به گزارش سیناپرس، آتشفشان تونگا یا Hunga Tonga-Hunga Ha'apai در ۱۵ ژانویه زمستان گذشته فوران کرده و توده بزرگی از خاکستر را در حدود ۴۲ کیلومتر به جو فرستاده و یک موج شوک شدید ایجاد کرد که حدود ۳۰۵ متر در ثانیه حرکت کرده و یک سونامی که نوکوآلوفا، تونگا و آمریکا را درنوردید به وجود آورد. متاسفانه این فوران موجب مرگ حداقل شش شد.
یافته های جدید محققان نشان می دهد این انفجار همچنین باعث برخوردهای جوی شده و ذرات ناشی از آن به یونوسفر در سراسر جهان رسید. پژوهشگران در این رابطه اعلام کردند که داده های ناسا نشان می دهد که آتشفشان ها به طور معمول، باد های قوی را به لایه های جوی نازک تر می فرستند، جایی که در آن سریع تر حرکت مکرده و سرعتشان به ۷۲۷ کیلومتر در ساعت رسیده و در نهایت از یونوسفر به فضا وارد می شوند.
هنگامی که این مواد در اتمسفر بالایی قرار گرفت، بادها بر جریان الکتریکی جت استوایی تأثیر گذاشته، نوار نازکی از جریان الکتریکی که از شرق به غرب در ناحیه استوایی یونوسفر جریان دارد را شکل می دهند. بر اساس داده های موجود، آتش فضان فوق باعث شد الکتروجت استوایی تا پنج برابر توان طبیعی خود افزایش یافته و جهت آن معکوس شد.
به گزارش سیناپرس، جوآن وو، فیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا در برکلی و یکی از پژوهشگران این تیم مطالعاتی درباره پدیده فوق می گوید: این بسیار شگفت انگیز است که می بینیم الکتروجت توسط اتفاقی که روی سطح زمین رخ داده است، به شدت معکوس می شود. این چیزی است که ما قبلاً فقط به واسطه طوفانهای ژئومغناطیسی قوی دیده ایم که نوعی شرایط خاص جوی در فضا هستند که توسط ذرات و تشعشعات خورشیدی ایجاد می شوند.
سازمان فضایی ناسا نیز در این رابطه گفت این تحقیق جدید به درک دانشمندان از چگونگی تأثیر رویداد های روی زمین بر اتمسفر فوقانی و لبه فضا کمک می کند. برای مثال، یک الکتروجت قوی استوایی میتواند سیگنالهای GPS و رادیویی را در مناطق مختلف سطح زمین مختل کند.
شرح کامل این پژوهش و یافته های به دست آمده از آن در آخرین شماره مجله تخصصی Geophysical Research Letters منتشر شده است.
مترجم: نیروانا محمدحسینی