قلب یکی از مهم‌ترین اعضای بدن است و هر گونه اختلالی در عملکرد این عضو مهم با ایجاد مشکلات و محدودیت‌های بسیار زیادی در زندگی همراه است. فناوری‌های پزشکی در حوزه درمان و تشخیص بیماری‌های قلبی، توانسته است نجات‌بخش بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی‌ها و اختلالات قلبی باشد.
دكتر زهرا امكان‌جو، متخصص الکتروفیزیولوژی با اشاره به اهمیت فناوری‌هایی که در حوزه تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌گوید: در بیمارانی که اختلال ضربان قلب در آنها به کاهش ضربان قلب منجر می‌شود از ضربان‌ساز استفاده می‌شود. این ضربان‌سازها برای بیمار ضربان ایجاد کرده و موجب بهبود کارایی قلب می‌شود. بدون تردید استفاده از ضربان‌سازها می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی بیماران نقش بسیار مهمی داشته باشد.
دکتر امکان‌جو می‌افزاید: زندگی بعضی بیماران برای ایجاد ضربان در قلب به این ضربان‌سازها وابسته است و با توجه به این‌که به دلیل ناکارآمد بودن گره ضربان‌ساز یا اختلالات هدایتی در قلب و ایجاد اختلال در انتقال ضربان ایجاد شده، ضربان کافی در قلب ایجاد نمی‌شود ممکن است این گروه از بیماران بدون وجود این ضربان‌سازها در معرض خطر مرگ قرار گیرند.
وی در ادامه می‌افزاید: گروه دیگری از بیماران، در معرض خطر اختلالات ضربان قلب هستند که به دلیل افزایش ضربان قلب و ضربان بدخیم ممکن است دچار ایست قلبی شوند. توصیه می‌شود در این گروه از افراد از ICD برای درمان اختلالات ضربان قلب استفاده شود.
این متخصص الکتروفیزیولوژی درباره ضربان‌سازها این طور توضیح می‌دهد: از ضربان‌سازها یا همانPacemaker ها در درمان اختلالات ضربان قلب و به طور کلی در مواردی که بیمار با کاهش ضربان قلب مواجه شده باشد، استفاده می‌شود. از ICD ها که در واقع کاردیاک دسیبلیتور هستند نیز برای کاهش شدت ضربان قلب استفاده می‌شود.
وی می‌افزاید: نوع دیگری از ضربان‌سازها، ICD ها یا Pacemakerهای سه حفره‌ای نام دارند که در درمان بیمارانی که دچار نارسایی قلبی هستند، کاربرد دارد. این نوع ضربان‌سازها به بهبود کارایی قلب کمک می‌کند و برای درمان اختلالات ضربان قلبی هم می‌توان از این نوع ضربان‌سازها استفاده کرد.
وی در توضیح این فناوری می‌افزاید: Pacemaker ها یاICDهای سه‌حفره‌ای اثر قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی دارد، چراکه باعث می‌شود عوارض ناشی از نارسایی قلبی در این بیماران کاهش پیدا کند. از سوی دیگر اگر بیمار دچار اختلال در ضربان قلب شده باشد نیز استفاده از این گروه از ضربان‌ساز ها می‌تواند در تنظیم ضربان قلب و درمان اختلالات ضربان قلب نقش مهمی داشته باشد. بنابراین می‌توان گفت این ضربان‌سازها به افزایش طول عمر بیمار کمک کرده و مانع ایست قلبی خواهد شد.
دکتر امکان‌جو درباره عملکرد ضربان‌سازها می‌گوید: در ICDها این کار به دو روش انجام می‌شود؛ در روش اول این باتری می‌تواند شوک الکتریکی ایجاد کند. در روش دوم این باتری با ضربانی بالاتر از آریتمی بیمار، شروع به ایجاد ضربان کرده و آن ضربان را سرکوب می‌کند. بنابراین می‌توان گفت Pacemaker ضربان‌ساز و ICD دسیبلیتور است. باتری قلب یک اصطلاح کلی است و هر سه نوع این ضربان‌سازها را شامل می‌شود. امواج الکترومغناطیسی در عملکرد این ضربان‌سازها اختلال ایجاد می‌کند و به این گروه از بیماران که برای درمان آنها از ضربان‌سازها یا باتری‌های قلبی استفاده شده، توصیه می‌شود در مکان‌هایی که در آنجا میدان‌های مغناطیسی قوی وجود دارد قرار نگیرند.
این متخصص با اشاره به این‌که اختلال الکتریکی که به صورت آریتمی بطنی باشد موجب مرگ بیمار می‌شود، می‌گوید: این محدودیتی نیست که بیمار بتواند براحتی با آن کنار بیاید. پس می‌توان گفت فناوری‌های امروزی نقش بسیار مهمی در کمک به این گروه از بیماران برای ادامه زندگی دارد.
باکشورهای پیشرفته در زمینه جراحی قلب فاصله زیادی داریم
دكتر علیرضا دهستانی، جراح قلب درباره ضرورت بهره‌گیری از روش‌های نوین در زمینه جراحی قلب می‌گوید: پزشکی در چند دهه اخیر در همه رشته‌ها و زیر رشته‌ها پیشرفت‌های چشمگیر و قابل‌توجهی را شاهد بوده که در روند تشخیص و درمان بیماری‌ها بسیار تأثیرگذار بوده است. جراحی قلب نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.
وی می‌افزاید: زمانی بیماری‌های قلبی فقط براساس گرفتن شرح حال خوب از بیمار و معاینه قلبی و درنهایت با استفاده از گوشی و نوار قلبی تشخیص داده می‌شد و این امکان وجود داشت که بعضی بیماری‌ها تشخیص داده نشود و بیمار به علت تشخیص داده نشدن بیماری جانش را از دست بدهد و چه بسا افرادی که به علت بیماری قلبی جانشان را از دست می‌دادند. در سال‌های بعد با گذشت زمان روش‌های تشخیصی مختلف مانند اکو، آنژیوگرافی، سیستم‌های تصویربرداری پیشرفته، انواع سی‌تی‌اسکن‌ها،MRI و MR آنژیوگرافی و همچنین روش‌های پیشرفته‌تری نظیر سیستم‌های تشخیصی هسته‌ای، تالیوم اسکن و پت‌اسکن نیز به این عرصه قدم گذاشت. البته باید توجه داشت هیچ یک از این روش‌ها برای تشخیص بیماری قطعیت ندارد چراکه این روش‌ها روش اختصاصی برای تشخیص اختلال یا بیماری خاصی نیست و حساسیت بالایی ندارد. این روش‌های مختلف مکمل هم هستند.
دکتر دهستانی می‌گوید: در رشته جراحی قلب به تبع پیشرفت‌های به دست آمده در حوزه فناوری، پیشرفت‌های بسیار زیادی را شاهد بوده‌ایم که توانسته است تا حد زیادی به درمان بیماران نیازمند به جراحی کمک کند. امروزه تعداد زیادی از بیماران قلبی با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی و فناوری‌هایی مانند بالن یا استنت تحت درمان قرار می‌گیرند، اما باید توجه داشت هریک از این روش‌های درمانی تنها در موارد خاصی قابل استفاده است و به این معنی نیست که همه بیماری‌های عروق کرونر با استفاده از روش‌هایی نظیر گذاشتن استنت در عروق قلبی بیمار قابل درمان است و دیگر جراحی در درمان این بیماری ها جایگاهی ندارد.
این جراح قلب گفت: در زمینه جراحی قلب در سال‌های اخیر فناوری‌های خوبی طراحی شده است. بیماری‌های دریچه‌ای قلب که در گذشته تنها راه درمان آن عمل جراحی قلبی دریچه‌ای بود، امروزه با استفاده از انواع مختلفی از روش‌های پیشرفته به روش غیرتهاجمی یعنی بدون نیاز به عمل جراحی درمان می‌شود. البته باید توجه داشت هریک از این روش‌های درمانی پیشرفته در موارد خاصی کاربرد دارد و به عبارت دیگر هر بیماری که با مشکل نارسایی دریچه میترال مواجه باشد، نمی‌توان با روش‌های غیرتهاجمی تحت درمان قرار داد. انتخاب روش درمانی مناسب برای بیمار از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
دکتر دهستانی تأکید می کند: روش درمانی انتخابی به شرایط بیمار، نوع بیماری، شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به طور کلی به عوامل مختلفی بستگی دارد. به کار بردن فناوری‌های جدید هزینه‌های درمان را افزایش می‌دهد و این هزینه‌های اضافی بر دوش بیمار است و به همین علت پزشک باید توانایی بیمار را در پرداخت این هزینه‌ها مدنظر قرار دهد. آنچه در سال‌های اخیر در زمینه جراحی قلب و استفاده از روش‌های جدید در حوزه جراحی قلب در کشور ما رخ داده در حد دنیا نبوده و ما تا رسیدن به کشورهای پیشرو در این زمینه فاصله زیادی داریم. شاید هنوز بسیاری از فناوری‌های جدید را نداریم یا این که استفاده از این فناوری‌ها فقط در مراکز محدودی امکان پذیر باشد.
No tags for this post.