سیناپرس: مخترعان و محققان کشورمان از شرایط مالکیت فکری در ایران گلایه دارند، آن ها می‌گویند ارائه یک طرح در کشور ما از زمانی که ایده به ذهن مخاطب می‌رسد تا زمان ثبت ایده به نام مخترع باید از یک مسیر بسیار طولانی بگذرد و در این مسیر ممکن است فردی از ایده باخبر شده و آن را به نام خود ثبت کند ولی ارائه راهکارهایی نظیر ثبت طرح‌ها به نام مخترع در پایگاه‌های معتبر قبل از ثبت اختراع قانونی می‌تواند سبب بهبود شرایط مالکیت فکری شود.
در نقشه جامع علمی کشور نیز به عنوان یکی از اسناد مهم در توسعه علم و فناوری کشور نیز به پدیده اختراعات و اکتشافات توجه ویژه‌ای شده به طوریکه بررسی متن نقشه جامع علمی کشور نشان می‌دهد در مواردی به صورت خاص به مباحث نظام مالکیت فکری و اختراعات و اکتشافات پرداخته شده است
همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز علاوه بر ماموریت ذاتی برای تکمیل زنجیره ایده تا ثروت، «حمایت از ترویج مالکیت فکری» را به عنوان یکی از لوازم و مقدمات ضروری تحقق ماموریت‌ها و اهدافش در دستور کار قرار داده است.
ولی با تمام این اوصاف و قانون‌های موجود، هنوز مخترعان کشور از رعایت نشدن قانون مالکیت فکری هراس دارند و تا زمانیکه اختراعشان به ثبت نهایی نرسیده بسیار در حفظ آن می‌کوشندالبته مسئولان علمی کشورمان از روند رو به بهبود مالکیت فکری در کشور سخن می گویند.
احمد اکبری رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران در توضیحاتی روند ثبت اختراعات و مالکیت فکری در کشورمان را تشریح کرد.
به طور کلی روند ثبت اختراع در کشور برعهده چه نهادی است؟
معمولا ثبت اختراعات در قوه قضاییه انجام می‌شود و نظارت علمی آن برعهده سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران است که ما نیز به 17 مرجع شامل دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و مراکز تحقیقاتی مجوز دادیم تا تحت نظارت سازمان پژوهش‌ها بررسی علمی و ارزیابی‌های مربوط به اختراعات را انجام دهند.
یعنی روند اختراعات به طور کلی در دست ما نیست و اداره ثبت اختراعات زیرمجموعه قوه قضاییه تنها مرجع صادرکننده گواهی ثبت اختراعات است.
مالکیت فکری در کشور ما روند مناسبی دارد و مسئولان رده بالای کشور بر حفظ مالکیت فکری تاکید دارند، سالانه 11 هزار و 500 اختراع در کشور ثبت می‌شود.
با توجه به این روند، برای ثبت اختراع باید چه مراحلی را گذراند؟
یک فرد برای ثبت اختراع خود ابتدا اظهارنامه‌ای را به اداره ثبت اختراعات ارائه می‌کند که آن اظهارنامه به مراجع رسمی بررسی علمی اختراع ارجاع داده می‌شود و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران یکی از این مراجع اصلی و رسمی است.
ما در سازمان یک دفتر مالکیت فکری داریم که 130 عضو هیات علمی و 50 کارشناس در این دفتر به بررسی اظهارنامه‌های مخترعان براساس مقررات و شیوه‌نامه‌های قانونی می‌پردازند.
روند بررسی براساس شیوه‌نامه‌های قانونی و به صورت خاصی است یعنی باید سرچ بین‌المللی در پتنت‌ها انجام گیرد و اختراعات قبلی و ادعاهای پیشین مورد بازبینی و ارزیابی قرار بگیرند زیرا یک اختراع زمانی به ثبت می‌رسد که حتی به فروش هم نرسیده باشد و این روند کارشناسی یک روند دشوار است.
ما پس از انجام این بررسی‌ها نتیجه را به قوه قضاییه ارجاع می‌دهیم و آنها گواهی ثبت اختراع را صادر می‌کنند.
سالانه چه تعداد گواهی ثبت اختراع صادر می شود؟
در سال، 11 هزار و 500 اختراع در کشور ثبت می‌شود یعنی 11 هزار و 500 اظهارنامه از سوی کارشناسان سازمان‌های اصلی ارزیابی اختراعات، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
معمولا بررسی و ارزیابی یک اختراع در کشور ما چقدر زمان نیاز دارد و نسبت به کشورهای دیگر در چه وضعیتی هستیم؟
در کشور آمریکا برای ثبت پتنت 32 ماه زمان لازم است البته این زمان برای پتنت‌هایی است که مورد موافقت کامل کمیته بررسی علمی قرار بگیرد ولی اگر اشکالی در روند بررسی پیش بیاید و نیاز به بررسی مجدد داشته باشد زمان بیشتری نیاز است ولی ما در ایران در مدت 6 ماه این کار را انجام می‌دهیم و اگر مدارک و مستندات فرد مخترع کافی باشد و اظهارات به طور دقیق بیان شود کمتر از 6 ماه هم به طول می‌انجامد.
این روند در تمام دنیا انجام می‌شود و کار ما یک کار علمی است البته بعضی از مراکز تحقیقاتی این روند را رعایت نمی‌کنند ولی ما کار صد در صد علمی انجام می‌دهیم.
در آمریکا ادعای مربوط به اختراعات از سوی وکلا تنظیم می‌شود ولی در ایران خود مخترعان ادعاها را تنظیم می‌کنند و برخی این کار را آموزش ندیدند بنابراین ما خدمات مشاوره‌ای هم ارائه می‌دهیم یعنی سازمان ما یک سازمان حمایتی است که این خدمات را به رایگان در اختیار مخترعان قرار می‌دهد.
مخترعان کشورمان از طولانی شدن روند ثبت اختراع گلایه دارند.
روند به شکل قانونی انجام می‌شود ولی مشکل مخترعان این است که می‌خواهند کار یک روزه صورت بگیرد در حالی که ما برای ثبت یک اختراع ارزیابی دقیقی انجام می‌دهیم زیرا با تایید یک اختراع حق بقیه هموطنان از ثبت همان اختراع از بین می‌رود و ما باید کار را درست انجام دهیم و این کار به دقت زیادی نیاز دارد.
برای انجام یک کار علمی زمان مهم نیست ولی انجام آن کار به درستی باید صورت گیرد.
چه تضمینی برای مالکیت فکری افراد وجود دارد؟
مالکیت فکری در کشور ما به خوبی انجام می‌شود به طوری که قوه قضاییه از یک اختراع ثبت‌شده، 20 سال حمایت می‌کند و دادگاه خاصی داریم که مخصوص اختراعات است و این مسئله نشان می‌دهد که اختراع در کشور ما حیاتی است و بسیار اهمیت دارد به طوری که مقام معظم رهبری هم اعلام کرده‌اند که اختراعات باید اعتبارسنجی شود یعنی هر اختراعی نباید به ثبت برسد.
ما باید فرهنگ مالکیت فکری را اشاعه دهیم و مخترعان هم باید برای ثبت اختراع آموزش ببینند.
No tags for this post.