مهندسی پزشکی دیگر در مرزهای الکترونیک یا حتی مکانیک خلاصه نمی‌شود و انجام اعمال جراحی بدون بهره‌مندی از توانمندی‌های حوزه فناوری اطلاعات در سطح دنیا در حال فراموشی است. دندانپزشکی و جراحی فک و دهان از جمله حوزه‌هایی است که در مقایسه با دیگر رشته‌های پزشکی سهم بیشتری از بازار تجهیزات را به خود اختصاص داده است.
یک دندانپزشک با اشاره به این موضوع به سیناپرس می‌گوید: علم و فناوری در حوزه دندانپزشکی به اندازه‌ای اهمیت دارد که برای مجهز کردن یک مطب دندانپزشکی، بیش از 300 نوع تجهیزات موردنیاز است. هر یک از این تجهیزات به نوبه خود در روند درمان نقش مهمی ایفا می‌کند و چشم‌پوشی از آنها غیرممکن است.
دکتر یاشیل احدی‌مقدم می‌افزاید : اکنون در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که پیشرفت فناوری و به دنبال آن افزایش رفاه بشر، بیش از هر زمان دیگری سرعت گرفته است و همه چیز رو به بهتر شدن، راحت‌تر شدن و زیباتر شدن است و دستاوردهای حوزه‌ها و رشته‌های مختلف علم و فناوری ، به شکل مؤثری در راستای بهبود رشته‌ها و شاخه‌های دیگر به کار گرفته می‌شود.
این دندانپزشک ضمن اشاره به اهمیت توجه به فناوری‌های روز دنیا در حوزه دندانپزشکی می‌افزاید: روکش‌های دندانی یکی از فناوری‌هایی است که با پیشرفت علم به کمک دندانپزشکی آمده است. پروتزهای ثابت از دیگر فناوری‌های نوین در این حوزه است. این پروتزها برای افرادی مناسب است که بافت زیادی از تاج دندان خود را از دست داده‌اند. برای درمان دندان‌هایی که در اثر درمان ریشه، تاج آنها شکننده و ضعیف شده است نیز می‌توان از این پروتزهای دندانی ثابت استفاده کرد. روکش‌های فلز پرسلن (PFM) مدت‌هاست مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، قاب یا فریم بر اساس قالبی که از وضع دندان تراش خورده تهیه شده، در لابراتوار و با استفاده از آلیاژی فلزی ساخته می‌شود. این آلیاژ رنگی تیره دارد و لایه پرسلن روی آن قرار می‌گیرد تا به شکل دندان درآید.
احدی‌مقدم در ادامه درباره ویژگی‌های روکش فلز پرسلن می‌گوید: استفاه از این روکش‌ها روشی بسیار مناسب و متداول در درمان دندان است. البته در دندان‌هایی که نمایان هستند این روکش‌ها موجب بروز اشکالاتی می‌شود. رنگ تیره فلز زیر پرسلن به‌مرور بر روی سطح روکش سفید خود سایه انداخته و رنگ آن را تغییر می‌دهد. در مواردی نیز فلز زیر پرسلن، در محل اتصال لثه و دندان، نمایان شده و ظاهر دندان نامناسب به نظر می‌رسد. گاهی نیز ایجاد حساسیت به فلز در برخی افراد، باعث التهاب لثه و بروز مشکل می‌شود.
وی تصریح می‌کند: اکنون برای رفع این مشکل، با استفاده از پرسلن‌های تقویت شده، از نوعی روکش تمام چینی (All Ceram) استفاده می‌شود. این ابتکار، مشکل حساسیت و تغییر رنگ را برطرف کرده است و می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای روکش‌های PFM بویژه در دندان‌های نمایان باشد. البته، به دلیل نبود ساختار حمایت‌کننده فلزی، این روکش‌ها در معرض شکنندگی بیشتری قرار می‌گیرد.
دکتر احدی‌مقدم می‌گوید: با به کار بردن زیرکنیا در روکش‌های دندانپزشکی، همه این مشکلات تا حد بسیار زیادی برطرف شده است. امروزه، استفاده از زیرکنیا به عنوان فریم روکش، رنگ مناسب و دلخواه را برای دندان تأمین کرده است. این ماده از دوام فوق‌العاده‌ای برخوردار است و از طرفی واکنش‌های حساسیت‌زا در دهان ایجاد نمی‌کند. این خواص در کنار ضخامت بسیار کم زیرکنیا که دست دندانپزشک را برای انجام درمان‌های زیبایی بسیار بازمی‌گذارد، موجب شده است روکش‌های جدید، نسبت به روکش‌های قدیمی‌تر بسیار ظریف‌تر، طبیعی‌تر و زیباتر باشد.
وی در ادامه از دستگاه کدکم نام برده و می‌گوید: دستگاه جدیدی با بهره‌گیری از علوم الکترونیک و کامپیوتر، وارد عرصه دندانپزشکی شده است که با استفاده از آن، می‌توان مدل داخل دهان را بدون نیاز به قالب‌گیری دستی و لابراتواری، به طور مستقیم با اسکنر داخل دهانی مدل‌سازی کرد و به این ترتیب، دستگاه بر اساس مدل طراحی شده، با استفاده از بلوک‌های آماده، پروتز ساخته و پرداخت شده را در یک جلسه، تهیه می‌کند که بر روی دندان قابل نصب است.
این دندانپزشک تأکید می‌کند: این روش، با توجه به حذف مراحل قالب‌گیری دستی، تهیه مدل گچی دندان از روی قالب و ساخت پروتز بر اساس مدل موجود، خطای انسانی را تا حد بسیار زیادی از بین برده و دقت کار را تا سطح بسیار قابل‌توجهی افزایش داده است. از سوی دیگر با بهره‌گیری از این فناوری دوره درمان نیز به‌مراتب کاهش یافته است.
دکتراحدی‌مقدم در ادامه ایمپلنت دندانی را یکی از مهم‌ترین خدمات علم و فناوری به حوزه دندانپزشکی معرفی کرده و می‌گوید: تا چند سال پیش ، برای آن دسته از بیمارانی که به علتی دندان‌های خود را از دست می‌دادند، امکانی برای تعبیه دندان در محل دندان از دست رفته وجود نداشت. دندانپزشکان برای درمان این گروه از بیماران، با روش‌هایی مثل بریج، پلاک متحرک پارسیل و در نهایت قرار دادن دست‌دندان (دندان مصنوعی) جای خالی دندان از دست رفته را پر می‌کردند. پیدایش فناوری ایمپلنت دندانی موجب شد تحول شگرفی در علم و فن دندانپزشکی ایجاد شود.
وی می‌افزاید: در ایمپلنت، نوعی پیچ، مانند ریشه دندان، در استخوان قرار می‌گیرد و با فک پیوند می‌خورد. سپس پروتز به شکل دندان بر روی ریشه ساخته شده قرار می‌گیرد که قادر خواهد بود کارکردهای مشابه دندان طبیعی را ایفا کند. البته پیشرفت فناوری، در مدت نسبتا کوتاه از زمان پیدایش ایمپلنت تاکنون نیز بسیار در بهبود این روش درمانی و رفع معایب و محدودیت‌های اولیه آن مؤثر بوده است. به‌طوری‌که در نمونه‌های نخست، انجام ایمپلنت فقط برای برخی موارد موفقیت‌آمیز بود و برخی از افراد، از قبیل کسانی که با مشکل تحلیل استخوان یا فک مواجه بودند، برای بهره‌گیری از این روش درمانی شانسی نداشتند. علاوه بر مطالعات پزشکی ، فناوری نیز به کمک این تکنیک پیشرفته آمد و در نهایت بهره‌گیری از روش‌های درمانی تکمیلی از پیوند استخوان تا جراحی سینوس لیفت موجب شد روش ایمپلنت دندانی در اکثر موارد قابل اجرا باشد.
وی استفاده از رادیوگرافی پیشرفته سه بعدی CBCT و در اختیار داشتن مقطع‌های دقیق را از دیگر پیشرفت‌های این حوزه دانسته و می‌گوید: این روش رادیوگرافی پیشرفته در اندازه‌گیری دقیق طول و عرض استخوان و عوارض ناحیه قرارگیری ایمپلنت کمک شایانی کرده است که نه‌تنها اتخاذ بهترین تصمیم و بهترین روش انجام جراحی را ممکن ساخته است بلکه موفقیت ایمپلنت را نیز تا حد بسیار زیادی افزایش داده است.
No tags for this post.