این مهم می طلبد که دانشگاهها با در نظر گرفتن ملاحظات برآمده از این الگو، خود طرحی را برای تعالی پیریزی کنند و در این طرح، مختصات پیشرفت اسلامی ایرانی را بازتاب دهند.
بر این اساس، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بر پایه تجربه و دستاورد ارزشمند برآمده از برنامهریزی راهبردی (۱۳۹۵-۱۴۰۰) و نیز تدوین سند دانشگاه کارآفرین، نسبت به تدوین نخستین آیندهنگاشت تعالی دانشگاه در چشمانداز 142۵ اقدام کرد.
این سند، نه یک مقصد معین یا مجموعهای از اهداف کمی از پیشتعیینشده قطعیتنگر، بلکه مجموعهای بهمپیوسته و زنجیرهوار از ارزشها، جهتگیریهای راهبردی و سازوکارهای اجرایی متناظر بر پایه درکی سیستمی از وضعیت دانشگاه، به عنوان یک زیستبوم نوآوری را ترسیم میکند و چارچوبی را برای تدوین برنامههای عملیاتی، پایش و بازنگری جهتگیریهای راهبردی در مسیر تعالی بدست میدهد. هرگونه تحولخواهی و تعالیجویی، مفروضات و ملزومات خاص خود را چه در سطح دانشگاه و چه در سطحی فراتر، در کلیت نظام حکمرانی آموزش عالی میطلبد که در این سند هم به اهم آنها اشاره شده است.
در دانشگاه ارزشآفرین که برآیند تحولات چندنسلی دانشگاههای آموزشمحور، پژوهشمحور و کارآفرین است، زنجیره پیوسته نوآفرینی (از طریق آموزش به منظور پرورش نیروی انسانی خلاق و نوآور و پژوهش با هدف تولید دانش و فناوری نو)، خودآفرینی (از طریق کارآفرینی، سرمایهگذاری دانشگاهی، تجاریسازی دانش و فناوری و نظایر آن) و بازآفرینی (از طریق تعامل با جامعه و سایر کنشگران در زیستبوم نوآوری و بهرهگیری از بازخوردهای حاصله برای تعدیل و تغییر فرآیندها، سازوکارهای جذب درونداد و کمیت و کیفیت و تنوع بروندادها) به صورت پیوسته جاری است.
در تدوین آیندهنگاشت تعالی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان تلاش شده است تا مجموعهای از این اسناد راهبرانه، از جمله بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، سند دانشگاه اسلامی، سیاستهای کلی علم و فناوری، نقشه جامع علمی، طرح آمایش آموزش عالی، سیاستها و ضوابط اجرایی آمایش آموزش عالی، سند راهبردی کشور در امور نخبگان و موارد دیگری مد نظر قرار گیرد.
گفتنی است، وجود اسناد بالادستی همانند سند الگوی اسلامیایرانی پیشرفت و نظایر آن از یکسو و وجود ظرفیتهای سیاستگذاری و آیندهپژوهی در هر یک از دانشگاهها از دیگر سو، میتواند ظرفیت ارزشمندی برای طراحی الگوهای حکمرانی تعالی دانشگاهی متناسب با مقتضیات هر دانشگاه در پیوندی با زیستبوم اجتماعی پیرامون باشد.
تلاش صورت گرفته برای تدوین آیندهنگاشت تعالی دانشگاه که بخشهایی از آن در این نوشتار بیان شد، مصداق بهرهگیری از ظرفیت مزبور است. زمینه شکلگیری این سند، تلاش برای تکامل ساختاری و کارکردی همهجانبه و متوازن در قالب¬گذاری ارگانیک و برنامهمند (مبتنی بر اسناد برنامههای راهبردی و دانشگاه کارآفرین) در راستای الگوی دانشگاه ارزشآفرین برای خلق ارزش مبتنی بر یکپارچگی تحقیق و فناوری با بافتار اجتماعی پیرامونی و شبکهسازی برای خلق اجتماعی ارزش بوده است.
در این الگو، برایش، استقرار و تکامل زیستبوم ارزشآفرینی اجتماعی مبتنی بر دانشگاه، بهرهبرداری از دانش و فناوری برآمده از تحقیقات به عنوان یک منبع ارزشمند برای پیشبرد نوآوری، تغذیه کارآفرینی نیز از فرصتهای نوآوری مبتنی بر دانش برآمده از تحقیقات و در کل، همافزایی سه جریان پژوهش، نوآوری و کارآفرینی مد نظر است.
هر چند این سند از ابتدا برای تعالی یک زیستبوم دانشگاهی معین، تدوین شده است، اما با راهبری دبیرخانه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و بازتاب مختصات کلی نظام آموزش عالی کشور، بویژه در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی، به عنوان یک دستورکار تعالی نظام آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی کشور ذیل الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بازترسیم و پیگیری شود.
*محمد شریف شریف زاده ،- دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
*علی نجفینژاد و غلامحسین عبدالله زاده- دانشیار گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
No tags for this post.