راهی برای جلوگیری از انقراض موز
به گزارش سیناپرس، اکنون مطالعات جدید نشان می دهد که این تاریخچه حتی پیچیده تر از آن چیزی است که قبلاً تصور می شد. نتایج تحقیقات تأیید می کند که ژنوم گونه های امروزی حاوی ردپایی از سه اجداد دیگر هستند که هنوز ناشناخته اند.
دکتر جولی ساردوس (Julie Sardos) دانشمندی زیست محیطی در مونپلیه فرانسه و پژوهشگر ارشد این مطالعات می گوید: در اینجا نشان می دهیم که بیشتر موزهای دیپلوئیدی امروزی از موز وحشی موسی آکومیناتا (Musa acuminata) می آیند. حداقل سه گونه مرموز اضافی وحشی باید هزاران سال پیش در ایجاد این ژنوم مختلط نقش داشته باشند که هنوز شناسایی نشده اند.
تصور می شود که موز اهلی به جز موز Fei در اقیانوس آرام، از یک خوشه چهار اجدادی از زیرگونه های موز وحشی موسی آکومیناتا یا گونه های متمایز اما نزدیک به هم نشات گرفته اند.
به نظر می رسد آکومیناتا در مناطق مرزی شمالی بین هند و میانمار تکامل یافته و تقریباً ۱۰ میلیون سال قبل از اینکه برای اولین بار اهلی شود در سراسر استرالیا وجود داشته است. یک موضوع دیگر این است که گونه های اهلی شده می توانند دو، سه یا چهار نسخه از هر کروموزوم داشته باشند و بسیاری از آنها نیز از گونه های وحشی بالبیسیانا (M. balbisiana) هستند.
مطالعات اخیر در مقیاس کوچکتر نشان می دهد که حتی این سناریوی پیچیده ممکن است کل داستان نباشد و اجداد بعدی مرتبط با آکومیناتا می توانستند در اهلی سازی شرکت داشته باشند.
نتایج جدید نه تنها تأیید می کند که واقعاً چنین است، بلکه برای اولین بار نشان می دهد که این استخرهای ژنی در ژنوم های موز اهلی شده رایج هستند.
در این مطالعات، محققان دی ان ای را در ۲۲۶ عصاره از بزرگترین مجموعه نمونه های موز در جهان تعیین توالی کردند. از میان این نمونه ها، ۶۸ نمونه متعلق به ۹ زیرگونه وحشی آکومیناتا، ۱۵۴ گونه به گونه های اهلی دیپلوئیدی از نسل آکومیناتا و چهار گونه وحشی دوردست و هیبرید بودند.
محققان ابتدا سطوح ارتباط بین ارقام و موز وحشی را اندازه گیری کرده و بر اساس تنوع در ۳۹۰۳۱ پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی (SNP) درختان خانوادگی ساختند.
پژوهشگران برای اولین بار ردی از سه اجداد دیگر را در ژنوم تمام نمونه های اهلی کشف کردند که هنوز هیچ نمونه ای در طبیعت برای آنها شناخته نشده است. پژوهشگران معتقدند که اجداد اسرارآمیز موز ممکن است مدت هاست که منقرض شده باشند. ساردوس در این باره گفت: اعتقاد ما این است که آنها هنوز در جایی در طبیعت زندگی می کنند یا توسط علم توصیف نشده است.
او اضافه می کند:مقایسه های ژنتیکی ما نشان می دهد که اولین اجداد مرموز موز باید از منطقه بین خلیج تایلند و غرب دریای چین جنوبی آمده باشند. نوع دوم، از منطقه بین شمال بورنئو و فیلیپین و نوع سوم از جزیره گینه نو هستند. به گفته وی، هنوز مشخص نیست که این اجداد مرموز چه ویژگی های مفیدی داشته اند. به عنوان مثال، تصور می شود که صفت حیاتی میوه دهی بدون نیاز به گرده افشانی، از گونه موسی آکومیناتا به ارث رسیده باشد.
به گزارش سیناپرس، دکتر ماتیو روآرد (Mathieu Rouard) یکی دیگر از محققان این مطالعات می گوید: شناسایی اجداد موزهای کشت شده مهم است، زیرا به ما کمک می کند تا فرآیندها و مسیرهایی را که تنوع موز تا به امروز طی کرده را درک کنیم که گامی حیاتی برای پرورش موز در آینده است.
شرح کامل این تحقیق و یافته های آن در مجله تخصصی Frontiers in Plant Science منتشر شده است.
مترجم: محسن فلاحی پناه
