ازآنجاکه جمهوری اسلامی ایران بر پایه اسلام ناب محمدی -صلی الله علیه و آله- بنا شده است تمامی امور و برنامه‌های آن باید بر محور دین باشد؛ پس نوآوری و پیشرفت نیز باید بر اساس مبانی و شاخص‌های اسلامی باشد.
نوآوری می‌تواند در دو عرصه نظر (تولید فکر و اندیشه) و عمل (تولید فناوری و محصول) خود را نشان دهد. هر دوی این نوآوری‌ها می‌تواند نگرش دینی داشته باشند.
نگرش دینی از طرفی شامل شناخت زمینه‌های انحراف، بدعت‌ها، تعصبات و سنت‌های قومی و تفکیک آنها از فرهنگ و اعتقادات اصیل اسلامی، و از طرف دیگر، تحلیل صحیح اسلام ناب در همه ابعاد زندگی است. از این رو، در الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، هر اندیشه یا محصولی، نوآوری نیست و بدین منظور باید از پالایه‌هایی عبور کند.
برخی مبانی نگرش دینی در نوآوری عبارت است از:
1- کمک به رستگاری انسان‌ها
2- کمک به درک عظمت خداوند و تعبد او به منزله یگانه خالق بشر
3- کارآمدی و کاربردی بودن
4- احتراز از آسیب‌رسانی به دین و و نیز احتراز از نیل به تحجر
بر اساس این، فواید نگرش دینی به نوآوری به شرح ذیل است:
- تسهیل و هدایت منابع مالی و معنوی به تحقیقاتی که درون این چارچوب جای می‌گیرند.
- توسعه فنی و ذهنی نیروی انسانی
- افزایش تفکر خلاق در میان آحاد ملت
- کمک به تحقق اقتصاد دانش‌بنیان
- تسهیل پیوند بین دانشگاه و صنعت؛ و به طور کلی، تسهیل رابطه بین مراکز تولید دانش و مراکز صنعتی به منظور تسهیل تجاری‌سازی
- انتقال دانش به دیگر کشورها به مثابه الگوی الهام‌بخش آنها به ویژه کشورهای اسلامی
بررسی نسخه نهایی الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، نشان می‌دهد که بخش‌های مختلف الگو یا مستقیماً مبین نگرش دینی هستند و یا از نگرش یادشده نشئت گرفته‌اند. از این رو می‌توان گفت که الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، هم بر اساس نگرش دینی به نوآوری، تدوین شده و هم آن را ترویج و تضمین می‌کند.
*دکتر مهدی حیدری- دانشیار دانشکده صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران
No tags for this post.