پس از اینکه افراد به مدتی طولانی از «متاآمفتامین» (یا همان شیشه) استفاده کردند، بی‌توجهی به خاطرات مربوط به آن برای آنها به کاری بسیار دشوار بدل می‌شود. همین خاطرات یکی از اصلی‌ترین عوامل ادامه اعتیاد و ناکارآمدی نسبی شیوه‌های ترک به شمار می‌رود.
با اینکه تاکنون راه‌های زیادی برای ترک موادمخدر ارائه شده است، اما در بیشتر موارد می‌بینیم که نرخ بازگشت مجدد فرد به اعتیاد پس از گذراندن این دوره‌ها حدد 90 درصد است. در این میان شاید این پژوهش جدید بتواند راهی برای پاک کردن موثر این خاطرات فراهم سازد.
در سال 2013 بود که دانشمندان موفق به کشف این نکته شدند که با جلوگیری از فعالیت پروتئینی به نام «استین» (actin) می‌توان خاطرات مرتبط با مصرف مواد مخدر در گذشته را پاک کرد و حتی برخی از خاطرات بلندمدت نظیر ترس را نیز از میان برداشت. اما مصرف این ماده با یک مشکل بسیار بزرگ روبرو بود.
ماده «استین» نقشی حیاتی در عملکرد طبیعی بدن دارد و حتی مصرف اندکی از مواد بازدارنده عملکرد استین می‌تواند عوارضی بسیار ناگوار و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد.
به هر حال همان پژوهشگران در ادامه بررسی‌های خود پس از دو سال موفق شدند به روشی دست یابند که به وسیله آن می‌توان برخی استین‌های مشخص در مغز حیوانات را نشانه گرفت، بدون اینکه آسیبی به عملکرد طبیعی سایر بخش‌های بدن وارد شود.
این فرآیند دربردارنده یک سازوکار مولکولی به نام nonmuscle myosin II است که به صورت اختصاری NMII نامیده می‌شود. آنها به این نتیجه رسیدند که با استفاده از ترکیبی به نام «بلبیستاتین» (blebbistatin) که جلوی فعالیت NMII را می‌گیرد، می‌توان خاطرات بلندمدت مربوط به مصرف موادمخدر در گذشته را هدف قرار داد.
آنها برای بررسی میزان اثربخشی این شیوه، مقداری «بلبیستاتین» را به موش‌هایی که به «متاآمفتامین» معتاد بودند تزریق کردند. به این ترتیب خاطرات مرتبط با مصرف «متاآمفتامین» در این جانوران مختل شده و در نتیجه بازگشت این موش‌ها به مصرف موادمخدر حداقل به مدت 30 روز به تعویق افتاد. نکته قابل توجه این بود که ماده مذکور فقط بر خاطرات مربوط به مواد مخدر اثر می‌گذاشت و هیچ تاثیر ناخوشایندی بر شکل‌گیری خاطرات جدید نداشت.
این پژوهشگران امیدوارند با طراحی مولکولی کوچک برای جلوگیری از عملکرد NMII بتوانند به شیوه‌ای عملی برای از بین بردن خاطرات افراد معتاد به موادمخدر و در نتیجه افزایش احتمال ترک آنها دست یابند.
این پژوهش به تازگی در نشریه Molecular Psychiatry منتشر شده است.
No tags for this post.