به گزارش سیناپرس، مشتقات آلی آمونیاک به نام آمین ها یکی از رایج ترین ساختارهایی هستند که امروزه در داروها یافت می شوند. بیش از ۴۰ درصد از داروها حاوی آمین بوده و ۶۰ درصد از این آمین ها درجه سوم هستند که به دلیل سه کربنی که به نیتروژن پیوند می خورند درجه سوم نامگذاری شده اند.
آمین های درجه سوم در برخی از تاثیرگذارترین داروهای انسانی، از جمله آنتی بیوتیک ها، داروهای سرطان پستان و لوسمی، داروهای ضد درد مخدر، آنتی هیستامین ها، رقیق کننده های خون، درمان های ایدز، داروهای ضد میگرن و غیره یافت می شوند. آمین ها حلالیت دارو را افزایش داده و می توانند عملکردهای بیولوژیکی کلیدی آن را تحریک کنند.
علیرغم شیوع این دسته خاص از مولکول ها در داروهای امروزی، بسیاری از پتانسیل عملکردی آمین های درجه سوم احتمالاً دست نخورده باقی مانده است. دلیل آن این است که فرآیند سنتی ساخت آنها نیازمند شرایط خاص و کنترل شده‌ای است که ذاتاً کشف آمین های گروه سوم جدید را محدود می کند که به طور بالقوه می تواند طیف وسیعی از بیماری های غیرقابل درمان را درمان کند.
اکنون، یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه ایلینویز به رهبری ام. کریستینا وایت (M. Christina White) پروفسور شیمی و دانشجویان او، یک واکنش شیمیایی جدید کشف کرده اند که راه ساده تر برای ساخت آمین های سوم بدون محدودیت های ذاتی به وجود می آورد. محققان بر این باورند که این کشف می تواند برای کشف واکنش های جدید با نیتروژن نیز مورد استفاده قرار گیرد.
وایت توضیح داد : این کشف پتانسیل آن را دارد که شیمیدان‌ها آمین‌های ثانویه زیادی را مصرف و آنها را با الفین‌های مختلف ترکیب کنند که هر دو را می توان به راحتی ساخت. او افزود که اینها مواد اولیه پایدار هستند. شما می توانید آنها را در ظروف جداگانه داشته و با هم مخلوط و ترکیب کنید و با استفاده از کاتالیزور ترکیبات مختلفی از آمین های درجه سوم ایجاد کنید. انعطاف پذیری این واکنش فرآیند کشف داروهای آمین سوم را آسان تر می کند.
تفاوت بین واکنش‌های کلاسیک و این واکنش جدید برای ساخت آمین های سوم در میزان انعطاف پذیری آن است که برای ساخت آمین های سوم بسیار کاربردی است. وایت توضیح می دهد: در اصل می توانید آن را روی اجاق گاز خود بسازید. نیازی نیست با احتیاط های زیادی با آن رفتار کنید حتی می توانید آن را در هوا باز کرده و نیازی به حذف آب ندارید. فقط به کاتالیزور پالادیوم/SOX و کمی گرما نیاز دارید.
به گزارش سیناپرس، وایت توضیح داد که وقتی یک شرکت داروسازی می خواهد آمین های سوم بسازد، اغلب باید از روش‌های تخصصی استفاده کند اما این واکنش به محققان امکان می دهد دو ماده اولیه ساده و اغلب تجاری را با استفاده از همان روش کنار هم قرار دهند.
چالش اصلی که تیم در این کشف بر آن غلبه کرد، حل یک مشکل دیرینه در شیمی عامل سازی C-;H بود که جایگزینی اتم هیدروژن در چارچوب کربن یک مولکول با یک آمین پایه و ثانویه برای ساخت مستقیم آمین‌های سوم بود. کاتالیزورهای فلزی به جای پیوندهای C-;H در الفین، تعامل با آمین های اساسی را ترجیح می دهند. تیم فرضیه ای را مطرح کرد که نمک های آمین می توانند از این تعامل با کاتالیزور جلوگیری کنند.
تیم تحقیقاتی علاوه بر نشان دادن پتانسیل کشف داروهای جدید، این واکنش جدید را برای سنتز موثر ۱۲ ترکیب دارویی موجود، از جمله داروی ضد روان پریشی Abilify، Naftin یک ضد قارچ و همچنین ۱۱ مشتقات دارویی پیچیده به کار برد.
شرح کامل این کشف در آخرین شماره مجله تخصصی Science منتشر شده است.
مترجم: فاطمه امینی