اگر قرار باشد یک جنگ هسته‌ای آغاز شود، احتمالاً طولانی نخواهد بود. برای چند روز و شاید یک هفته، سلاح‌های هسته‌ای توسط چند کشور به یکدیگر شلیک می‌شود و خسارات فاجعه‌بار و سریعی رخ می‌دهد. اما بعد از آن چه اتفاقی می افتد؟
محققان برای دهه‌ها، در حال مدل‌سازی اثرات بعدی جنگ هسته‌ای بوده‌اند. یکی از مخرب‌ترین پیامدهای جهانی جنگ هسته‌ای، احتمال وقوع یک رویداد خنک‌کننده طولانی‌مدت به نام «زمستان هسته‌ای» است.
پژوهشگران دانشگاه راچستر در مطالعه‌ای جدید توضیح می‌دهند: «در جریان یک جنگ هسته‌ای، بمب‌هایی که شهرها و مناطق صنعتی را هدف قرار می‌دهند، طوفان‌های سهمگین و آتش‌سوزی ایجاد می‌کنند و مقادیر زیادی دوده را به اتمسفر فوقانی جو زمین تزریق می‌کنند که در سطح جهان پخش شده و به سرعت سیاره زمین را خنک می‌کنند». چنین حجمی از دوده باعث اختلالات ده ساله در آب و هوای زمین می شود که بر سیستم های تولید غذا در خشکی و اقیانوس ها تأثیر منفی می‌گذارد.
اگرچه اصطلاح "زمستان هسته ای" در دهه 1980 ابداع شد، اما طرح این ایده به زمان اختراع سلاح های هسته ای باز می‌گردد. در سال 1947، پول اندرسون، نویسنده داستان های علمی تخیلی، در مورد چشم انداز یک جنگ هسته ای جهانی که عصر یخبندان جدیدی را آغاز می کند، در داستان نمادین پسا آخرالزمانی خود به نام «فرزندان فردا» حدس و گمان‌هایی زد.
محققان اخیراً، با پیچیده‌تر شدن مدل‌سازی های آب و هوایی، توانسته‌اند شبیه‌سازی‌های پیچیده‌تری را برای کشف تأثیرات احتمالی زمستان هسته‌ای بر شرایط محیطی در سراسر جهان انجام دهند. این مطالعه جدید دقیق‌ترین مدل‌سازی تا به امروز را ممکن می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه جنگ هسته‌ای می‌تواند بر تامین منابع غذایی جهانی تأثیر منفی بگذارد.
در جریان این مطالعه شش سناریوی جنگ هسته‌ای شبیه‌سازی شده که بر اساس هر کدام سطوح مختلفی از دوده در استراتوسفر جو زمین تولید می‌شود. پنج سناریو مقیاس‌های مختلف درگیری هسته ای بین هند و پاکستان را مدل سازی کردند، در حالی که در مدل ششم یک جنگ هسته ای جهانی بین ایالات متحده و روسیه شبیه‌سازی شد.
در هر مدل اثرات آب و هوایی ناشی از پرتاب دوده به جو زمین تخمین زده شد. سپس این تغییرات آب و هوایی به مدل‌های کشاورزی که برای محاسبه کاهش تولیدات عمده محصولات زراعی مانند گندم، برنج و ذرت طراحی شده بودند، اضافه شدند. در نهایت، این مطالعه به محاسبه میزان کاهش تولید محصولات کشاورزی و میزان کاهش تولید کالری منجر شد، به این معنی که محققان می‌توانند تخمین بزنند چند نفر به طور فرضی در ماه‌ها یا سال‌های پس از جنگ هسته‌ای تسلیم قحطی می‌شوند.
در بدترین سناریویی که در این مطالعه مدل‌سازی شد، تأثیر تزریق 150 میلیون تن دوده به استراتوسفر پس از یک هفته درگیری هسته‌ای جهانی بررسی شد. تلفات مستقیم پرتاب بمب های هسته ای به طور گسترده در حدود 360 میلیون نفر تخمین زده می شود، اما اثرات آب و هوایی ناشی از استفاده از این سلاح ها منجر به کاهش 90 درصدی تولید کالری غذایی در سطح جهان می شود. بر اساس این مدل سازی دو سال پس از جنگ هسته‌ای، حدود پنج میلیارد نفر در سراسر جهان بر اثر قحطی خواهند مرد.
دیپاک ری، دانشمند محیط زیست در توضیح این موضوع گفت: «اگرچه احتمال وقوع چنین جنگی کم است، اما طی یک تا دو سال پس از انفجارهای هسته ای سرمای جهانی 14.8 درجه سانتیگرادی رخ می دهد که به معنای آغاز عصر یخبندان است. بر اساس مدل سازی مذکور «حتی اگر نیمی از کالری مربوط به خوراک دام به عنوان غذای انسان مصرف شود، و تمام هدر رفت مواد غذایی نیز متوقف شود، کمبود کالری نزدیک به 74 درصد خواهد بود.»
این مدل سازی نشان می دهد همه کشورها با تجارب مشابهی از ناامنی غذایی پس از درگیری هسته ای مواجه نخواهند شد. در افراطی‌ترین سناریوی هسته‌ای، تمام حجم تجارت بین‌المللی غذا متوقف می‌شود و هر کشوری به توانایی خود برای تولید کالری برای تامین نیاز مردمش متکی می‌شود.
تنها کشوری که از فاجعه جهانی ناشی از نبرد جهانی هسته ای تاحدی در امان خواهد بود، استرالیا است. محققان تخمین می زنند که تولید گندم در استرالیا تا حد زیادی تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی مرتبط با نبرد هسته ای قرار نمی گیرد و این باعث می شود این کشور بتواند به طور مؤثر کالری کافی برای حفظ جمعیت خود تولید کند. همسایه نیوزلند نیز بر طبق تند‌ترین سناریو مدل‌سازی شده، نسبتاً ایمن بود. البته محققان حدس می‌زنند کشورهایی مانند استرالیا و نیوزلند که دارای منابع غذایی ثابت هستند، احتمالاً هجوم قابل توجهی از پناهندگان را از کشورهای آسیایی نزدیک که با قحطی مواجه هستند، تجربه خواهند کرد.
لازم به ذکر است در حال حاضر ۱۲ هزار و ۷۰۵ کلاهک هسته‌ای شناخته شده در جهان وجود دارد که بین ۹ کشور توزیع شده است. روسیه با ۵۹۷۷ کلاهک، کشوری است که بیشترین سلاح هسته ای را دارد. اکثر این توان هسته‌ای به زمان اتحاد جماهیر شوروی باز می گردد که در دهه ۱۹۴۰ کار بر روی برنامه تسلیحات هسته ای خود را آغاز کرد. ایالات متحده آمریکا با ۵۴۲۸ کلاهک، معمار اولین و تنها انفجار بمب هسته ای جهان است که در هیروشیما و ناکازاکی منجر به کشتار ده‌ها هزار ژاپنی شد. چین با ۳۵۰ کلاهک، سومین کشور دارای بالاترین قدرت هسته ای است و فرانسه با ۲۹۰ در رده بعدی قرار دارد. انگلیس ۲۲۵ کلاهک دارد و پاکستان با ۱۶۵ کلاهک، هند با 160، رژیم صهیونیستی با ۹۰ و کره شمالی با 20 کلاهک در رده‌های بعدی دارندگان بمب هسته‌ای در دنیا قرار گرفته‌اند.
منبع: فارس
No tags for this post.