذایی که می‌توانند در صنایع اسباب بازی نیز به کار برده شوند، می‌توان به این مواد اشاره کرد:
– اکسید تیتانیوم (Tio۲) به دلیل دارا بودن خواص ضد میکروبی و محافظت در برابر پرتو UV
– نانو ذرات طلا
– نانو ذرات نقره به دلیل خواص ضد میکروبی و ضد باکتری بالا
– نانو ذرات خاک رس برای کاربرد در بسته‌بندی
– نانو ذرات اکسید روی (Zno) به دلیل دارا بودن خواص ضد باکتری
– نانو ذرات اکسید سیلسیوم.