به گزارش سیناپرس، بر اساس تجزیه و تحلیل علمی انجام شده توسط موسسه جورج برای سلامت جهانی واقع در استرالیا، برخی از رویدادهای مرتبط با باروری زنان مانند شروع زودهنگام یا دیررس قاعدگی، یائسگی زودرس و عمل هیسترکتومی یا برداشت رحم، با خطر بالاتر بروز زوال عقل ارتباط دارند.
این در حالی است که تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری، سقط جنین و یائسگی دیرهنگام موجب بروز خطر کمتری در این خصوص می شوند.
به گفته مجریان این تحقیق در حالی که خطر ابتلا به زوال عقل با افزایش سن افزایش می‌یابد، ما نمی‌دانستیم که آیا نرخ بالاتری از این بیماری که در زنان مشاهده می‌شود صرفاً به این دلیل است که آن ها عمر طولانی‌تری دارند یا خیر. اما این امکان وجود داشت که عوامل تولید مثلی مخصوص زنان بتواند برخی از تفاوت های جنسی را توضیح دهند.
دمانس یا زوال به سرعت در حال تبدیل شدن به یک اپیدمی جهانی است و در حال حاضر حدود 50 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. به گزارش سیناپرس، ضمن آن که پیش‌بینی می‌شود این میزان تا سال 2050 سه برابر شود که البته عمدتاً ناشی از پیری جمعیت است. میزان زوال عقل و مرگ و میر ناشی از آن در زنان بیشتر از مردان است.
هورمون استرادیول، غالب ترین شکل استروژن در دوران باروری (از شروع قاعدگی تا یائسگی) زنان است و هورمون استریول نیز، استروژن اولیه در دوران بارداری است.
به بیان محققان استفاده از هورمون‌هایی که از خارج از بدن منشا می‌گیرند، مانند قرص‌های ضدبارداری خوراکی در سال‌های باروری و درمان جایگزینی هورمونی (HRT) در سنین بالاتر نیز می‌تواند بر سطح استروژن بدن تأثیر بگذارد.
به گزارش سیناپرس، محققان برای انجام بررسی هایی در این خصوص، داده های بیش از 270 هزار زن بدون زوال عقل را که در پایگاه داده زیست پزشکی مقیاس بزرگ موسوم به بیوبانک بریتانیا ثبت شده بودند، تجزیه و تحلیل کردند.
آن ها پس از پیگیری زنان فوق و تعدیل عوامل دیگری که می‌توانستند نتایج را تحت تأثیر قرار دهند، دریافتند که موارد زیر با افزایش خطر زوال عقل مرتبط هستند: قاعدگی زودهنگام و دیر هنگام، سن پایین هنگام تولد اولین فرزند و عمل جراحی هیسترکتومی. مورد آخر به ویژه هنگامی تاثیر بیشتری دارد که بدون برداشتن یک یا هر دو تخمدان انجام شده باشد.
به گفته این محققان، ما دریافتیم که خطر بالاتر زوال عقل مرتبط با یائسگی زودرس (طبیعی و مصنوعی) در زنان با وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر بیشتر دیده می شود.به گزارش سیناپرس، گفتنی است این یافته ها را نشریه معتبر PLOS Medicine منتشر کرده است.
نویسنده: محمدرضا دلفیه