نانو انقلابی بزرگ در صنعت و فناوری ایجاد کرده است

شاید اگر تا همین ۱۰ سال پیش هم اسم «نانو» را در خیابان مطرح می‌کردید کسی نمی‌دانست درباره چه چیزی صحبت می‌کنید، اما امروز محصولات نانویی در بازارهای عمومی به فروش می‌رسد و مردم متقاضیان خرید آنها هستند؛ اینکه عموم مردم این روزها بر استفاده از محصولات نانویی اصرار دارند نیز نشان‌دهنده  شناخت مردم از کیفیت محصولات مبتنی بر نانوفناوری است. دستاورد‌های بسیار و عظیمی تاکنون در زمینه فناوری نانو به دست آمده، اما بسیاری از کارشناسان این فناوری را یک فناوری آینده‌گرا می‌دانند؛ به این معنا که پیشرفت و توسعه در آن حد و مرزی ندارد و در آینده‌های دورتر نیز شاهد دستاورد‌های بزرگ‌تر و بزرگ‌تری در ابعاد کوچک‌تر و کوچک‌تر خواهیم بود. بااین‌حال، هم‌اکنون نیز این فناوری در زندگی ما وجود دارد و ما در حال استفاده از محصولاتی هستیم که با کمک این فناوری درست شده‌اند.

 * علم نانو و صرفه جویی اقتصادی/ تاثیرات نانو را به مردم بشناسانیم

یکی از بحث های جدی امروز دنیا که از سوی بسیاری از کشورها مورد اهمیت واقع شده، بحث مربوط به صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع و انرژی در شرایط محدودیت‌های موجود است، لذا به اذعان کارشناسان، استفاده از فناوری‌های نوین ازجمله نانو در این عرصه می‌تواند در بحث صرفه جویی اقتصادی راهگشا و رافع بسیاری از معضلات موجود باشد. عظیم اکبرزاده خیاوی از دانشمندان برجسته بیوشیمی کشور می‌گوید: امروزه فناوری نانو به عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی و پدیده‌ای عظیم در تمامی بخش‌ها و گرایش‌های علمی راه یافته و از فناوری های نوینی است که با سرعت هرچه تمام تر درحال توسعه است. دانشمندان بر این باورند که فناوری نانو، زیست فناوری(Biotechnology) و فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) سه قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می‌دهند و نانو تکنولوژی می‌تواند به عنوان ادامه دانش کنونی به ابعاد نانو یا طرح‌ریزی دانش کنونی بر پایه‌هایی جدیدتر و امروزی‌تر باشد و فراگیرتر باشد.

 اکبر زاده که تاکنون در زمینه نانو دارو اقدامات پژوهشی ارزشمندی داشته است، به کاربرد نانو در تولید دارو تنها به عنوان یکی از رشته ها اشاره کرد و با بیان این که ایران در حال حاضر به عنوان یکی از کشورهای پرمصرف دارو محسوب و بودجه کلانی از کشور صرف دارو می شود، تاکید کرد: درصورتی که نانو دارو در کشور نهادینه شود، قیمت دارو به یک دهم فعلی کاهش خواهد یافت.

* بازار نانوی ایران/ ساخت ۷۵۰ محصول و دستگاه ایرانی نانو

بنابر آخرین آماری که از سوی ستاد توسعه فناوری‌نانو کشور ارسال شده است، در مجموع ۳۲۴ شرکت اقدام به توسعه محصولات  نانو کرده‌اند که ۲۶۳ شرکت تولید کننده محصول و ۶۱ شرکت در تولید تجهیزات فعالیت داشته‌اند؛ این شرکت‌ها تا پایان سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۷۵۰ محصول و تجهیز مبتنی بر فناوری نانو تولید کرده‌اند که تمام تاییدیه‌ها را گرفته و وارد بازار شده‌اند..از میان این ۷۵۰ محصول و تجهیز ثبت شده در  پایگاه اطلاع‌رسانی محصولات فناوری ‌نانو، ۵۳۵ مورد مربوط به محصولات نانو و ۲۱۵ مورد مربوط به تجهیزات نانو بوده است. محصولات نانوی این شرکت‌ها به ۴۹ کشور از ۵ قاره جهان صادر شده است. (بنابراین جغرافیای صادرات محصولات مبتنی برفناوری نانو بسیار گسترده است).

* سهم بازار داخل و همچنین صادرات ایران در حوزه فناوری نانو در سال ۱۳۹۹ به شرح زیر است:

* سهم حوزه‌های صنعتی مختلف از بازار فروش محصولات نانو کشور در سال ۱۳۹۹ به شرح زیر است:

صنعت ساخت‌و‌ساز  به دلیل نفوذ بیشتر فناوری نانو در این بخش بیشترین سهم را دارد که بخش عمده آن مربوط به حوزه پوشش‌های نانو است.

* درخشیدن محققان داخلی حتی در دوران تحریم‌

سرکار، دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تعریف می‌کند: یکی از وزرای علوم یکی از کشورهای آسیای شرقی مهمان ما بود و ما نانوتکنولوژی ایران را به او ارائه  دادیم که در این حوزه جایگاه‌های چهارم دنیا را داریم و این قابلیت‌ها و این تعداد محصول را مبتنی بر فناوری نانو در بازار داریم و بعد وقتی نمایشگاه ما را دید واقعا متحیر شده بود گفت من می توانم یک سوال از شما بپرسم؟ گفتیم بفرمایید. گفت علی رغم این تحریم‌ها و فشارهای شدید این همه دستاورد و محصولات پیشرفته دارید، من در تعجبم شما اگر تحریم نبودید چه می‌کردید؟ گفتم  هیچ! پول می‌دادیم و آنها را می‌خریدیم. این نکته خیلی مهم است، همانطور که شما اگر پرتغال یا لیمو را فشار دهید و آب و عصاره آن را بکشید بیرون، این فشارها تحریم ها باعث شد که عصاره مغز دانشمندان ما بیرون بیایید و تبدیل به این فناوری‌ها شود. ما دو راه داریم اینکه تحریم شدیم، تسلیم شویم و بنشینیم یا اینکه بلند شویم و اراده کنیم و کارها را خودمان انجام دهیم. ما تکنولوژی‌هایی را توسعه داده‌ایم  و دستاوردهایی را داریم که هیچ وقت  حتی تصورش را نمیکردیم که قابلیت و توانمندی توسعه این تکنولوژی‌ها و محصولات را داریم. یکی از مزایای این تحریم‌ها این بود که آن قابلیت‌های پنهان ما را به خود ما نشان داد و باعث ارتقاء خودباوری ما شد. این بخش پنهان خیر و برکات این تحریم‌ها بوده است.

* تربیت ۴۰ هزار نیروی متخصص در علم نانو 

سرکار می‌گوید: خوشبختانه با سرمایه گذاری خوبی که در توسعه منابع انسانی کردیم، امکان پیشرفت در این حوزه فراهم شد.در ابتدای کار شاید کمتر از ۱۰ نفر از اساتید دانشگاه‌ها درباره نانوتکنولوژی می‌دانستند، اما امروز بیش از ۴۰ هزار نیروی متخصص در گرایش‌های مختلف نانوتکنولوژی داریم و درواقع با تمرکز بر تربیت نیروی انسانی متخصص توانستیم در این علم جدید پیشرفت کنیم. تمام این افراد در طیف گسترده‌ای از حوزه‌های تخصصی نانو مانند نانوفیزیک، نانو شیمی، نانومواد، نانوداروها و غیره متخصص هستند. در حوزه نانو و زیرمجموعه‌های آن هر چیزی که فکرش را کنید در ایران نیروهای متخصص مربوط به آن تربیت شده و این مهم‌ترین عامل توسعه کشور است؛ ما نیروهای دانا، متخصص و توانا داریم؛ اگر بخواهیم در توسعه علمی و فناوری حرکت کنیم و حتی در بحث تولید ما نیازمند نیروهای متخصص و توانمند هستیم و خوشبختانه کشور از این ثروت عظیم برخوردار است و نتیجه گام اول آن در توسعه علم نانو در کشور را دیدیم که از رتبه ۵۷ به چهارمی جهان رساندند و در حال حاضر 5 سال است که ما در رتبه چهارم دنیا جای بسیار مطلوبی داریم و این جایگاه نتیجه تلاش متخصصان و محققان ایرانی است.

* تمجید مقام معظم رهبری از پیشرفت نانویی ایران

مقام معظم رهبری در حاشیه بازدید از نمایشگاه دستاورد‌های فناوری‌های نانو در بهمن ماه سال ۹۳ فرموردند: «خوشبختانه مسأله فناوری نانو یک تجربه موفّقی است برای کشور ما و نشان‌دهنده این است که وقتی یک مجموعه علاقه‌مند و دلسوز و بامعرفت به کار متمرکز می‌شوند روی یک نقطه خاصّی و کار را با برنامه پیش می‌برند، پیشرفت‌های محسوس و جهش‌واری در آن کار به‌وجود می‌آید».

* اسامی برخی از محصولات نانویی

نانوداروی پادینکس، مکمل خوراکی ویتامین د، البسه محافظ امواج ایکس سبک و بدون سرب، سامانه گندزدایی و تصفیه آب توزان کشتی‌ها، هوادهی تصفیه خانه‌های فاضلاب، گوگردزدایی از مازوت، فیلترهوای مقاوم به حرارت، کیسه فریز جهت افزایش ماندگاری مواد غذایی، کتالیست‌های دیزلی، کاتالیست سه گانه خودرو، درزگیر خودرو، دوربین حرارتی دستی، مبدل نانویی زنگ آهن و پوشش عایق حرارت از جمله جدیدترین محصولاتی هستند که براساس فناوری نانو توسعه پیدا کرده‌اند و علاوه بر ارزآوری، مانع خروج ارز از کشور می‌شوند و به احقاق اقتصاد دانش‌بنیان کمک می‌کنند. 

No tags for this post.