واردشدن کارآزمایی های بالینی کریسپر در درمان ۶ بیماری صعبالعلاج در فاز ۲ و ۳ در دنیا
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوریهای سلولهای بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با بیان اینکه مطالعات کارآزماییهای بالینی کاربرد کریسپر در حوزههای درمانی و تشخیصی در دنیا به فازهای ۲ و ۳ وارد شده است، گفت: این روش اکنون در درمان بیماریهای خونی غیر بدخیم صعبالعلاج، سرطانها، دیابت، بیماریهای عفونی، التهابی و نابینایی ژنتیکی منجر به کوری به کار برده میشود.
امیرعلی حمیدیه امروز در دومین سمپوزیوم بینالمللی و چهارمین سمپوزیوم ملی کریسپر (ویرایش ژن) جمهوری اسلامی ایران که در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری برگزار شد، با بیان اینکه در زمینه دستورزیهای داخل سلولی هر روز مورد جدیدی ارائه میشود، گفت: ارائه این روش یا فناوری جدید و نوظهور به دانشمندان و محققان مجال نمیدهد و با کاربرد یک ابزار و سیستم باید به دنبال روشهای جدیدتر باشند.
وی کریسپر Case۹ را یکی از داغترین ترندها و روشهای دستورزی ژنتیکی نام برد و ادامه داد: یکی از سوالات مهم فعلی این است که آیا کریسپر آینده پزشکی بازساختی را رقم خواهد زد یا خیر.
حمیدیه ادامه داد: موضوع کریسپر از سال ۲۰۱۳ در دنیا مطرح شد، اما داستان آن به سال ۱۹۷۸ برمیگردد. علیرغم آنکه این فناوری در آمریکای شمالی پیشرفت کرده، اما آسیا و اقیانوسیه نیز با سرعت نور در حال پیشرفت هستند.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوریهای سلولهای بنیادی معاونت علمی خاطر نشان کرد: برخلاف حوزههای دیگر که ابتدا دانشگاه و سپس صنعت بر روی فناوریها سرمایهگذاری کردند، در "کریسپر" صنعت پا به پای دانشگاه در حال سرمایهگذاری است.
وی اظهار کرد: نقشه پراکندگی شرکت هایی که در حوزه کریسپر بازیگران اصلی هستند، نشان میدهد که این شرکتها در اروپا و آمریکای شمالی مستقر هستند.
به گفته وی، علاوه بر آن بسیاری از پتنتهایی که در حوزه کریسپر به ثبت رسیده است، با حمایت بخشهای صنعتی بوده است.
حمیدیه به درآمد شرکتهای فعال در این حوزه اشاره کرد و گفت: درآمد این حوزه در سال ۲۰۲۰ یک میلیارد دلار بوده و پیشبینی میشود که این میزان در سال ۲۰۲۵ به ۵.۳ میلیارد دلار برسد.
وی با تاکید بر اینکه در نهایت بیماران باید از تکنیکهای کریسپر استفاده کنند، گفت: اگر بهزودی وارد سرمایهگذاری در این حوزه نشویم، از جهان جا میمانیم. مطالعات در ژن درمانی، سلولدرمانی و مهندسی بافت با سرمایهگذاری بالا از سوی صنعت در جهان در حال انجام است، به گونهای که مطالعات کارآزمایی بالینی این روش به فازهای دو و سه رسیده است.
به گفته حمیدیه، این مطالعات در خصوص استفاده از سیستم کریسپر در درمان بیماریهای خونی غیر بدخیم صعبالعلاج، سرطانها، دیابت، بیماریهای عفونی، التهابی و نابینایی ژنتیکی منجر به کوری است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۴۱ مطالعه در حوزه کریسپر در جهان در حال انجام است که ۱۲ مورد آن وارد فاز ۲ کارآزمایی بالینی شده است، یادآور شد: از سیستم کریسپر همچنین در حوزه mRNA استفاده میشود و چین یکی از پیشتازان این حوزه به شمار میرود. یکی از کاربردهای کریسپر در سلولهای ایمنی تی سل است که روشی ارزان و سریع برای درمان بیماریها به شمار میرود.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوریهای سلولهای بنیادی معاونت علمی اضافه کرد: همچنین از روش کریسپر برای درمان بیماری "لبر" که در ۴۰ تا ۵۰ سالگی باعث نابینایی فرد مبتلا میشود نیز استفاده میشود. همچنین از این روش ژنتیکی برای درمان ایدز نیز استفاده شده است.
وی ادامه داد: مطالعهای در این خصوص در آمریکا در حال انجام است که به مرحله بالینی رسیده است.
حمیدیه با اشاره به این که از کریسپر و هوش مصنوعی در تولید سلولهای بنیادی پرتوان القایی یا iPS نیز استفاده میشود، اظهار کرد: iPScs هزینهها را کم میکند و مدت درمان را کاهش میدهد، علاوه بر اینها روش کریسپر وارد حوزه تشخیصی و آزمایشگاهی نیز شده است و حتی در پیوند اعضا نیز به کار میرود.
وی تاکید کرد: پیشبینی میشود سیستم کریسپر نقشی حیاتی در تولید آنتیبیوتیکهای نسل آینده نیز داشته باشد.
وی درمان مالاریا را از دیگر کاربردهای این فناوری دانست و یادآور شد: در امریکا مطالعات کریسپر از سال ۲۰۱۶ به فاز انسانی رسیده است و همچنین دامنه روش دستورزیهای ژنتیکی به محصولات غذایی، کشاورزی و دامی نیز رسیده است.
حمیدیه اضافه کرد: بر این اساس برخی بر این باورند که جنگ آینده هستهای نیست، بلکه جنگ "کریسپر" است. بنابراین داشتن دانش در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر دیر به سراغ این فناوری برویم، عقب خواهیم ماند.
وی تاکید کرد: همیشه زود دیر میشود.
No tags for this post.