دکتر مرضیه ابراهیمی، عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان و مجری طرح سلول های کشنده طبیعی با کاربرد درمان بیماران سرطانی در گفتگو با سیناپرس گفت: حدود 5 سال پیش در پژوهشگاه رویان طرح سلول های کشنده طبیعی با کاربرد درمان بیماران سرطانی را آغاز کرده ایم.
این استاد ایمونولوژی افزود: ما برای اجرای این طرح، ابتدا در شرایط آزمایشگاهی و حیوانی متوجه شدیم که سلول های ایمنی خاصی به نام کشنده طبیعی در بدن وجود دارند که می توانیم از فرد دهنده سالم جدا و به بیمار تزریق کنیم.
وی اظهارداشت: مطالعات نشان داد این سلول ها می توانند فعالانه تومور را از بین ببرند از اینرو ما روی تومورهای مغزی کارمان را آغاز کردیم زیرا میزان مرگ میر حاصل از این تومورها در کشورمان بسیار بالاست. از سوی دیگر، محیط مغز کوچک است به همین دلیل ما انتظار داشتیم که سلول ها کارایی لازم را داشته باشند.
وی یادآورشد: در کارآزمایی بالینی فاز یک( مرحله اول) هشت بیمار مبتلا به تومور مغزی انتخاب شدند. سپس سلول های کشنده طبیعی از دهنده Haploidentical (نوعی پیوند آلوژنیک که از سلول های سالم و خون‌ساز یک اهداکننده نیمه همسان استفاده می شود) جدا و به فرد بیمار تزریق شد؛ یعنی اگر کودک مبتلا به تومور مغزی باشد از والدین و اگر والدین مبتلا به تومور باشند از فرزندشان می توانند سلول سالم دریافت کنند.
ابراهیمی تصریح کرد: در فاز نخست متوجه شدیم که این سلول ها بی خطر هستند و هیچ عارضه ای برای بیمار سرطانی به همراه ندارند. علاوه بر این باعث افزایش طول عمر بیماران نیز می شود. در مرحله دوم نیز مجددا کارآزمایی بالینی انجام دادیم. در این مرحله تعداد دز سلول ها را افزایش دادیم و متوجه شدیم علاوه بر بی خطری، مانع رشد تومور نیز می شوند.
مجری طرح سلول های کشنده طبیعی با کاربرد درمان بیماران سرطانی به سیناپرس گفت: هم اکنون در ابتدای اخذ مجوزهای لازم برای اجرای این طرح هستیم. امیدواریم آنقدر امکانات و سرمایه لازم داشته باشیم تا بتوانیم این طرح را به سرانجام برسانیم.
وی با اشاره به مشکلات اجرای این طرح اظهارداشت: قاعدتا برای اجرای طرح های مربوط به حوزه پزشکی از جمله سلول درمانی نیاز به مساعدت مالی از سوی دولت، خیرین و سرمایه گذاران ویژه داریم؛ این سرمایه گذاران پس از تجاری سازی این محصولات از منافع مالی زیادی برخوردار می شوند. اکنون بیشترین مساعدتی که ما نیاز داریم، مساعدت مالی و مساعدت برای اخذ مجوزهای تولید و تجاری سازی است.
وی به اهمیت اجرای این طرح پرداخت و افزود: قاعدتا اکنون در خصوص سلول های کشنده طبیعی با کاربرد درمان بیماران سرطانی در منطقه منحصر به فرد هستیم یعنی هنوز کشورهای اطراف ما به این تکنولوژی دست پیدا نکرده اند بنابراین اگر در این زمینه غفلت کنیم دیگر منحصر به فرد نخواهیم بود. از سوی دیگر در حال حاضر تعداد کمی از کشورها در حوزه سرطان ها از جمله تومورهای مغزی کار می کنند پس اگر در این زمینه حمایت نشویم جایگاه جهانی خودمان را از دست خواهیم داد.
وی به دیگر طرح های این مجموعه اشاره کرد و به سیناپرس گفت: از دیگر طرح های این مجموعه سلول های ریکالر سل است؛ سلول های ملانوسیتی که برای درمان بیماران ویتیلیگو(پیسی) استفاده می شود. اکنون این محصول توسط یک شرکت دانش بنیان ساخته و وارد سبد دارویی کشور شده است و افراد مبتلا به این بیماری به راحتی می توانند از پزشک شان این محصول را درخواست کنند.
ابراهیمی تصریح کرد: همچنین در حوزه ناباروری نیز محیط کشت برای نگهداری گامت ها تولید کرده ایم. ترکیبات دیگری مانند فاکتورهای رشد ساخته ایم که در محیط های کشت استفاده می شوند و در حوزه کارخانه های سلولی کاربرد دارند. همچنین در حوزه سلول درمانی نیز اقدام به تولید پانسمان های پوستی خاص کرده ایم؛ روی این پانسمان ها سلول هایی وجود دارد که برای زخم های عمیق مورد استفاده قرار می گیرد.
این استاد ایمونولوژی در پایان گفت: برخی از این محصولات مانند ریکالر سل برای نخستین بار در ایران تولید و وارد سبد دارویی کشور شده اند. برخی از محصولات نیز مانند پوست دو لایه یا تک لایه نیز منحصر به فرد هستند. محیط کشت هم محصولی وارداتی است که اکنون بومی سازی آن توسط یک شرکت دانش بنیان انجام می شود. اکنون چند مرکز رشد نیز فاکتورهای رشد را تولید می کنند.
گفتگو: فرزانه صدقی
No tags for this post.