به گزارش سیناپرس، تیمی متشکل از باستان شناسان اندونزیایی و استرالیایی به سرپرستی دانشگاه گریفیث استرالیا بقایای اسکلت یک انسان شکارچی-گردآور جوان را کشف کرده اند که بخش پایینی پای چپ او توسط یک جراح ماقبل تاریخ در 31 هزار سال پیش قطع شده است.
به گمان دانشمندان، این کشف، اولین شواهد شناخته شده برای یک عمل پیچیده پزشکی است که بسیار بیش از نمونه‌های دیگر کشف شده در اوراسیا قدمت دارد.
این یافته طی یک کاوش باستان شناسی در منطقه ای به نام لیانگ تبو آشکار شده است. لیانگ تبو یک غار آهکی در مکانی دورافتاده در شرق کالیمانتان و بخش اندونزیایی بورنئو است که در زمان‌های خاصی از سال آن هم فقط با قایق قابل دسترسی است.
محققان هنگام کشف این اسکلت با تعجب مشاهده کردند که پا و ساق چپ وجود ندارند. تجزیه و تحلیل این موضوع توسط یک پاتولوژیست دیرینه از دانشگاه سیدنی، رشد استخوانی مرتبط با بهبودی این بخش از پا را تأیید کرد و ثابت کرد که این قسمت ها چند سال قبل از آن و در زمان کودکی آن فرد با جراحی قطع شده است.
به گفته آن ها، در واقع این امر، بسیار شگفت‌انگیز است که این شکارچی-گردآور باستانی در 31 هزار سال قبل توانسته از یک عمل جراحی بسیار جدی و تهدید کننده زندگی آن هم در دوران کودکی جان سالم به در برد. به گزارش سیناپرس، به طوری که زخمش به خوبی بهبود یافته و یک کنده در جای برش شکل گرفته و توانسته مدت ها به همین شکل، زندگی در ارتفاعات مربوطه را ادامه دهد.
پیش از این، تحقیقات باستان‌شناسی در سراسر اوراسیا و آمریکا، برخی استخوان‌های انسانی را کشف کرده بودند که نشانه‌هایی از جراحی‌های ماقبل تاریخ، از جمله سوراخ‌های حفر شده در جمجمه‌ها را در خود داشتند. ولی هیچ کدام از آن ها قدمت و پیچیدگی این عمل را نداشته اند. سن این فرد باستانی با اندازه گیری میزان تشعشع دریافتی از مینای دندان به دست آمده است.
مجریان این پژوهش می گویند: پیش از این تصور می شد که تنها بعد از تغییر رویه انسان ها از روش شکارگری-خوراک جویی به کشاورزی در پایان عصر یخبندان، اولین پیشرفت‌های تدریجی در فناوری پزشکی، از جمله اولین تلاش‌ها برای جراحی در عصر حجر آغاز شده است. اما آن چه یافته جدید در بورنئو نشان می‌دهد، آن است که انسان‌ها مدت‌ها قبل از شروع کشاورزی و زندگی در سکونتگاه‌های دائمی، توانایی قطع موفقیت‌آمیز اندام‌های بیمار یا آسیب‌دیده را داشته اند.
به گفته آن ها، جراح یا جراحانی که این عمل را در 31000 سال پیش انجام داده‌اند، باید اطلاعات دقیقی از آناتومی اندام‌ها و سیستم‌های عضلانی و عروقی می داشتند تا رگ‌ها، عروق و اعصاب را در معرض دید و مشورت قرار داده و جلوی از دست رفتن خون و ورود عفونت های کشنده را بگیرند. به گزارش سیناپرس، پرستاری و مراقبت های جدی پس از عمل نیز بدون شک امری حیاتی بوده است، چراکه زخم باید به طور مرتب تمیز و ضدعفونی می شد تا از عفونت جلوگیری شود.
به گزارش سیناپرس، این یافته های جالب توجه که بدون تردید نگرش ما به پزشکی باستان را متحول خواهند کرد، در نشریه معتبر Nature منتشر شده اند.
ترجمه: عباس روشن بین